Evrende bizden daha zeki canlılar var mı?

Erkut Tezerdi - KARAR

Evrende bizden daha zeki canlılar var mı? Bu henüz kanıtlanmamış olsa da bilimkurgu filmleri her daim kanıtlanmış gibi anlatır. Teknolojiye hükmeden bir tür dünyaya gelir, gezegenemizi istila eder. Sonra amansız savaÅŸ baÅŸlar. Ancak bilimkurgu klasiÄŸi Maymunlar Cehennemi böyle bir yapım deÄŸil! Meseleyi çok farklı bir açıdan ele alıyor, uzaylılar deÄŸil de evrimleÅŸen maymunlara odaklanıyor. Mekan ise bambaÅŸka bir gezegen deÄŸil, dünyanın ta kendisi! 1968’de aynı adlı romanından beyazperdeye uyarlandığında çok ciddi bir hayran kitlesine de sahip olan film zaman içinde öyle sevildi ki arka arkaya dört film daha çekilerek noktalandı. 2011’de yeniden ele alınan seri, iki yapımın ardından ‘Maymunlar Cehennemi: SavaÅŸ’la (War for the Planet of the Apes) noktalanıyor. Ä°zleyici filmde bir bilim kazası sonucu zekileÅŸen maymunlar ile insanların akıbetini öğreniyor.

Üçlemenin önceki filmlerine göre aksiyondan uzaklaÅŸan yapımın sanatsal yönü ağır basıyor. ‘Maymunlar Cehennemi: SavaÅŸ’ın sanat yönetmenliÄŸi diÄŸer yapımlara göre çok daha iyi. Ancak anlatımı, hızı, konuyu iÅŸleyiÅŸ biçimi diÄŸer filmlere göre bir tık aÅŸağıda. Bunun nedeni aksiyondan uzaklaşılarak lider maymun Sezar ile kabilesinin yaÅŸayışının incelikli anlatılması. Daha derinlikli karakterler ve ustaca yazılmış senaryo, filmi nitelikli bir hale getiriyor lakin yaz aylarında olduÄŸumuzdan 'Hiç bitmeyen popcorn aksiyon' beklentisiyle sinemaya gidenler tatmin olmayabilir.

‘Maymunlar Cehennemi: SavaÅŸ’ta, bir önceki film ‘Åžafak Vakti’nde insanlara kafa tutan Kobo adındaki maymunu katleden Sezar, kabilesiyle birlikte ormanda yaÅŸar. Ancak insanlar geri kalan maymunları öldürmekte kararlıdır. Bu nedenle askerler her daim baskın düzenler. Sezar ise her defasında saÄŸ kalır. Amacı artık savaÅŸtan uzaklaÅŸmak, kabilesiyle özgürce yaÅŸamaktır. Ama insan ordularının başındaki acımasız Albay, tüm maymunları ortadan kaldırmak ister, Sezar’ın ailesini öldürünce film de baÅŸlamış olur. Ä°ntikam vakti gelir. Sezar askerlerin kampını bulup Albay’ı öldürmek için birkaç arkaşıyla yola düşer. Yolda konuÅŸamayan bir kız çocuÄŸuyla tanışır. Hep beraber savaÅŸa doÄŸru at sırtında adım adım ilerlenir. Kuzeydeki askeri kampa vardıklarında Sezar hayatının ÅŸokuyla karşılaşır çünkü tüm kabilesi yakalanmış, araçlarla taşınarak kafeslere tıkılmıştır, duvar inÅŸa etmeleri için de kırbaç zoruyla aç-susuz çalıştırılırlar. Sezar adeta yıkılır ama kendisi de kafese kapatılmaktan kurtulamaz. Ve burada yeni soru iÅŸaretleri ortaya çıkar: Ä°nsanların sayısı neden azdır? Hayatta kalan bazı insanlar neden konuÅŸamamaktadır? Büyük duvar kimden ve ne neyden korunmak için inÅŸa edilmektedir? ‘Maymunlar Cehennemi: SavaÅŸ’, bireysel bir intikam ve özgürlük mücadelesi üzerinden ilerleyen konusuyla tutarlı bir dramatik film. Sürprizi etkileyici, finali akılda kalıcı.

SAVAŞTAN KAÇMAK İÇİN YİNE SAVAŞMAK GEREK

Filmin yönetmeni ve senaryo yazarı Matt Reeves, çekim teknikleriyle de adından söz ettirecek bir yapıma imza atmış. Sevgi-nefret, savaş-barış, toplum-birey gibi karşıtlıklar filmde yerli yerinde. Özellikle de "Savaştan kaçmak için bile savaşmak gerekiyor" önermesi izleyiciye net bir biçimde geçiyor. Ancak düşük aksiyon sorunu ve estetikten yoksun savaş sahneleri filmin dinamiklerine zarar verebiliyor.

TEMÄ°Z KALPLÄ° BÄ°R MAYMUN KOLAY YETÄ°ÅžMÄ°YOR

Lider Sezar, çok temiz kalpli bir maymun. Ayrıca kendisini insanlardan üstün gördüğü de yok. Bunu diyaloglarından anlamak mümkün. Dahası aslında barış yanlısı. Bencil, savaÅŸ tutkunu Albay karşısında böyle aklı başında grotesk bir karakter tasarlanması çok etkileyici. Filmin bir de hem siyasi hem de dini göndermeleri var. Siyasi ayağı Naziler döneminde Yahudilerin yaÅŸadıklarını, dini yönü ise Hz. Musa’nın yolculuÄŸunu referans alıyor.

FÄ°LMÄ°N NOTU: 10/7.5