İran büyük gelişmelere gebe gibi - Selahaddin E. Çakırgil

Selahaddin E. Çakırgil - STAR

Barbaros Hayreddin PaÅŸa’ya nisbet olunan hâtıratta ilginç sahne vardı:

Cezayir’de, frenklerle iÅŸbirliÄŸi yapan bir takım aÅŸiret reisleri, beklenmedik bir anda, bir bayram arefesinde, kanlı bir isyana teÅŸebbüs ederler. Yüzlerce insan hayatını kaybeder. Ä°syanın elebaşılarından 400 kadar kiÅŸi tutuklanıp bir camiin avlusuna getirilirler.

Bunların verilecek ceza mâlumdur: İdâm..

***

Ama, onların yakınları, yüzlerce-binlerce insan, Hayreddin PaÅŸa’dan, o bayram hatırına o isyancıları affetmesini de feryad’u figan içinde isterler. Barbaros da topladığı Harb Divanı’nda, onları idâm ettirmemek düşüncesinde olduÄŸunu söyler. Ama, bir vezir,‘PaÅŸa, o kadar yufka yürekli isen, git bir tekkeye, zâhidlik yap.. Devlet iÅŸi, böyle yufka yürekliliÄŸi kaldırmaz..’ deyince, Barbaros, o isyanın elebaşısı durumunda olanların hepsini idâm ettirir.

***

‘15 Temmuz Darbe Hıyaneti’nin yıldönümü yaklaşıyor.

Etrafta devamlı vurgulanan bir kelime var:  Adâlet… Çünkü, bu kavram, halkımızın inanç ve kültüründe çok yüce bir yere sahip. Ama, bu en itibarlı kavram’ı, 90 yıllık bir zulüm düzeninin sürmesi ve bekçiliÄŸi adına kullananların kurnazlığına da teslim olunmamalıdır. Ve unutulmamalıdır ki, zâlimlere, alçaklara, hainlere merhamet, maÄŸdurlara, gadre / haksızlığa uÄŸrayanlara, mazlumlara katmerli zulümdür. Milletin kendi iradesini ve hakkını savunmak için 15 Temmuz’daki hıyanete karşı sergilediÄŸi ilk ÅŸanlı direniÅŸini gölgelemeye çalışanlara da fırsat verilmemelidir.  Elbette, haksızlığa uÄŸradıklarını iddia edenlerin ÅŸikayetlerini araÅŸtırmak da hızlandırılmalıdır. Aksi halde, bu maÄŸduriyet iddiaları sosyal bünyede bir ‘kan zehirlenmesi’ etkisi meydana getirebilir.

***

İran büyük gelişmelere gebe gibi

Ramazan’ın son Cuma günü, Tahran’da Cuma namazından sonra büyük kalabalıklar Ä°srail rejimini protesto etmek adına toplanmışken, kitlelerin sevk ve idaresini, inisiyatifini ele geçiren bir grup, henüz iki ay önce yüzde 60’a varan kesin bir ekseriyetle cumhurbaÅŸkanlığını 4 yıllık bir dönem için daha kazanmış olan Dr. Hasan Rûhanî aleyhine, ‘Velayet-i faqih düşmanlarına, yalancılara, sahte doktorlara  ölüm!’ diye tezahürat yaptılar; Ä°ran’ın ilk cumhurbaÅŸkanı iken azledilen Benî Sadr’ı hatırlatılarak ‘Benî Sadr ile dostluÄŸun kutlu olsun..’ diye kinayeli sloganlar attılar saatlerce; Rûhanî’nin de azledilebileceÄŸine dair bir gözdağı mahiyetindeydi. Bu tezahüratın yukarılardan izinsiz ve habersiz yapılamayacağı açıktır.  Ä°nkılab Rehberi Ali Khameneî ile C. BaÅŸkanı Rûhanî arasında derin görüş ayrılıkları olduÄŸu tevatür halinde söz konusu ediliyordu. Rehber’in Ramazan’da yaptığı bir konuÅŸmada, ‘EÄŸer yapılması gerekenler yapılmıyorsa, ‘âteÅŸ be ihtiyar / ‘ateÅŸ serbesttir..’ ÅŸeklindeki bir ibareyi kullanması bu ihtilaflara yeni bir boyut kazandırmıştı.

***

Åžimdi siyasî çevreler ve ulemâ, Rehber’in bu sözünü tefsir etmekle meÅŸguller.

Ä°ran Meclis BaÅŸkan Vekili Ali Mutahharî ise, ‘Giderilemeyen kanunsuzluklara karşı ateÅŸ serbestise, bu tek taraflı olmaz, 8 yıldır, kanunsuz ve yargısız olarak gözaltında eski baÅŸbakan Mîr Huseyn Mûsevî’yi kurtarmak için, adâletin icra olunması için de ateÅŸ serbest mi?’ diye soruyor.

Ayrıca, Tahran’da Rehber tarafından kıldırılacağı açıklanan Bayram Namazı öncesinde,tek bir mekanda toplanan büyük kitlelere, Rehber’in de huzurunda okunan uzuuun bir siyasî ÅŸiirdeki, ‘Batı’da yazılan reçetelerin kendisi hastalıktır ve uyku hapı reçetesidir, biz ise uyanık kalmalıyız.’ mânâsında mısraların direkt Rûhanî’yi hedef aldığı ÅŸeklinde yorumlandı.

Bu bakımdan gerilim yatışmazsa, yakın gelecekte iç-siyasî mücadelenin daha da sertleÅŸeceÄŸi tahmin edilebilir. Ãœstelik Bayram Namazı’nı kıldıran Rehber’in hutbe okurken, yanı başında dürbünlü Draganov SVD silahıyla hutbe okuduÄŸuna da ayrıca iÅŸaret edildi, medyada. Ancak Rehber’in bu ‘ateÅŸ serbest’ sözünü ‘kültür ve eÄŸitim alanı için söylediÄŸine, kanunsuz tepkiler serbest mânâsında söylemediÄŸi’ne dair sözleri, durumu belki biraz yatıştırabilir; ama, silahların gösterilmeye baÅŸlanması hayra alâmet sayılabilir mi?