İran seçimleri-Ahmet Varol

Daha sonra altı adaydan muhafazakâr kanadın içinde yer alanlardan Muhammed Bakır Kalibaf bu kanadın başını çeken Ä°brahim Reisi lehine seçimlerden çekildiÄŸini açıklayarak taraftarlarını Reisi’ye oy vermeye çağırdı. Böylece bu kanadın en güçlü adayı Reisi oldu. Onun karşısındaki en güçlü adayın da ÅŸu anki cumhurbaÅŸkanı ve “ılımlı” olarak tanımlanan Hasan Ruhani olduÄŸu ifade edildi. Reformist olduÄŸu söylenen Ä°shak Cihangiri de Ruhani lehine adaylıktan çekileceÄŸini ve onu destekleyeceÄŸini açıkladı. DiÄŸer iki aday Mustafa Mir Selim (70 yaşında) ile Mustafa HaÅŸim Taba (71 yaşında) ise çok zayıf adaylar olarak görüldüğünden seçimlerde bir ağırlıklarının olmayacağı tahmin ediliyor. Bunlardan Mir Selim muhafazakâr, diÄŸeri de reformist çizgide gösteriliyor.

Dolayısıyla Ä°ran’daki cumhurbaÅŸkanlığı seçimleri yarışının iki aday arasında geçmesi bekleniyor: Muhafazakâr kanadı temsil eden Ä°brahim Reisi ve “ılımlı” olarak nitelendirilen fakat ne kadar ılımlı olduÄŸunu Suriye’yle ilgili tutumundan gözlemlediÄŸimiz Hasan Ruhani. Bunlardan birinin birinci turda yüzde ellinin üstüne çıkması durumunda cumhurbaÅŸkanı belirlenmiÅŸ olacak. DiÄŸer iki adayın biraz oyları bölmesi ve hiçbir adayın yüzde elliyi geçememesi durumunda ise zikrettiÄŸimiz iki aday ikinci tura kalacak ki buna pek ihtimal verilmiyor. Åžimdiye kadar ki cumhurbaÅŸkanlığı seçimleri de genellikle ikinci tura kalmamış. 

CumhurbaÅŸkanlığı yarışında başı çeken iki adayın her ikisinin de kendilerine göre avantajları var. O yüzden hangisinin kazanacağı konusunda kesin bir tahminde bulunma imkânı yok. 

Muhafazakâr kanadı temsil eden Reisi’nin en önemli avantajlarından biri dinî lider Hamaney tarafından destekleniyor olması. Onun desteÄŸi yönlendirdiÄŸi kesimin oylarının da Reisi’ye doÄŸru kaydırılması sonucunu doÄŸuracaktır. Ä°kinci bir avantajı ise rakibine karşı daha genç olması. Rakibi 68, kendisi 56 yaşında. YaÅŸ belki çok fazla tercih sebebi olmayacaktır ama yine de bazı kesimin cumhurbaÅŸkanlığı koltuÄŸuna genç birinin oturmasını arzulaması muhtemeldir. Üçüncü bir avantajı ise bu koltuÄŸa ilk kez aday olması. Rakibi hâlen cumhurbaÅŸkanlığı koltuÄŸunu iÅŸgal ediyor ve bir dönem bu görevde bulundu. Dolayısıyla her ne kadar bir yandan tecrübesini ve performansını ortaya koyduysa da bir yandan da yıprandı ve belli bir kesimin aynı kiÅŸinin ikinci kez bu koltuÄŸa oturmasına olumlu yaklaÅŸmaması mümkündür. 

Hasan Ruhani’nin ise hem ılımlı olarak tanımlanan kesimin hem de reformist kesimin oylarını alacağı bekleniyor. Son dönemde reformist ve ılımlı kesime doÄŸru kayan oyların oranının, muhafazakâr oylara nispetle arttığı söyleniyor. Hatta Ä°brahim Reisi lehine adaylıktan çekilen ve kendi tabanını ona oy vermeye yönlendiren Muhammed Bakır Kalibaf’ın destekçilerinin bile tümünün Reisi’ye oy vermeyebilecekleri onların içinde de Ruhani lehine oy verenlerin olabileceÄŸi yorumlarda dile getiriliyor. Ayrıca Ruhani cumhurbaÅŸkanlığı döneminde Batı’yla iliÅŸkileri düzeltme ve nükleer enerji projesiyle ilgili anlaÅŸmaya varma konusunda önemli bir performans ortaya koydu. Onun bu konudaki baÅŸarılarına oy verenlerin azımsanamayacak bir nispette olacağı tahmin ediliyor. Siyasi arenada etkin bir rolü olan Mehdi Kerrubi ve eski cumhurbaÅŸkanı Muhammed Hatemi baÅŸta olmak üzere bazı etkili ÅŸahsiyetler Ruhani’ye açıktan destek verdiler. Bu desteÄŸin de tabanda basite alınamayacak bir karşılık bulacağı düşünülüyor.