Sosyal Medya

Ekonomi

İbrahim Kahveci: 'Çılgın' değil akıllı proje yapalım

23-03-2017 07:50

Ben bu ülkede 2,3 milyar dolara yapılan bir köprüye nasıl 12,0 -12,5 milyar dolar hazine garantisi verildiğini sorduğumda da aynı şey karşıma çıktı. “Sen köprüye mi karşısın?” Hayır efendim.


Haber ÅŸu: Enerji Bakanlığı ihalesi ile daha önce kWh’ti 0,19 cent olan güneÅŸ enerjisi, 15 yıllık garanti ile 1000 MW’lik dev yatırımla 0,0699 centten alınacak.
 
Burada iki unsur çok önemli:
 
1-) Dev bir yatırımla (1,3 milyar dolar) bin MW’lık güneÅŸ enerjisi yatırımı
 
2-) Daha önce 0,19 cent civarı olan fiyatın 0,0699 cente düşmüş olması
 
Åžimdi diyeceksiniz ki, “daha ne olsun! Ne güzel bir yatırım”.
 
Evet, aynen öyle ve bakanlık açıklamaları da “çılgın yatırım” olarak gazetelerde yer aldı zaten.
 
***
 
Ben bu ülkede 2,3 milyar dolara yapılan bir köprüye nasıl 12,0 -12,5 milyar dolar hazine garantisi verildiÄŸini sorduÄŸumda da aynı ÅŸey karşıma çıktı. “Sen köprüye mi karşısın?” Hayır efendim.
 
Ben dünyada hiçbir yerde, hiç bir reel yatırımda olmayacak olan bu hazine garantisini anlayamıyorum. Bu kadar yüksek gelir garantisi verin, bakın 3-5 yıl içinde Artvin’den-Ä°stanbul’a; Diyarbakır’dan Ä°zmir’e hızlı tren yapılmıyor mu?
 
Türkiye’de bugün hazine garantileri ile yapılan iÅŸlerin benzeri, 28 Åžubat sürecinde Mesut Yılmaz döneminde yaÅŸamadı mı? Enerji Bakanı olan Cumhur Ersümer idaresinde 0,20-0,28 centlerden bazı iÅŸ adamlarına 15-25 yıllık hazine garantili doÄŸalgaz santralleri kurdurulmadı mı?
 
28 Åžubat döneminin yüksek getirili hazine garantili iÅŸlerini biz ÅŸimdi neden ve nereden keÅŸfettik? Åžimdi ise adına sadece Yap-Ä°ÅŸlet-Devret (YÄ°D) projeleri diyoruz. Gerekçe olarak ise, “kasadan tek kuruÅŸ çıkmadan büyük yatırımlar yapılıyor” diyoruz.
 
Oysa çocuklarımızın, torunlarımızın geleceÄŸini harcıyor ve ipotek altına alıyoruz. YÄ°D proje sistemi, bir bakıma maliyeti gelecek kuÅŸaklara devretme projeleridir. 
 
***
 
Çanakkale’ye yapılacak köprüye kaç araç garanti verildi? Köprüyü 3 dakikada geçeceÄŸiz de, o 3 dakikalık yol için de 16,2 euro ödeyeceÄŸimizi biliyor muyuz?  Bugünkü kur uzerinden 63 TL...
 
Bakın köprü ve otoyollarda hazine garantisine fiyat*miktar olarak bakmanızı öneririm. Mesela günlük 20 bin araç garantisi verirsiniz 15 eurodan yıllık 110 milyon euro eder. Oysa yine 15 eurodan araç garantisini 50 bine çıkardığınızda, yıllık tutar 274 milyon euro eder.
 
Sahi, dünyanın en uzun köprüsü olacak olan ve yapım maliyeti de Osmangazi’den daha yüksek olan Çanakkale Köprüsü’ne 15 euro geçiÅŸ fiyatı biçiliyor da, daha ucuz olan Osmangazi’ye neden 40 dolar fiyat veriliyor. Ä°nanın benim aklım bu köprü ve otoyol fiyatlamalarını almıyor.
 
Halka hizmet galiba bu ÅŸekilde oluyor. Takdir Milletindir elbette...
 
***
 
Gelelim şu çılgın projeye...
 
Siz dünyanın hangi yerinde güneş santrallerinin bir arada 1000 MW yatırımla olduğunu gördünüz? Güneşin hiç yok olmadığı çöl ülkeleri hariç elbette...
 
1,3 milyar dolarlık 1000 MW’lık bu yatırımın üstüne bir bulut dalgası geldiÄŸinde ne olacak? Elektrik üretimi birden 50-60 MW’a düşecek. Ä°ÅŸin daha önemli kısmı ne biliyor musunuz? Bulut gittiÄŸinde, bir bölgeden bir anda 500-700 MW’lık bir güç ülke sistemine girebilir mi?
 
Hatırlarsanız bizler bunun benzerini Aralık 2015’de yaÅŸadık. Elektrik hatlarına birden akım yüklenmesi ile ulusal sistemimiz çöküvermiÅŸti. Anlayacağınız bu çılgın yatırımda iÅŸimiz yaÄŸmur bulutlarına baÄŸlı olacak. Bulut gelmesin, geldiyse de gitmesin isteyeceÄŸiz...
 
Sahi, güneÅŸin az olduÄŸu ama enerjisinin yüzde 32’sini güneÅŸten karşılayan Almanya bile bir projede 200 MW’ın üstüne çıkmamış. Galiba Almanlar yaÄŸmur-bulut riskini dikkat almış olabilirler. Muhtemeldir ki Almanlar yaÄŸmur duasını da bilmiyorlardır.
 
***
 
İşin riski sadece bir arada büyük yatırım mı? Elbette hayır...
 
Bugün dünyada güneÅŸ enerjisi fiyatları hızla geriliyor. Dedim ya, güneÅŸi az olan Almanya bile elektrik üretiminin yüzde 32’sini buradan karşılıyor.
 
GüneÅŸ panel üretiminde çok yüksek artışlar yaÅŸandı. Fabrikalar panel satmak için can atıyor. Nitekim Türkiye’de yabancı güneÅŸ panellerine büyük vergi getirdi.
 
Galiba ülkemizde güneÅŸ enerjisi üretimi için panel ithal edilmesi istenmiyor. Neyse bu konuya da yarın devam ederiz. Åžimdi “çılgın projeye” devam edelim.
 
GüneÅŸ santrali yatırımlarındaki son fiyatlar ne durumda? Dubai 0,0299 cent, Åžili 0,0291 cent, Abu Dabi  0,0242 cent... Yani bizim çılgın diye övündüğümüz ucuz fiyatın üçte birine dünyada bu iÅŸler yapılabiliyor. Elbette oralarda güneÅŸ bizden daha fazla...
 
Burada anlatmaya çalıştığım mesele şu: Fiyatı çok hızla düşen ve dünyada panel fazlalığı olan bir güneş enerjisi projesine 15 yıl garanti veriyoruz.
 
Kısaca bugünün güzel haber manşetleri için çocuklarımızın ve torunlarımızın geleceğini ipotek ediyoruz. Tıpkı köprü ve otoyollarda yapıldığı gibi.
 
Veya tıpkı 28 Åžubat sürecinde yapılanlar gibi... Aynı noktada hızla bütün yatırımları yapıyoruz.  Yüksek maliyetleri de artık gelecek kuÅŸaklara yıkıyoruz.
 
Galiba; “Gelecek satışı”
 
“ElektriÄŸe %20 gizli zam”
 
“Elektrik fiyatları neden düşmez” baÅŸlıklı yazılarımızın anlamı görüldü. Anladınız mı?

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.