Ham meyve neden acıdır?-Gökhan Özcan

Düşüncelerimizin, kanaatlerimizin, yargılarımızın bize ait olduğundan nasıl bu kadar emin olabiliyoruz. İç dünyalarımızın kapı ve pencereleri ardına kadar açık oysa; her türlü dış cereyana, yabancı etkiye karşı savunmasız bir haldeyiz. Sağlam bir idrakin rahatlıkla farkına varabileceği ve dolayısıyla tedbir alabileceği savrulmaları, biz güncel meselelerin getirdiği günlük olağan konum alışlar gibi görüyor ve değerlendiriyoruz. Bu bizi hem zeminsiz, hem tarifsiz bırakıyor. Bugün karşısında olduğumuz şeyin yarın yanında, bugün yakınında olduğumuz şeyin bir sonraki gün uzağında olabiliyoruz rahatlıkla ve her şeyi anlamsızlaştıran bütün bu çelişkili hallerimize karşılık adımız, kimliğimiz, iddiamız nasıl oluyorsa sabit kalıyor, hiç değişmiyor. Bu acıklı manzara, bu idrak körelmesi, bu zihniyet uyuşması, akleden bir kalbin elbette hiç gecikmeden farkedebileceği bir şey olurdu. Eğer biz kendimizden, fikirlerimizden, kanaatlerimizden, yargılarımızdan bu kadar emin olmasaydık! İdrak sahiplerinin 'gaflet' dedikleri şey bundan başka ne ki?

“Bu ne saçmalık! Senin aklın başında mı?” diye sordular. “Evet aklım başımda ve bu yüzden saçmalıyorum!” dedi bağırarak.

Yolunuzu her şaşırdığınızda geriye dönüp bakın; orada her zaman aklınızın sizi ikna eden bir izahatı bulunduğunu göreceksiniz!

Eşeğinin yularını sağlam tutarsan peşinden gittiğin her yere gelir; tutmaz da kaçırırsan sen eşeğinin peşinde koşar durursun!

“Ä°slâm akıl dinî deÄŸildir, akıl inşâ eden bir dindir, çünkü akıl inşâ edilen bir organdır. Ä°mam Gazalî diyor ki; 'Aklın görebilmesi için ışığa ihtiyaç vardır.' Akıl kendi karanlığını aÅŸamaz. Siz bir ÅŸeyi üretirken aklın düşünceyi üretmesi için temel aldığı ÅŸey ne ise aslında o da imanınızın bir parçasıdır.....Ä°slâm'ın akıldan kastettiÄŸi kalptir. Vahiy, Peygamberin kalbine indirilmedi mi? Bizim akıl kavramımız Batılı anlamdaki 'rasyo'nun karşılığı deÄŸil; tabiî ki bütün bu akıl kavrayışlarımız modernliÄŸin aklı kavrayışının bir ifadesidir. Ben bunlardan kurtulmamız gerektiÄŸi kanaatini taşıyorum. Kurtulmadan sâhih bir ÅŸekilde, Ä°slâm'ın muradına uygun bir ÅŸekilde ne dünyaya bakabiliriz ne de Müslümanca düşünebiliriz”

Malûm, delilere ehliyet vermiyorlar; buna bakıp sanma ki her akıllı ehliyet sahibidir.

Ham meyve neden acıdır; çünkü hakkınca güneşi görmemiş, henüz olmamış, olgunlaşamamıştır.

“Bu konuda yanıldığımı hiç sanmıyorum!” dedi yan masadakilerden biri. “Sanmak ya da sanmamak, bütün yanılgıların ilk basamağı!” diye geçirdi içinden yan masadaki.

Geçirdiği her günü bembeyaz bir kağıda alelacele karalanmış bir yazı gibi görüyor, her gecenin sonunda oturup bütün dikkatiyle o yazıyı tashih ediyordu.

“Akıl, canla anlayış elde etmiÅŸtir, canla aydınlanmıştır; artık can nasıl olurda aklın buyruÄŸuna girer. Can akla tesir eder de, o yüzden akıl, bir karara varır” buyuruyor Hazreti Mevlânâ, Mesnevî'sinde.

Mecbur kalıp kurduğu her cümlenin sonuna, içinden bir 'estağfirullah' ekleyen insanlar da var.

“Hakikat saÄŸanak yaÄŸmur olup yaÄŸsa” dedi meczup, “bak bakalım düşer mi tek bir damlası gaflet kovasına!”