Adalet sorununun faturası kime kesilmeli?

Kemal Öztürk - Yeni Şafak

Bir televizyon programında ilginç bir durum ortaya çıkmıştı. Konuklardan biri 12 Eylül hukuk düzeninin maÄŸduru solcu bir yazardı ve yıllarca hapis yatmıştı. 28 Åžubat döneminin hukuk düzeninde yazdığı bir kitap yüzünden mahkum olan, (FETÖ’cü savcıların da maÄŸduru da olan) ben vardım. DiÄŸer bir konuk, Ergenekon ve diÄŸer davalarda FETÖ’cü savcı ve hakimlerinin yarattığı maÄŸdurları savunan bir avukattı. Bir baÅŸkası da bugünkü hukuk düzeninden ÅŸikayet eden biriydi.

FATURAYI AK PARTÄ°’YE KESMEK

Hepimiz maÄŸduriyetimizi anlatıyor, sonra da hukuk sistemini eleÅŸtiriyorduk. Lakin tartışmacılar nedense bu maÄŸduriyetlerin faturasını ısrarla AK Parti’ye kesme eÄŸilimindeydiler.

Oysa 12 Eylül’den beri, daha da geri giderseniz, her askeri dönemin hukuk düzeninde binlerce insanın maÄŸdur olduÄŸunu kolayca tespit edebiliriz. Sistem neredeyse aÅŸağı yukarı aynı. Ancak her siyasi düşünceden, her kesimden insan aynı hukuk düzenin maÄŸduru olabiliyor bir ÅŸekilde.

Peki faturayı AK Parti’ye kesmek neden o zaman? Çünkü en kolayı ve popüler olanı bu. Sanırım AK Parti de dahil hiçbir siyasi iktidar ya da hiçbir hukukçu ÅŸu andaki adalet sisteminin dört dörtlük çalıştığını ve mükemmel olduÄŸunu iddia etmiyordur (DoÄŸu Perinçek hariç).

Sorunumuz var. Ancak bu sorunu nasıl çözeceğiz? Buna dair akla, hukuka ve bilgiye dayalı bir tartışma var mı sizce?

CHP, Ankara’dan Ä°stanbul’a yürüyerek sorunu çözeceÄŸini düşünüyor sanırım. Çünkü ben bir önermelerini duymadım. ‘Adalet istiyoruz’ diyorlar. Ben de öyle diyorum. Sanırım CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan da öyle der. Kim istemez ki adalet?

SORUNU KÖKÃœNDEN Ã‡Ã–ZMEK Ä°STÄ°YOR MUSUNUZ?

Soru ÅŸu: Ne yapmak istiyorsunuz? Sorunu kökünden çözmek mi, faturayı birine kesmek mi niyetindesiniz? Tartışmaları izliyorum ve sorunu kökünden çözmek isteyene denk gelmedim henüz. CHP yürüdükçe açıldı, daha çok bağırıp, faturayı AK Parti’ye yıkmak için uÄŸraşıyor. Ä°yi de sizin partinizin bakanı deÄŸil miydi, kendi görüşünden yüzlerce hakim ve savcı aldığı için övünen?

AK Parti ise yürüyüşün teröre cesaret vereceğini söyleyerek tartışmayı buraya çekmek istiyor. Adaleti köklü olarak tartışmaya açmak niyetinde değil.

Her devirde hukuk maÄŸduru olan insanların sorunu ise bambaÅŸka. Bu sistem, bu düzen, bu anlayış, 12 Eylül’den beri maÄŸdur yaratıyorsa, tartışmayı derinleÅŸtirmek ve bakış açısını daha yukarı çekmek gerekiyor.

Sırtına hakim ve savcı cübbesini giyen kim olursa olsun, ideolojisinden, siyasi fikrinden sıyrılarak adil bir şekilde karar veriyor mu? Elimizi vicdanımıza koyarak cevap verelim.

Bu durumun bir partiyle, bir ideolojiyle alakası yok demek ki. Hatta burada bir sistem sorunu bile yok. 12 Eylül’den bu yana kaç defa sistem deÄŸiÅŸti, yapı deÄŸiÅŸti, kriterler deÄŸiÅŸti ama anlayış deÄŸiÅŸmedi. O zaman faturayı bir partiye kesmek yanlış bir yol.

Adalet ve hukuk konusunda Türkiye’nin en çok fikir beyan eden yazarı Taha Akyol ÅŸÃ¶yle diyor:

“Adalet ve hukuk kavramlarında samimi isek...

Bu yüksek kavramları siyasi araç olarak kullanmak istemiyorsak, çözüm bellidir: Kuvvetler ayrılığını “kâğıt üzerinden” hayata geçirmek... Yani bu yönde yeni bir anayasa, bu yönde adli teÅŸkilat kanunları ve evrensel seviyede hâkim teminatı... 

HSK’nın ÅŸimdi olduÄŸu gibi sözde deÄŸil, gerçekten tarafsız olması için Venedik Kriterleri’ne göre oluÅŸması...

Ceza Kanunu’nda “yargıya emir ve talimat vermenin” yeniden suç sayılması için deÄŸiÅŸiklik yapılması...” (3 Temmuz 2017 Hürriyet)

Bu ilkesel temennilere birçok insan katılabilir. Ancak sorunumuz yapısal olarak bunu uygulamakta yatıyor. Herkes ısrarla faturayı AK Parti’ye kesmek isteyince, AK Parti de kendini kasıp, savunmaya çekiyor. O zaman tartışma kitleniyor.

NEDEN HAKÄ°MLER SADECE VÄ°CDANLARIYLA KARAR VEREMÄ°YOR?

Neden birçok hakim ve savcı sadece ve sadece vicdanlarının sesiyle hareket edemiyor? Neden her dönemde siyasi iktidara, güce, odaklara göre hareket eden bazı hukuk adamlarından şikayetler bitmiyor? İlk sorumuz budur.

İkinci sorumuz da şudur: Bunu nasıl değiştirebiliriz?

Televizyon tartışması öncesinde bu sorularıma ‘doÄŸru’ diyen ve sorunun daha derinde olduÄŸunu söyleyen tartışmacılar, nedense ekranda tam tersi davranıyorlardı. Israrla konuyu AK Parti dönemine getirip, faturayı ona çıkarmak için çabaladılar. Oysa solcu aydınımızı mahkum edenler 12 Eylül rejiminin hakimleriydi.

Evet, iktidar partileri bozulan sistemleri düzeltmek zorunda. AK Parti de referandumda iyi, kötü bir model geliştirdi, teklif etti. MHP bazı yerlerine itiraz etti değiştirdi. Lakin CHP kökten karşı çıktı. Bir öneride de bulunmadı. Şimdi de buna itiraz edip, yürüyor. Demek ki sorunu kökünden çözmek niyetinde değil CHP.

ROMA HUKUKUNDAN ÖNCE, AHLAK ÖĞRETÄ°LMELÄ°

Aydınların ve hukukçuların sorunu daha derinde, eğitim ve anlayışta olduğunu tartışması gerekir. Güncel olaylar üzerinden tartışmakla sorunu çözemiyoruz.

Adalet Akademisi belki de statüsünü, müfredatını ve politikasını bu şekilde değiştirerek sorunun çözümüne önemli katkıda bulabilir.

Ä°lk önerim ÅŸudur: Hakim ve savcıların özel olarak yetiÅŸtirilmesi, ilk önce Roma hukukundan deÄŸil, ahlak ve adalet kavramının kuvvetli belletilmesiyle baÅŸlanmalı.

Ama yok, ‘biz faturayı birine kesmek niyetindeyiz’ diyorsanız iÅŸimiz kolay. Siz AK Parti’ye, AK Parti FETÖ ve eskilere, onlar da baÅŸkalarında fatura keserek hayatımızı sürdürebiliriz. Daha rahat ve kolay tabii.

Ancak böyle devam ederse, hangi görüşten olursa olsun, bir gün herkes hukuk mağduru olacaktır.