Sosyal Medya

Güncel

Referandum ve partilerin durumu-Süleyman Seyfi Öğün

24-04-2017 07:40

16 Nisan referandumunun destek bileşenleri, elbette doğrudan doğruya mevcut siyâsal partilerle uyuşmuyor. Mesel⠓Evet”lerin oranı, doğrudan doğruya AK Parti ve MHP'nin son seçimlerde aldığı oranların aritmetik toplamı değil. Tıpkı bunun gibi “Hayır”ların oranı da , CHP ve HDP'nin oy oranlarının toplamı ile eşleşmiyor. Referandumu, herhangi bir genel seçim mantığı içinde görmek kâbil değil. Genel Seçimlerde geçerli olan oy verme sâikleri ile referandumda geçerli olan sâikler ,anlaşılıyor ki bambaşka.



Ä°llâ ki bir eÅŸleÅŸme düşünülecekse, bu, “nispeten” CumhurbaÅŸkanlığı Seçimi olabilir. Nitekim kabûl etmeliyiz ki, referandumda oylanan formel olarak 18 madde olmakla birlikte aslında CumhurbaÅŸkanı Sayın ErdoÄŸan'ın oylanmasıydı. Daha basit olarak söyleyecek olursak , Sayın ErdoÄŸan'ı sevenler “Evet”'; sevmeyenler de “Hayır” oyu kullandı. Zâten sayısal olarak da neticeler birbirine hayli benziyor.
Buradan nasıl bir netice çıkarılabilir? Ä°lk akla gelen ErdoÄŸan sevgisi ve baÄŸlılığının AK Parti baÄŸlılığı, yeri geldiÄŸinde örtüştüğü; yeri geldiÄŸinde ise örtüşmediÄŸidir. Nitekim genel seçimlerde AK Parti'ye verilen destek %49 .5 iken referandumda Sayın ErdoÄŸan odaklı “Evet”ler tıpkı CumhurbaÅŸkanlığı Seçiminde olduÄŸu gibi %52 civarında (%51.4) oldu. Ä°lk bakışta buradan çıkartılacak hüküm, Sayın ErdoÄŸan'ın AK Parti'den daha fazla sevildiÄŸidir. Herhâlde araÅŸtırma kuruluÅŸlarının bundan sonraki ev ödevlerinden birisi de bu örtüşmenin sınanması, ölçülmesi olacaktır. Yâni CumhurbaÅŸkanlığı seçiminde Sayın ErdoÄŸan'a oy verenlerle, referandumda “Evet” diyenlerin örtüşme derecesi tespit edilmelidir.
 
Ama bundan daha mühimi, AK Parti-MHP dayanışmasının kâğıt üzerinde %60'lar mertebesinde iken, referandumda %9 civârında bir fire vermiÅŸ olmasıdır. Bu kaybın nereden kaynaklandığı bence en kritik noktadır. EÄŸer bu kayıp MHP'den kaynaklandıysa, hâl-i hazırdaki MHP elitlerinin tahmin edilenden çok daha ciddî bir sorun yaÅŸadığını söylemek mümkündür. Bu, MHP'nin “Evet” çaÄŸrısına, tabanının sâdece %1'lik bir destek verdiÄŸi manâsına gelir. DoÄŸrusu ben bunun pek de öyle olmadığını düşünüyorum. Bu, çok abartılı bir deÄŸerlendirme olacaktır. Varsayımımızı mâkûl ve hakkaniyetli bir tahminde bulunabilecek ÅŸekilde revize edelim ve bir ortalama alalım. MHP'nin “Evet” çaÄŸrısına MHP'nin genel seçimlerde aldığı oranın “yarısı” uymuÅŸ olsun. Bu da aÅŸağı yukarı %5 yapar ki, AK Parti'nin %49.5'u ile toplandığı zaman (%49.5+%5) yine %54.9'a isâbet eder ve %51.4'ün üstünde kalır. EÄŸer AK Parti'nin oy oranını sabit varsaymaya devâm edersek, MHP'den gelmiÅŸ olan desteÄŸin MHP tabanının sâdece 1/3'üne denk geldiÄŸi gibi bir tablo çıkar karşımıza. Ben bu ihtimâlin de geçerli olduÄŸundan emin olamadığımı söylemeliyim.
 
EÄŸer; “MHP %10 üzerinden blôk olarak desteÄŸini verdi; kayıplar AK Parti'den geldi” diyenler varsa bu deÄŸerlendirmenin de hiç mâkûl görünmediÄŸini vurgulamalıyım. Bu, AK Parti'nin aÅŸağı yukarı 7 Hazîran Seçimlerindeki sınıra düştüğünü gösterir. Tek başına ,AK Parti'nin 15 Temmuz'u göğüsleyen ana aktör olduÄŸunu dikkâte alırsak olmayacak bir ÅŸeydir bu.
Pekiyi o zaman %10'luk bir kaybı nasıl deÄŸerlendirebiliriz? Ben bunun iki yanlı olduÄŸunu düşünüyorum. Tahminim, ağırlığın yine de MHP tabanından geldiÄŸi yolundadır. Oranları bilmem mümkün deÄŸil. Ama AK Parti'nin “ÅŸu veyâ bu derecede” bir kaybı olduÄŸunu teslim etmemiz gerekiyor. EÄŸer Sayın CumhurbaÅŸkanı ağırlığını koymasaydı, muhtemelen tablo biraz da farklı olabilirdi.
Başta İstanbul ve Ankara'da olmak üzere büyük şehirlerde; İç Ege ve Akdeniz gibi hem tarım, hem de (bacalı-bacasız)sanayinin gelişkin olduğu yerlerde yaşanan kayıplar düşündürücü olmalıdır. En az bunlar kadar mühim olan, genç nüfus arasında AK Parti'nin mesajlarının karşılık bulmakta zorlanmasıdır.
2019 CumhurbaÅŸkanlığı Seçiminde Sayın ErdoÄŸan'ın rakibinin çıkacağını sanmıyorum. Etkili bir aday çıkarırlarsa muhalefetin baÅŸarılı olacağını iddia edenler var. Buna ihtimâl vermiyorum. Ama TBMM'nin yeni üyelerinin belirleneceÄŸi genel seçimde bugün olduÄŸundan daha farklı bir kompozisyon ile karşılaÅŸabiliriz. Önümüzde iki sene daha var. Ferâsetli seçmenler yine ortaya ilginç bir tablo koydu. Cümle siyâsal aktörler için “silkinmeyi” ihtâr eden bir tablo bu… Hayırlı olsun…
16 Nisan 2017
Anayasa referandumu
AK Parti
MHP

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.