İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Trump-Sisi görüşmesine eleştiri

Uluslararası Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü (HRW), Mısır’ın darbeci cumhurbaÅŸkanı Abdulfettah Sisi’nin 3 Nisan’da planlanan ABD Devlet BaÅŸkanı Donald Trump ile görüşmesini eleÅŸtirdi. Bu ziyaretin insan haklarının Mısır’da dibe vurduÄŸu, ABD’de de tehlike altında olduÄŸu bir dönemde gerçekleÅŸtiÄŸi belirtildi.

"Trump-Sisi görüşmesi insan haklarına ortak aÅŸağılama göstergesi" baÅŸlığıyla yayınlanan eleÅŸtiri yazısında HRW Washington Direktörü Sarah Margon, "Mısır’da on binlerce kiÅŸi hapiste çürürken ve iÅŸkence günlük rutin haline gelmiÅŸken Sisi’yi resmi bir ziyaret için Washington’a davet etmek, istikrarlı bir stratejik iliÅŸki kurmak için garip bir yol” ifadesini kullandı.

Ä°nsan Hakları Örgütü, Sisi’nin ziyaretinin 2009’dan bu yana bir Mısır devlet baÅŸkanının Beyaz Saray’a gerçekleÅŸtirdiÄŸi ilk ziyaret olacağına dikkat çekti.

Kongre'ye 'yardımları kısın' çağrısı

HRW, Trump ve Sisi’nin iÅŸlenen tüm ihlallere raÄŸmen özellikle terörle mücadele konusunda iÅŸbirliÄŸi yapma arzusunda olduÄŸuna iÅŸaret etti. Ä°nsan hakları konusunda somut bir ilerleme saÄŸlanmadığı sürece ABD Kongresi’nden en azından güvenlik desteÄŸine kısıtlamaların sürdürmesini talep etti.

Sisi hükümetine daha fazla para saÄŸlamanın hem ABD’nin hem de Mısır’ın aleyhine olduÄŸunu ifade eden Margon, ‘Bu iliÅŸkide tarafların hiçbiri, insan haklarının geliÅŸtirilmesi konusunda arzulu deÄŸil. Ancak Mısır yönetiminin iÅŸlediÄŸi büyük ihlaller, Kongre'yi, Kahire’ye saÄŸlanan desteÄŸi kısmaya zorlamalı’ diye konuÅŸtu.

Sisi’nin Savunma Bakanı olduÄŸu dönemde, 2013’te Mısır’ın seçilmiÅŸ ilk CumhurbaÅŸkanı olan Muhammed Mursi’ye karşı darbe düzenlediÄŸini hatırlatan HRW, daha sonra çıkan protestoları bastırma çabalarında en az bin 150 kiÅŸinin öldüğünü ifade etti.

HRW, Sisi’nin cumhurbaÅŸkanlığı döneminde güvenlik güçlerinin on binlerce kiÅŸiyi tutukladığını, iÅŸkenceden gözaltında kayıplara kadar açık ihlaller iÅŸlediÄŸini söyledi.

İkinci görüşme

New York’ta BM Genel Kurul toplantıları için ABD’ye gerçekleÅŸtirdiÄŸi ziyaret sırasında Sisi Eylül 2016’da o dönemde henüz cumhurbaÅŸkanı adayı olan Trump ile bir araya gelmiÅŸti.

Trump, görüşmeden sonra yayınladığı açıklamada “Mısır’ın terörle mücadelesini desteklediÄŸinÄ° ve Trump’ın yönetiminde olan ABD’nin, sadece bir müttefik deÄŸil Mısır’ın gelecek günler hatta yıllar boyunca sırtını dayabileceÄŸi bir dost ülke” olacağını söylemiÅŸti.

Mısır, Ä°srail ile barış anlaÅŸmasını imzaladığı 1979’dan bu yana Washington’dan büyük yardımlar alıyor. ABD’nin 1987’den bu yana yıllık olarak Mısır’a tahsis ettiÄŸi 1,3 milyar dolarlık askeri yardımlar bu kapsamda geliyor.  

2013’teki askeri darbeden sonra, ABD Mısır’a yaptığı yardımları sınırlamıştı. Ancak AÄŸustos 2013’te Rabia ve Nahda meydanlarında darbe karşıtları tarafından düzenlenen oturma eylemlerini sona erdirmek ve o sırada güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucunda yaklaşık 817 kiÅŸinin ölmesinden sonra ABD, Mısır’a yaptığı tüm askeri desteÄŸi kısa süreliÄŸine kesmiÅŸti.

ABD’nin Kahire’ye teslim etmesi planlanan F-16 uçaklarının ve füze teslimatı de ertelenmiÅŸti.

Kaynak: HRW