Ahmet TAŞGETİREN: İlişkiler kopmadı ama...

Türkiye - ABD ilişkilerinde belirsizliği besleyen en temel olgu, Amerika'daki yönetimde kimin tayin edici rolde olduğunun netleşmemiş olması. Konu neredeyse Trump'ın başkanlığının ne kadar belirleyici olduğunu sormaya kadar varıyor. Dolayısıyla Erdoğan - Trump buluşması ve sonraki görüşmeler ne kadar sonuç verir, sorusu cevabı çok net olmayan bir soru.

- En çetrefilli konu, Amerika ile Rusya'nın, Türkiye'nin çok net tepkilerine raÄŸmen, PYG/YPG ile iÅŸ tutmaya, korumaya, devam etmesi. Neyi amaçlıyor bu? Anlık bir hamle mi, uzun vadeli bir “Kürt stratejisi”nin parçası mı? O strateji ne?

- Amerika-Rusya arasında gelecekteki Suriye yapılanmasına dair kesinleşmiş projeler yoksa bile ortak arayışlar var mı?

- Türk - Amerikan iliÅŸkilerini zehirleyen ana meselelerden birisi OrtadoÄŸu'daki -yani bizim coÄŸrafyamızdaki- geliÅŸmelerin aynı pencereden görülmüyor olması. Aynı ittifak sistemi içinde bulunup, Türkiye'nin güvenlik kaygılarını ırgalamayan, dolayısıyla bizim “Bu nasıl müttefiklik” sorgulamamıza sebep olan bir ABD yaklaşımı uzun süredir devam ediyor ve biz ÅŸimdi “yeni?” Amerikan yönetiminin bunu bizim hassasiyetlerimiz yönünde deÄŸiÅŸtirip deÄŸiÅŸtirmeyeceÄŸini anlamaya çalışıyoruz.

- Burada Arap baharını yorumlamak devreye giriyor. Mısır darbesine bakış devreye giriyor. Filistin - Hamas - İsrail konusundaki farklı bakışlar devreye giriyor. Suriye'nin Obama'nın tavır değiştirmesiyle batağa dönüşmesi devreye giriyor, Türkiye'nin Kuzey Irak petrolü konusunda ABD'den farklı hamle yapması, ABD'nin Irak'ta İran'a alan açması devreye giriyor.

- Burada, bizim iç sorunlarımızı çözmek adına baÅŸlattığımız “Çözüm süreci”nin, Suriye'de Rojava'da PYD'ye kantonal yapılanma ümidi verilerek PKK'nın hendek - barikat - özyönetim sevdasına kapılması ile torpillenmesi devreye giriyor. Bu torpillemenin zaman içinde PYD/YPG'nin ABD'nin ana partneri haline gelmesiyle sonuçlanması devreye giriyor.

- Türkiye - Amerika ilişkilerinin geldiği seyirde belirlenmesi gereken en önemli noktalardan birisi, Amerika'da etkin odakların (onların kim olduğu da ayrıca araştırılmaya değer) Erdoğan yönetimindeki Türkiye'nin İslam - Batı, İslam dünyası, siyasal İslam gibi konularda yaptığı değerlendirmelerdir. Burada, Ak Parti liderliğinin yola çıktığı zamandan farklı bir noktaya evrildiği gibi bir görüş hissediliyor.

- PYD'ye (örtülü biçimde de PKK'ya) yönelik “Bölgenin en seküler varlığı” tanımlaması ile (Bunu kullanılabilir varlığı diye okumak lazım) ErdoÄŸan çizgisine bunun tercih edileceÄŸi yaklaşımlarının altında bunlar var.

- Amerika'nın tavrı önemsenir önemsenmez ancak, olayın doğru okunmasında bu alandaki değerlendirmelerin bilinmesi çok önemli.

- Demokrasi, diktatörlük gibi iÅŸlerin ABD çıkarları söz konusu olduÄŸunda çok kolaylıkla gözardı edilebileceÄŸi, ABD'nin pek çok darbenin arkasında yer alabildiÄŸi, pek çok diktatörü ayakta tuttuÄŸu, bir ülkenin ÅŸeriatla yönetilmesini de kolaylıkla tolere edebildiÄŸi bir vakıa. Ayrı oyun kurduÄŸunuzda, hele bunu Ä°slam gibi bir büyük dünyayı harekete geçirme istikametinde yaptığınızı düşündüğünde tavır deÄŸiÅŸiyor.  

- Acaba ABD ile Rusya'nın buluÅŸtuÄŸu yer tam da burası mı? Türkiye'nin Ä°slam dünyasında etkinliÄŸinin arttığı ve bununla Türkiye'nin bağımsız oyuncu olabileceÄŸi “kaygısı” mı?

- Ä°slam dünyasında Ä°slam'la baÄŸlantılı “terör yapılanmaları”nın oluÅŸumu ve ortak bir mücadele hedefi haline getirilmesi, bir küresel hesapla mı ilgili? Türkiye'nin DEAÅž'ı desteklediÄŸi propagandaları boÅŸuna olmamalı.

- Gülen, Amerika'daki bu hesaplar içinde kendisine alan açmaya çalışıyor. Dolayısıyla ABD'nin Gülen'le ilgili kararı da belirsizliklerin nerede netleşeceği ile yakından ilgili.

- Coğrafyamız -İslam coğrafyası- büyük mücadele alanı. Akıl ve sabır çok önemli.