Rusya ile tam mutabakat

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, Rus lider Vladimir Putin ile Rusya’nın Soçi kentinde kritik bir zirve gerçekleÅŸtirdi. Devlet BaÅŸkanlığı Konutu’ndaki görüşmeye DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Genelkurmay BaÅŸkanı Hulusi Akar, MÄ°T MüsteÅŸarı Hakan Fidan ve CumhurbaÅŸkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Ä°brahim Kalın da katıldı. ErdoÄŸan, toplantı öncesi, “Rusya ve Türkiye’nin burada atacağı adım, bölgenin kaderini deÄŸiÅŸtirecektir” açıklamasını yaparken, zirvenin ana gündemini terörle mücadele ve Suriye’deki iç savaÅŸ oluÅŸturdu.

EN ÖNEMLİ KONU

 Suriye konusunda önemli kararların alındığı  3 saatlik görüşmenin ardından liderler ortak basın toplantısı düzenledi. Suriye’de vekalet savaÅŸları devam ettiÄŸi sürece terör örgütlerinin zemin bulacağına dikkati çeken ErdoÄŸan, “Rusya ile eÅŸgüdüm halindeki çalışmalarımızı sürdüreceÄŸiz. Bizim için en önemli konu Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasıdır” diye konuÅŸtu. Güvenli bölgeler oluÅŸturulması konusunda mutabakat saÄŸlanıp saÄŸlanamamasına iliÅŸkin soruya ErdoÄŸan, “Buna bir yeni açılım oldu. En başından itibaren her yerde güvenli bölge ifadesini kullandım, kullanıyorum, kullanacağız. Ağırlıklı olarak Rai- Cerablus arası ve güneye doÄŸru olan yaklaşık 4-5 bin metrekarelik bir alan. Ama ÅŸimdi bir çatışmasızlık bölgesi çıktı ki bu bölge de Ä°dlib bölgesi. Bu idlib bölgesinde ÅŸu anda ağırlıklı olarak Halep’ten kaçan insanların oradaki yaÅŸam mücadelesi var. Bölgenin en büyük yerleÅŸim merkezlerinden olan Ä°dlib’te zaman zaman ciddi sıkıntılar oluyor. Åžimdi oradaki bir yeÅŸil hatla bir çatışmasızlık bölgesi ilan edildi. Temenni ederim ki bu çatışmasızlık bölgesi korunmaya devam eder. Putin ile onu yine harita üzerinde müzakere ettik. Astana’daki önemli konulardan biri de bu. Oradan da olumlu kararlar çıkmak suretiyle bu çatışmasızlığın karara baÄŸlanması zaten ÅŸu anda Suriye’de önemli bir adımın atılmasına da vesile olur” cevabını verdi.

HEBA EDÄ°LMESÄ°N

ErdoÄŸan, “Türkiye, Rusya, Ä°ran garantörlüğünde uygulanan ateÅŸkes veya yeni adıyla çatışmasızlık, siyasi çözüm çalışmalarının baÅŸarıya ulaÅŸması için önemli bir fırsat penceresi oluÅŸturmuÅŸtur. Bu altın fırsatın heba edilmemesi gerekir” dedi.

VAHŞİ SALDIRI YANLARINA KAR KALMAYACAK

Suriye’deki iç savaÅŸ nedeniye 3 milyon Suriyeli’nin Türkiye’ye sığındığını hatırlatan ErdoÄŸan, “Çocuklar sokakta neÅŸe içinde oynarken, baharın güzelliÄŸini doyasıya yaÅŸarken Suriyeli çocukların her gün ölümle burun buruna gelmeleri bizlerin ortak acısıdır. Suriye ile 911 kilometre sınırı olan, aynı kumaÅŸtan kesilmiÅŸ bir ülkeyiz. Hemen yanı başımızda yükselen çocuk feryatlarına nasıl sessiz kalabiliriz? Nasıl gözlerimizi kapatabiliriz?” diye sordu.

MUTABIK KALDIK

Han Åžeyhun›daki kimyasal saldırıyı hatırlatan ErdoÄŸan, şöyle devam etti: “Böyle vahÅŸi bir saldırı, hiç kimsenin yanına kar kalamaz, kalmamalıdır. Putin ile bu saldırıların sorumlularının cezalandırılmasının son derece önemli olduÄŸu konusunda hemfikir olduÄŸumuzu gördüm. AteÅŸkesi bozmaya yönelik her saldırı, sahadaki durumu kötüleÅŸtirmenin yanı sıra garantör ülkelerin emeklerini de baltalıyor. Tüm bu konularda Rusya ile eÅŸ güdüm halinde çalışmalarımızı sürdüreceÄŸiz” ifadesini kullandı.

PUTÄ°N’DEN ERDOÄžAN’A TEÅžEKKÃœR

Putin ise zirvede Orta DoÄŸu ve Suriye’deki sorunları görüştüklerini belirterek, “Suriye sorununun çözümü siyasi yolla mümkün olacaktır. Sayın ErdoÄŸan ile hemfikiriz ki, Suriye´de çözüm sadece diplomatik ve siyasi yöntemle olabilecek. Suriye hükümet ordusu ve muhalefet arasında çatışmaları durdurabildik ve bu her iki tarafı ortak müzakere masasına oturtabildik. Özellikle Sayın CumhurbaÅŸkanı ve tüm Türk dostlarımıza yapıcı müzakereler için teÅŸekkür etmek istiyorum” diye konuÅŸtu.

İDLİB UÇUŞA KAPALI OLACAK

Suriye’nin Ä°dlib kentini kapsayan yeÅŸil hat uygulamasının geliÅŸmesini saÄŸlamak için ellerinden geleni yapacaklarını vurgulayan Putin, “Trump ile görüştüm. Anladığımız kadarıyla ABD yönetimi çatışmazlık bölgesi fikirlerini destekliyor” dedi. Çatışmasızlık bölgesinin uçuÅŸlara da kapalı olacağını, bu ÅŸekilde ülkenin toprak bütünlüğünü de temin edeceÄŸini belirten Putin, “Hepimizin ortak görüşü belirli mekanizmaların oluÅŸturulması yönündedir. Çatışmasızlığa tarafların karar vermeleri gerekiyor, ülkelerinin kaderini onlar Belirleyecek. Biz de Türkiye, Ä°ran ve Rusya bu mekanizmaların verimli hale gelmesi için UÄŸraÅŸacağız” ifadelerinde bulundu.

BU BÄ°R VÄ°RÃœS HAREKETÄ°DÄ°R, FÄ°TNEDÄ°R

ErdoÄŸan, Abdullah Gül’ün yüzde 49’un adayı olabileceÄŸini söyleyen Deniz Baykal’a tepki gösterdi: Bu tamamen bir virüs hareketidir, bir fitne hareketidir. Baykal bu iÅŸleri, oynamayı bıraksın.

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, Rusya’ya hareketinden önce havalimanında düzenlediÄŸi basın toplantısında önemli mesajlar verdi. CHP Milletvekili Deniz Baykal’ın “11. CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül’ün yüzde 49’un adayı olabileceÄŸi”ne yönelik sözleri hatırlatılarak deÄŸerlendirmesi sorulan CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, “Onu deÄŸerlendirmeye gereksiz buluyorum. Bu tamamen bir virüs hareketidir, bir fitne hareketidir. Baykal bu iÅŸleri oynamayı bıraksın da kendi başının çaresine baksın” ifadesini kullandı. 

Ä°STÄ°ÅžARE YAPILACAK: Genel baÅŸkan olduktan sonra parti yönetimi ve teÅŸkilatlarda bir tasarrufu olup olmayacağı yönündeki soruya ErdoÄŸan, ÅŸu yanıtı verdi: “Åžimdi siz doÄŸmamış çocuÄŸa don biçiyorsunuz. EÄŸer böyle bir görev ÅŸahsıma tevdi edilirse tabii ki yeniden birimler ele alınıp deÄŸerlendirilir ama bunlar istiÅŸareler neticesinde olacaktır.”   

SÄ°YASÄ° CÄ°NAYET: Eski Anayasa’ya CumhurbaÅŸkanı’nın partisinden istifa etmesi gerektiÄŸi hükmünü koyanların siyasi bir cinayet iÅŸlediÄŸini ifade eden ErdoÄŸan, “Bunun kadar yanlış bir ÅŸey olabilir mi?  ‘Hakem partili olur mu’ veya ‘Bir takımın üyesi olur mu’ gibi  yaklaşımlar çok yanlış. Asıl olan Adil olarak ülkeyi yönetmesidir. Adil olarak ülkeyi yönettikten sonra zaten mesele yok” ifadesini kullandı.      

TAHAMMÃœLÃœ YOK: CHP Lideri Kemal KılıçdaroÄŸlu’nun AK Parti’ye üyeliÄŸine iliÅŸkin eleÅŸtirilerinin hatırlatılması üzerine ErdoÄŸan, ÅŸunları söyledi: “Siyasi tarihi okusun, öğrensin. ‘Aykırı sese tahammülüm yok, gereÄŸini yaparım’ dedi. Aykırı sesler her zaman her yerde olacaktır. Gazi Mustafa Kemal’den Ä°nönü’ye kadar onları iyi deÄŸerlendirir okursa bunu da öğrenecektir.”    

PYD’YE ASLA MÃœSAADE ETMEYÄ°Z

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, geçen hafta Rus askerlerinin Afrin’de PYD/YPG’li teröristlerle birlikte görülmesinin ardından Soçi’de yapılan zirvede net mesajlar verdi. Suriye’deki tüm terör örgütleriyle mücadeleyi Suriye’nin geleceÄŸi, Suriye halkının bekası ve dünyanın huzuru bakımından gerekli gördüklerini belirten ErdoÄŸan, “Bizler bugüne kadar terör örgütleri arasında ayrım yapmadık, yapmıyoruz. YPG, DEAÅž, El Kaide bizim nazarımızda aynıdır, aralarında hiçbir fark yoktur. Bunların tamamı kandan, kaostan ve gözyaşından beslenen vampirlerdir. Terör örgütlerinin kökünün kazınması, hepimizin ortak sorumluluÄŸudur. Güney sınırımız boyunca milli birliÄŸimizi, toprak bütünlüğümüzü ve güvenliÄŸimizi tehdit eden düşman bir yapının oluÅŸmasına izin veremeyiz. Bugüne kadar olduÄŸu gibi bundan sonra da vatandaÅŸlarımızın can güvenliÄŸini korumak için gereken her türlü önlemi almayı sürdüreceÄŸiz. Adı, iddiası, ideolojisi ne olursa olsun terör örgütleri, insanlığın ortak düşmanıdır” ifadesini kullandı.   

DOMATES HARİÇ TÜM TİCARİ YASAKLAR KALKIYOR

Rusya ile uçak krizinin ardından baÅŸlatılan ‘normalleÅŸme süreci’ tamamlanarak yeni bir aÅŸamaya geçildi. Soçi’de buluÅŸan ErdoÄŸan ve Putin vize ve domates hariç tüm konularda yasakların kalkması için anlaÅŸtı. Her iki ülke tüm ticari yasakları aynı anda kaldıracak. Ã‡ak krizinin ardından baÅŸlatılan ‘normalleÅŸme süreci’ kapsamında Rusya ile ticari yasakların kaldırılmasına dönük bir süredir yürütülen pazarlıklarda vize ve domates hariç tüm konularda mutabakata varıldı. Her iki ülke tüm ticari yasakları aynı anda kaldıracak. CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ve Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin dün, son 8 ayda 5’inci kez buluÅŸtu. Soçi’de gerçekleÅŸen heyetlerarası görüşme sonrası ortak basın toplantısı yapan iki lider ticari iliÅŸkilerde yeni bir dönemin baÅŸladığı mesajını verdiler. Putin “Artık normalleÅŸme süreci bitmiÅŸtir. Normal partnerliÄŸe dönüyoruz” derken ErdoÄŸan da “NormalleÅŸme sürecinin ötesine geçiyoruz” ifadelerini kullandı.

YENİ SÜREÇ BAŞLIYOR

Ana gündem maddesi Suriye olan zirveden sonra merak edilen yasaklarla ilgili ilk açıklamayı, bir soru üzerine Putin yaptı. Putin, domateste yerli üreticilerin yatırımları yüzünden Türk ürününe yasağın kısa vadede kaldırılmayacağını, vizenin de devam edeceÄŸini söyledi. Putin diÄŸer tüm yasakların kaldırılacağını söyledi. Putin “Türk dostlarımızdan ÅŸunu anlamalarını rica ettik. Domates için bizim üreticilerimiz büyük miktarda kredi aldı. Bununla ilgili kısıtlamalar devam edecek” dedi.

ErdoÄŸan ise “Sayın Putin hepsini söyledi. Domates dışında bütün konularda gıdada, konfeksiyonda, tekstilde arkadaÅŸlarımız mutabık kaldılar. Türk domatesinin Rusya pazarında olmasını arzu ederiz. Hem ucuz olması hem lezzetli olması bakımından tavsiyemizdir. Ama ÅŸu anda bir geçiÅŸ süreci var. Sayın BaÅŸkan’ın da ifade ettiÄŸi gibi ara formüller bulmak suretiyle bu süreci de bir zemine oturtacağız. Fakat arkadaÅŸlarımız iyi bir çalışma yaptılar. Bu çalışmanın neticesinde domates konusundaki bazı soru iÅŸaretlerinin dışında diÄŸerlerinde mutabık kaldılar. Böylece normalleÅŸme sürecinin ötesine geçiyoruz. Yeni bir süreç baÅŸlıyor” dedi.

Bürokrasiye kurban edecek tek saniyemiz yok

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, Soçi’ye hareketinden önce havaalanında yaptığı açıklamada “Ne Rusya’nın ne Türkiye’nin bürokrasiye kurban edilecek tek bir saniyesi yoktur” çaÄŸrısında bulundu. ErdoÄŸan’ın çaÄŸrısı Rusya medyasında geniÅŸ yer buldu. Önde gelen yayın organları “ErdoÄŸan Rusya’yı tüm ticari kısıtlamaları acilen kaldırmaya çağırdı” baÅŸlığı kullanıldı. ErdoÄŸan Soçi’ye hareketinden önce konuÅŸmasından satırbaÅŸları şöyle:

- Ä°ki ülke iliÅŸkilerinin eski seviyesinin üzerine çıkması için yoÄŸun çaba harcıyoruz. Siyasi olarak en üst seviyede tesis ettiÄŸimiz bir güven ortamı var. Nitekim turizmde ciddi geliÅŸmeler olmaya baÅŸladı. 

- Türk Akım Projesi bir ÅŸekilde ilerliyor. Akkuyu’nun ilk bölümünün 2023’te devreye girmesini ümit ediyoruz. Bunu ne kadar öne çekersek iki ülke için de önemli. 

- Ne Rusya’nın ne Türkiye’nin bürokrasiye kurban edilecek tek bir saniyesi yoktur. 

TAMAMEN KAPATMIYORUZ

Putin baÅŸka bir soru üzerine “Pazarımızı, Türkiye’den gelen domatesler de dahil olmak üzere yurtdışından alınan ürünlere sonsuza dek kapatmak gibi bir planımız yok. Kısıtlamalar zamanla kaldırılacak. Türkiye’de üretilen domateslerin daha ucuz olduÄŸunu anlıyorum fakat Rusya’nın kendi tarım sektörünü geliÅŸtirmesi gerekiyor. Türk iÅŸ adamlarına vize muafiyeti uygulanması ihtimalini ise dışlamıyoruz” dedi. Putin “Görüşmelerde ticaretimizde milli para biriminin kullanılması gibi kararı aldık” diye konuÅŸtu.