Eski fotoÄŸraflar konuÅŸur, selfiler dilsizdir-Fatma BarbarosoÄŸlu

İlişkilerin değişen yüzünü fotoğraf pozları üzerinden okumaya devam edelim.

Bu defa okunacak fotoğrafımız Denizli'den, Hacışerif tatlılarının aile tarihinden olacak.

Hacışerif tatlılarının, dededen oÄŸula “emanetçisi” Necip Helvacı, helva tadında sohbetiyle on beÅŸ dakikada Denizli'nin geçmiÅŸini geleceÄŸini aÅŸikar etti.

Geçmişini aile tarihi üzerinden, geleceği kendisinin alışkanlıkları, zevkleri üzerinden takip ettik.

Necip Bey 65 yaşında: “Her sabah anamın elini öper dükkanı öyle açarım, akÅŸam eve gelmeden önce anama uÄŸrarım. Geçenlerde Ä°stanbul'a gidecektim ana bana hele bir izin ver de bir Ä°stanbul'a gidip geleyim dedim.”

Ä°stanbul sevgisi Necip Bey'e babasından yadigar: “Babam Ä°stanbul'a aşıktı. Ä°stanbul'da ev aldı ama yerleÅŸmeyi hiç düşünmedi.”

Necip Helvacı seyahat etmeyi seviyor, Hacışerif tatlılarına eklenen “güncel lezzetler” “dünya kazanı”na girip çıkmakla doÄŸrudan baÄŸlantılı olsa gerek.

Biz dinlemeyi seviyoruz, Necip Bey konuÅŸmayı. Bir ara hiç sessiz dinleyiÅŸimizin altını çizmek için, “akıllı deliyi konuÅŸtururmuÅŸ hadi biraz da siz konuÅŸun” dese de, o kelimeleri ve hayatı akide ÅŸekeri tadında ikram etmeyi sevenlerden. Söz sözü açarken bir ara, “Beni herkes tanır, ben kız iken erkek oldum” dedi.

Söylediğine şaşırmamızı bekliyor. Oysa biz tam da üniversitedeki konferansta kız evlat beklentisi içinde olan annelerin ikinci üçüncü oğullarını kız gibi giydirdiklerini, saçlarını kız saçı gibi kıvrım kıvrım buklelendirdiklerini konuşmuştuk.

Söylediklerine şaşırmadığımızı görünce, garson çocuklardan babasının kucağındaki başı kurdeleli fotoğrafını getirmesini istedi.

Garson fotoÄŸrafları getiriyor. Ä°lk fotoÄŸrafta kız kıyafetleri içinde, babasının kucağında 2 yaÅŸlarındaki Necip'in aÄŸabeyi ile birlikte fotoÄŸrafı var. Ä°kinci fotoÄŸraf “BeyoÄŸlu çikolataları” yazan dükkanın önünde çekilmiÅŸ. Bu defa dört beÅŸ yaÅŸlarında kendini “adam” gibi hisseden çocuk Necip ile başında fötr ÅŸapkası, boynunda boyunbağı ile babasını ve aÄŸabeyi Mithat'ı görüyoruz. Her iki fotoÄŸraf da tıpkı insanlar gibi zaman içinde büyümüş, olgunlaÅŸmış, anlatacak/paylaÅŸacak tecrübe biriktirmiÅŸ.

Bu fotoğraflara bakanlar, fotoğraftaki kişiler kadar o anı yaşamış gibi olur. Çünkü fotoğraf, bir zamanın ve bir mekanın içinden konuşmaktadır.

Sormamız gereken birinci soru şu: Eski fotoğraflar zamanın izini muhafaza ederek konuşurken, günümüzün selfie pozları neden bu kadar dilsiz?

Ä°kinci soru: Kız elbisesi giydirilmiÅŸ bir erkek bebek ile selfie çekmek için kız elbiseleri giydirilip, babasının kucağında oturan erkek bebeÄŸin fotoÄŸrafının “belge deÄŸeri” aynı mıdır?

Bendeniz aynı olmadığını düşünüyorum.

Aynı olmadığını düşünmeme sebep olan ÅŸey ÅŸu: 1950'lerde fotoÄŸraf makinasına poz vermek ile bugün her an elinin altında bulunan cep telefonu ile selfie çektirmek aynı ÅŸey deÄŸil. Günümüzde daha ziyade “eÄŸlence, farklılık ve sosyal medya aracılığı ile baÅŸkalarına göstermek, baÅŸkalarına sergilemek üzere çekilen, çekilip sergilendikten sonra, like üzerinden “deÄŸerlendirilip” “ÅŸimdi”nin dışına çıkınca imha edilen pozlar var.

Selfie pozları “ÅŸimdi”nin tesiri geçince yok edilmek üzere çekilir onun için asla konuÅŸacak yetkinliÄŸe kavuÅŸamazlar.

Not: Denizli'yi Denizli yapan diÄŸer bir lezzet Zafer gazozları. Denizliler Zafer gazozunu yaÅŸadıkları her ÅŸehirde görmekten aşırı mutluluk duyuyor. Bir ortamda eÄŸer Denizlili ve NiÄŸdeli olursa sohbetin uzunca bir süre gazoz bahsinde takılı kalacağından hiç kuÅŸkunuz olmasın.