OHAL Komisyonu'na kimler nasıl başvurabilir?

Av. Alaaddin Serhan Yaman

OlaÄŸanüstü hal kapsamında doÄŸrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen bir takım iÅŸlemler hakkındaki baÅŸvuruları deÄŸerlendirecek olan OHAL Ä°ÅŸlemleri Ä°nceleme Komisyonu’nun, çalışmasına iliÅŸkin usul ve esasları düzenleyen tebliÄŸ, 12.07.2017 tarih ve 30122 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

A-) KOMÄ°SYONA KÄ°MLER BAÅžVURABÄ°LÄ°R?

   Komisyon, doÄŸrudan OHAL KHK’ları ile:

• Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teÅŸkilattan ihraçlara,
• Öğrencilikle iliÅŸik kesilmelerine,
• Dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel saÄŸlık kuruluÅŸları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluÅŸları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılmasına ve
• Emekli personelin rütbelerinin alınmasına iliÅŸkin muhtemel hak kayıplarına iliÅŸkin baÅŸvuruları deÄŸerlendirip karar verecek.

Bunun yanından OHAL KHK’ları ile gerçek ve tüzel kiÅŸilerin hukuki statülerine iliÅŸkin olarak doÄŸrudan düzenlenen ve yukarıda belirtilmeyen iÅŸlemler de Komisyonun görev alanını oluÅŸtururken; kararnamelerde yer alan ilave tedbirler ve kanun yollarının açık olduÄŸu iÅŸlemler hakkında Komisyona yapılan baÅŸvurular nazara alınmayacak.

BaÅŸvuru sahibi gerçek kiÅŸiler, kanunu temsilcileri veya vekilleri aracılığıyla baÅŸvuru yapabilecekken; kapatılan kurum ve kuruluÅŸlar adına sadece kapatılan kurum ve kuruluÅŸların yetkilileri baÅŸvuru hakkına sahip olacak. 

B-) SÜREÇ İÇİNDE VEFAT EDEN KİŞİLERİN DURUMU

Süreç içerisinde vefat eden kiÅŸilerin durumları için de tebliÄŸde düzenleme yer alıyor. Buna göre Komisyonun incelemesi devam ederken baÅŸvurucunun vefat etmesi halinde, baÅŸvuranın mirasçılarının talebine gerek olmaksızın mevcut baÅŸvuru incelenerek karara baÄŸlanacak. 

BaÅŸvuru hakkı olan kiÅŸi, eÄŸer baÅŸvuru süresi baÅŸlamadan veya baÅŸvuru süresi sona ermeden evvel vefat etmiÅŸ ise hak sahibinin kanuni mirasçılarından her biri mirasçılık belgesi ibraz etmek kaydıyla ölüm tarihinden itibaren altmış gün içinde baÅŸvuruda bulunabilecek. 

C-) BAÅžVURULAR NE ZAMAN YAPILACAK?

17.07.2017 tarihinden evvel yayımlanan kararname ile tesis edilen işlem hakkında 17.07.2017 tarihinden itibaren,

17.07.2017 tarihinden sonra yürürlüğe konulacak kanun hükmünde kararname ile tesis edilecek iÅŸlemler hakkında ise ilgili kanun hükmünde kararnamenin Resmî Gazetede yayımlandığı tarihten itibaren 60(altmış) gün içerisinde hak sahipleri Komisyona baÅŸvuru yapabilecek. 

D-) BAÅžVURU NASIL YAPILIR? 

BaÅŸvuru, ohalkomisyonu.basbakanlik.gov.tr internet sitesinde yayımlanan ve yukarıda adı zikredilen tebliÄŸin 1 ve 2 numaralı ekinde yer alan baÅŸvuru formunun elektronik ortamda doldurulup ıslak imzalı olarak ilgili kuruma teslimiyle tamamlanacak. TebliÄŸde, ceza infaz kurumu ve tutukevlerinde bulunanlar için bulundukları kurum müdürlüğü; diÄŸer hak sahipleri için valilikler veya en son görev yaptıkları kurum, ilgili kurum olarak tanımlanırken, Komisyona doÄŸrudan yapılan baÅŸvurular hakkında herhangi bir inceleme yapılmayacak.

BaÅŸvurucuların baÅŸvurularını ilgili kuruma yaptıktan sonra baÅŸvuru yaptıklarına iliÅŸkin olarak “alındı belgesi” almaları ve bunu saklamaları önem arz ediyor. 

E-) BAÅžVURU FORMUNDA NELER YER ALMALI? 

Gerçek kiÅŸilere iliÅŸkin baÅŸvuru formunda: 

• BaÅŸvurucunun adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, doÄŸum tarihi ve yeri, adresi ile varsa telefon numarası ve elektronik posta adresi,
• Kanuni temsilci veya vekil tarafından yapılan baÅŸvurularda, kanuni temsilcinin veya vekilin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, doÄŸum tarihi ve yeri, adresi ile varsa telefon numarası ve elektronik posta adresi,
• BaÅŸvurucunun en son görev yaptığı kurumu, sicil numarası ve unvanı,
• Öğrencilikle iliÅŸiÄŸi kesilenler bakımından baÅŸvurucunun en son öğrencilik yaptığı okulu ile öğrenci numarası veya sicil numarası,
• BaÅŸvurucu hakkında iÅŸlem tesis edilen kanun hükmünde kararnamenin sayısı ve tarihi ile baÅŸvurucunun bulunduÄŸu liste ve sırası,
• BaÅŸvurucunun veya kanuni temsilcisinin ya da vekilinin baÅŸvuru hakkındaki beyanları,
• BaÅŸvurucunun veya kanuni temsilcisinin ya da vekilinin imzaları yer almalı.

EÄŸer OHAL Komisyonuna kararnameler ile kapatılan kurum ve kuruluÅŸlar baÅŸvuruda bulunacaksa, baÅŸvuru formunda: 

• Kurum veya kuruluÅŸun adı, unvanı, MERSÄ°S numarası, vergi numarası, sicil numarası,  Ã¶zel öğretim kurumları için kurum kodu, dernekler için kütük numarası, vakıflar için merkezi sicil numarası, adresi ile varsa telefon numarası ve elektronik posta adresi,
• Kanuni temsilci veya vekil tarafından yapılan baÅŸvurularda, kanuni temsilcinin veya vekilin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, doÄŸum tarihi ve yeri, adresi ile varsa telefon numarası ve elektronik posta adresi,
• Kapatılan kurum veya kuruluÅŸun sahibinin gerçek kiÅŸi olması halinde, bu kiÅŸinin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ile bu kurum veya kuruluÅŸun varsa baÄŸlı olduÄŸu tüzel kiÅŸinin unvanı, vergi kimlik numarası, MERSÄ°S numarası veya sicil numarası,
• Kurum veya kuruluÅŸlar hakkında iÅŸlem tesis edilen kanun hükmünde kararnamenin sayısı ve tarihi ile ilgili kurum ve kuruluÅŸun bulunduÄŸu liste ve sırası,
• Kurum veya kuruluÅŸ adına baÅŸvuran kanuni temsilcinin veya vekilin baÅŸvuru hakkındaki beyanları,
• Kurum veya kuruluÅŸ adına baÅŸvuran kanuni temsilcinin veya vekilin imzaları muhakkak bulunmalı.

BaÅŸvuru formunda, varsa daha önce adli mercilere veya idari makamlara yapılan baÅŸvurular da belirtilmeli. 

Forma yazılan beyanların on sayfayı geçmesi hâlinde baÅŸvurucunun, baÅŸvuru formuna olayların özetini içerir ayrı bir dilekçe eklemesi gerekliliÄŸi de baÅŸvuru noktasında bir diÄŸer önemli husus olarak karşımıza çıkıyor. 

F-) KOMÄ°SYONA BAÅžVURMAK İÇİN GEREKLÄ° BÄ°LGÄ° VE BELGELER  

BaÅŸvuruda bulunacak olan gerçek kiÅŸilerin: 

• Gerçek kiÅŸiler için baÅŸvuru formunu,
• BaÅŸvurucuya ait nüfus cüzdanı fotokopisini,
• BaÅŸvuru kanuni temsilci veya vekil aracılığıyla yapılıyorsa temsil belgesini ya da vekâletname örneÄŸini,
• Varsa baÅŸvuruya esas belgelerin aslını veya noter ya da ilgili kamu kurumu veya kuruluÅŸu tarafından tasdikli suretini baÅŸvuru sırasında ibraz etmeleri zorunlu.

Kapatılan kurum veya kuruluÅŸlara iliÅŸkin iÅŸlemler hakkında yapılan baÅŸvurularda da: 

• Kurum veya kuruluÅŸlar için baÅŸvuru formu,
• Kurum veya kuruluÅŸ adına baÅŸvuruyu yapana ait nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Kurum veya kuruluÅŸ adına baÅŸvuruyu yapanın kapatılma tarihi itibarıyla kurum veya kuruluÅŸu temsile kanunen yetkili olduÄŸuna dair karar, imza sirküleri, vekâletname ya da diÄŸer resmi belgelerin onaylı sureti, varsa baÅŸvuruya esas belgelerin aslı veya noter ya da ilgili kamu kurumu veya kuruluÅŸu tarafından tasdikli sureti muhakkak baÅŸvuru sırasında ilgili kuruma sunulmalı.

G-) KOMÄ°SYONA EKSÄ°K BELGE Ä°LE BAÅžVURULURSA

BaÅŸvuru formu ile baÅŸvuruda sunulan belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde, ilgili valilik veya kurum eksikliÄŸin giderilmesi için baÅŸvurucuya on beÅŸ günlük kesin süre verir. Eksiklik giderildikten sonra belgeler kurum tarafından Komisyona gönderilir. Bu durumda valiliÄŸe ya da ilgili kuruma yapılan ilk baÅŸvuru, baÅŸvuru tarihi olarak kabul edilir. 

H-) KOMİSYONUN İŞLEYİŞİ

BaÅŸvurular, OlaÄŸanüstü Hal Ä°ÅŸlemleri Ä°nceleme Komisyonunun Çalışmasına Ä°liÅŸkin Usul Ve Esaslar TebliÄŸi ile 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede aranan ÅŸartlara uygunluk bakımından Komisyon baÅŸkanı tarafından raportör olarak görevlendirilen personelce ön incelemeye tabi tutulacak. 

Ön inceleme sonucunda: 

• BaÅŸvurunun komisyonun görev alanına girmemesi,
• BaÅŸvurunun süresi içinde yapılmaması,
• BaÅŸvurunun yazılı olarak, ÅŸahsen veya kanuni temsilci ya da vekil aracılığıyla yapılmamış olması,
• BaÅŸvurunun kurum veya kuruluÅŸları kanunen temsile yetkili olanlar dışında kalanlar tarafından üyelik veya diÄŸer sebeplerle yapılması,
• BaÅŸvuru sahibinin hukuki menfaatinin bulunmaması,
• BaÅŸvurunun olaÄŸanüstü hal döneminde yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle doÄŸrudan tesis edilmeyen iÅŸlemler hakkında olması,
• BaÅŸvurunun olaÄŸanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerde yer alan ilgili kiÅŸinin silah ruhsatlarının alınması, pasaportunun iptal edilmesi, kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından tahliye edilmesi gibi ilave tedbirler hakkında olması,
• BaÅŸvuru konusunun kanun yollarının açık olduÄŸu iÅŸlemler hakkında olması,
• BaÅŸvurunun aranılan diÄŸer ÅŸartlara uygun olarak yapılmaması durumlarından birinin tespiti halinde baÅŸvuru komisyonca reddedilecek. Yukarıda sayılan haller öninceleme neticesinde tespit edilemez ve komisyonca incelendiÄŸi sırada tespit edilirse baÅŸvurunun reddine karar verilecek.

Kamu kurum ve kuruluÅŸları ile yargı mercileri, komisyonun görevi kapsamında ihtiyaç duyduÄŸu her türlü bilgi ve belgeyi verilen süre içinde komisyona gönderecek ve Komisyon kararı üzerine yerinde incelenmesine imkân saÄŸlayacak. 

Bu doÄŸrultuda Komisyon, incelemelerini terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliÄŸine karşı faaliyette bulunduÄŸuna karar verilen yapı, oluÅŸum veya gruplara üyeliÄŸi, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı yönünden yapacak. 

Çekimser oyun kullanılamayacağı Komisyon toplantısında, toplantı ve karar yeter sayısı 4 olarak öngörülmüş.

Komisyon kararlarına karşı, kararın tebliÄŸinden itibaren altmış gün içinde 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 ve ek 1 inci maddesinde belirtilen kurum veya kuruluÅŸlar aleyhine Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemeleri nezdinde iptal davası açılabilecekken, bu davalarda ayrıca BaÅŸbakanlığa ve Komisyona husumet yöneltilemeyecek. 

Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine baÅŸvurulmuÅŸ veya dava açılmış olması halinde, bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verilecek ve vekâlet ücretine hükmedilmeyecek. 

I-) BAÅžVURUDA DÄ°KKAT EDÄ°LMESÄ° GEREKEN HUSUSLAR 

1. Åžahsın yahut kurumun durumundaki hukuki deÄŸiÅŸikliÄŸin OHAL KHK’sı ile yapıldığından emin olunmalı.
2. Eğer kararname ile kapatılan kurumlardan biri için başvuru yapılacaksa başvuru yapma noktasında yalnızca kurumun resmi yetkilisi hak sahibidir.
3. Eğer başvuru şartları taşıyan kişi vefat etmişse, mirasçıları mirasçılık belgesiyle yukarıda ifade edilen usulle ilgili kuruma başvurabilir.
4. 07.2017 tarihinden evvel yayımlanan bir KHK ile hukuki statü değişmişse en geç 15.09.2017 tarihine kadar başvuru yapılmalı. 17.07.2017 tarihinden sonra çıkarılan KHK neticesinde başvuru yapmak durumunda kalınırsa 60 gün süre var.
5. basbakanlik.gov.tr  yayımlanan baÅŸvuru formunu bilgisayarda düzgün cümleler ile estetik biçimde doldurulmalı; ekler hazırlanmalı ve çıktı alınarak ıslak imza atılmalı.
6. E bölümünde açıklanan hususlara başvuru formunda yer verilmeli ve F bölümünde belirtilen bilgi ve belgeler başvuruya eklenmeli.
7. Forma yazılan beyanların on sayfayı geçmesi hâlinde, başvuru formuna olayların özetini içerir ayrı bir dilekçe eklemesi gerekliliği de başvuruda bir diğer önemli husus.
8. Eksiksiz olarak hazırlanan belgeler ve başvuru formu valiliğe yahut son olarak çalışılan kuruma verilmeli.
9. Başvuru yapıldıktan sonra kurumdan alındı belgesi alınmalı. Belge kaybolmayacak şekilde muhafaza edilmeli.
10. Eğer eksik belge ile başvurulmuşsa 15 gün süre bulunuyor. Bu süre içerisinde belgelerin tamamlanıp ilgili makama sunulması gerekiyor

Kaynak: Haberiyat.com