Güncel
17 Nisan'ın gündemi-Mensur Akgün
Follow @dusuncemektebi2
Bugün Türkiye sandık başına gidip tarihinin en önemli kararlarından birini verecek. Ancak sonuç referanduma sunulan 18 maddenin kabulü de, reddi de çıksa dünya dönmeye, sorunlar yine sorun olarak kalmaya devam edecek. Ama umuyoruz ki Türkiye siyasi enerjisini kendi içi ve özellikle de dışındaki sorunların çözümüne daha fazla harcayabilecek, sorunların çözümüne daha fazla katkıda bulunabilecek.
Bu sorunların başında hiç şüphesiz Türkiye’nin güvenliÄŸini ve geleceÄŸini doÄŸrudan etkileyen Suriye geliyor. Bir yandan rejime karşı 2011 yılından bu yana verilen mücadelenin geleceÄŸinin ne olacağı, diÄŸer yandan IŞİD’e karşı ABD ve Rusya’nın kiminle mücadeleyi sürdüreceÄŸi belirsizliÄŸini koruyor. Ãœstelik ABD’nin beklenmedik müdahalesi ve onun ertesindeki Tillerson’ın Moskova ziyareti bilinmezliÄŸe bilinmezlik katıyor.
ABD ile Rusya’nın Esad’ın geleceÄŸi üstünde anlaÅŸması, BMGK’nin 2254 sayılı kararında öngörüldüğü ÅŸekilde çözüm sürecinin baÅŸlaması mümkün. Fakat en az onun kadar mümkün olan iki büyük devlet arasındaki uzlaÅŸmanın Ä°dlib’i “Selefilerden” temizleme operasyonuna da dönüşmesi. Her iki olasılık da Türkiye’nin üstündeki yükü azaltacak ya da çoÄŸaltacak opsiyonlar içeriyor.
Rusya, ABD ile anlaÅŸsa da anlaÅŸmasa da Ä°dlib’deki “ılımlı muhalifleri” Türkiye’nin Fırat Kalkanı Operasyonu ile fiilen oluÅŸturduÄŸu güvenli bölgeye sürebilir. Cuma günü Kadir Has Ãœniversitesi’nde bir araya geldiÄŸimiz konunun uzmanlarının bazıları bu olasılıktan endiÅŸe ediyor. 2.000 kilometre karelik alanın böylesi bir göçü kaldırmasının zor olduÄŸunu söylüyor. Ayrıca Rakka operasyonun da yakında baÅŸlama olasılığı çok güçlü.
Rakka operasyonu baÅŸlarsa Rusya ve ABD ile olan iliÅŸkilerimizi gözden geçirmek zorunda kalabiliriz. Her iki ülkeyle de zaten gergin olan iliÅŸkilerse daha da fazla gerginliÄŸi kaldıramayabilir. Bu yüzden pazartesi sabahı itibarıyla Türkiye’nin yaratıcı çözümler üstünde düşünmesi, hayati önemdeki bu iliÅŸkileri kendi çıkarlarını en optimum düzeyde koruyacak ÅŸekilde kurgulaması gerekecek.
Sadece iktidarın deÄŸil muhalefetin de “Rusya’yı ve ABD’yi Türkiye’nin hayati çıkarlarına hassasiyet göstermesi için nasıl daha iyi etkileriz?” diye düşünmesinde yarar var. Düşünce kuruluÅŸlarına ve üniversitelere de sorumluluk düşüyor. Her iki ülkeyi de daha iyi takip etmeli, anlamalı ve anlamlandırmalıyız. Sevsek de sevmesek de iki ülke de Türkiye için önemli. Ticaret için önemli, siyaset için önemli.
Özellikle ABD’nin yeni yönetimini, kendi içinde yaÅŸadığı sorunları, sorunların bize muhtemel yansımalarını hesap etmeliyiz. Åžayrat üssüne atılan 59 seyir füzesinin Suriye kadar dünyaya naklettiÄŸi mesajı da tartışmalıyız. 2003’de imal edilen 14 tonluk bir bombanın 2017’de Afganistan’da kullanılmasının, Kuzey Kore ile yaÅŸanan gerginliÄŸin doÄŸurabileceÄŸi neticelerin ihtimal hesaplarını yapmalıyız. Çünkü bazen dünyanın bambaÅŸka bir köşesinde olan bir ÅŸey bizi doÄŸrudan ilgilendirecek sonuçlar doÄŸurabiliyor.
DışiÅŸleri Bakanı ÇavuÅŸoÄŸlu’nun da vurguladığı gibi referandum sonrası Türkiye’de AB ile olan iliÅŸkilerimiz de masaya yatırmak, Türkiye’nin çıkarlarını maksimize edecek formüller üstünde konuÅŸmak gerekecek. Vize serbestisi, ticari iliÅŸkilerin geleceÄŸi, bazı üye ülkelerle gerilen iliÅŸkilerin yumuÅŸatılması için karşılıklı çaba gösterilmesi de sanırım yakın geleceÄŸin gündem maddeleri arasında yer alacak. Unutmayalım ki Türkiye’nin çıkarlarını koruyabilmesi, beklentilerinin karşılanmasını saÄŸlayabilmesi için çok boyutlu, çok taraflı iÅŸbirliklerine ihtiyacı var.
***
Kıbrıs ise taraf olduÄŸumuz ve çözümüne destek verdiÄŸimiz bir baÅŸka sorun. BilindiÄŸi gibi Enosis anma ısrarı yüzünden askıya alınan müzakereler bulunan ara formülle geçtiÄŸimiz günlerde baÅŸladı ve Türk tarafının çıkarlarını BM parametreleri çerçevesinde koruyacak çözümün gerçekleÅŸmesi için yeniden umut doÄŸdu. Aynı zamanda da Rum tarafı yeni bir gaz sahasında (Blok 10) deneme sondajları yapılaması için aralarında Katar Petrolleri Åžirketinin de olduÄŸu bir konsorsiyuma yetki verdi. Her iki süreç de üstünde dikkatle çalışılmasını, Türkiye ve Kıbrıslı Türklerin bu geliÅŸmelerden yararlanması için yaratıcı formüller geliÅŸtirilmesini gerekli kılıyor…
Henüz yorum yapılmamış.