Sosyal Medya

Güncel

''Reyting ölçümüyle ülke dönüştürülüyor, kumandalardan toplumun röntgeni çekiliyor'' - Fatih Selek

20-03-2017 07:54

Reyting ölçümü sadece ölçüm değil. Ülke dönüştürülüyor. Vatandaşı popüler kültüre mahkûm ediyorlar. Kumandalardan toplumun röntgeni çekiliyor.



Televizyon ekranlarında reyting uğruna her türlü rezalet sergileniyor. Kanallar ne ceza dinliyorlar, ne uyarı.
Hükûmet kanadından gelen “yıkım programları” ÅŸeklindeki açıklamalar ise lafta kalıyor. Ä°ÅŸin vahimi bunlar “buz dağı”nın görünen yüzü.
Türkiye’de kamera arkasında inanılmaz bir kavga veriliyor. Kavganın sebebi 4 milyar liralık reklam pastasının nasıl bölüştürüleceÄŸi konusu.
Mesele sadece para da değil. Mesele, kazanırken sömürmek, sömürürken toplumu dönüştürmek.
Nasıl, derseniz. Konuyu baştan anlatalım.
 
DENETÄ°M AMA NASIL?
 
Reyting ölçümü yapan ÅŸirket, Türkiye genelinde belli hanelere cihaz kuruyor. Bu evlerden merkeze gelen verilerin istatistiÄŸi yapılıyor. Böylece hangi grup insan, hangi programı ne kadar süreyle izlemiÅŸ ortaya çıkarılıyor. Bu raporlama baz alınarak televizyon programlarının reklam saniye birim fiyatları belirleniyor. Haneleri Televizyon Ä°zleme AraÅŸtırma Komitesi’nin (TÄ°AK) belirlediÄŸi uzmanlar denetliyor. Paneldeki haneler, sistemde en fazla beÅŸ yıl kalacak ÅŸekilde her yıl en az yüzde yirmi oranında yenileniyor. Ne var ki, ölçümün objektifliÄŸi zaman zaman tartışmalara konu oluyor.
Nitekim TİAK geçtiğimiz günlerde hanelerdeki misafir izlemelerinin toplam izlemeye dâhil edilmesi kararı aldı.
İyi de kimdir bu misafirler? Onlara niye kumanda verilsin. Ya ölçümü maniple ederlerse? Ya işin gizliliği ortaya çıkarsa? Kim misafir olduğu evin kumandasını alıp kanalları zaplar ki? Bunlar cevap bekleyen sorular.
 
REYTİNG SAHTEKÂRLIĞI DAVASI
 
Türkiye’de reytingleri 1989 yılından beri AGB-Nielsen isimli ÅŸirket ölçümlüyordu. Küresel bir firma olan AGB-Nielsen, 30 ülkede iÅŸ yapıyordu. 2012 yılında firmaya operasyon düzenlendi. Ä°ddiaya göre “deneklerin bilgilerini ele geçiren yapımcılar, evlere hediyeler göndererek reytingleri etkiliyordu.” 8 kadar kanalı ölçümleyen AGB firmasının sözleÅŸmesi TÄ°AK tarafından feshedildi. Ä°simsiz ihbarla baÅŸlayan “reyting sahtekârlığı davası” büyük tartışmalara yol açtı. BeÅŸ yıldır süren davada geçtiÄŸimiz günlerde karar çıktı. Ä°stanbul Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi bütün sanıkların beraatine karar verdi.
TRT Genel Müdürü Ä°brahim Åžahin, o dönem alternatif bir arayışa girdi. TRT’yi SBT araÅŸtırma ÅŸirketine de ölçtürmeye baÅŸladı. Ancak Hanefi Avcı’nın “Cemaatin Ä°flası/Hoca’nın Ayağının Kaydığı Yer” kitabında anlattığı reyting operasyonunun arkasında FETÖ vardı. Örgütün emniyet kısmı, AGB’nin bütün abonelerinin adreslerini tespit edip hangi evlere yeni cihazların kurulacağını organize etmiÅŸti. AGB’nin saf dışı bırakılmasıyla neticelenen operasyonun öncesinde iki ayrı ölçüm firmasıyla çalışılması kararlaÅŸtırılmıştı. SBT ve TNS...
 
BİRBİRİNE GEÇMİŞ İLİŞKİLER
 
FETÖ’nün elindeki SBT sayesinde örgüte ait televizyonlarda yayınlanan dizi ve programlar, akıl almaz bir ÅŸekilde ilk 100 listesinde hızla zirveye yükseldi. FETÖ senaristlerinin açık açık hükûmete operasyon çektiÄŸi “Åžefkat Tepe” “Sungurlar” gibi diziler totalde birinci geliyordu. 17-25 Aralık süreci baÅŸlayıp FETÖ’ye operasyonlar baÅŸlayınca reyting oyunları deÅŸifre oldu. Daha sonra SBT ve TNS iÅŸ birliÄŸine gitme kararı aldı. AGB ile sözleÅŸmenin feshedildiÄŸi dönem ölçüm iÅŸlemleri RTÃœK’e devredilmek istendi. Ancak perde arkasındaki eller devreye girdi. Ä°hale 60 farklı ülkede 22 bin farklı ÅŸirkete hizmet veren, 4 milyon farklı markayı izleyen Ä°ngiliz ÅŸirketi Kantar Media’nın oldu. Ä°ÅŸin ilginci TNS Piyasa AraÅŸtırma Danışmanlık ve Ticaret AÅž’nin ticari kurumsal bir markası olarak tescilli olan Kantar Media Türkiye ile AGB’nin organik bağı bulunuyordu. Yani, ortada birbiri içine geçmiÅŸ iliÅŸkiler ağı vardı.
 
TÃœNELÄ°N UCU Ä°NGÄ°LÄ°Z’E ÇIKIYOR
 
TÄ°AK Genel Müdürü Dursun Güleryüz’den aldığım bilgilere göre Kantar Media ile Eylül 2017’ye kadar imza atıldı. Bu tarihten sonrası için de ÅŸirket seçim süreci Mayıs 2016’da baÅŸladı ve 22 Eylül 2016 tarihinde sonuçlandı. Yerli yabancı 12 araÅŸtırma ÅŸirketi ÅŸartname aldı. Akabinde, TÄ°AK Yönetim Kurulu TNS/Kantar Media ÅŸirketi 3+2 yıl opsiyonlu olmak üzere Ekim 2017 tarihinde baÅŸlaması planlanan dönemin de yüklenicisi olarak belirlendi.
Çok sayıda ÅŸirket ve markayı yöneten Kantar Media’nın patronu Rothschild ailesi olarak biliniyor. Çünkü, Türkiye’de reytingleri ölçüp deÄŸerlendiren ve ellerindeki rakama göre milyarlarca liralık reklamın dağıtılmasını saÄŸlayan Kantar Media’nın baÄŸlı olduÄŸu yer, Rothschild ailesinin başında bulunduÄŸu WPP PLC ÅŸirketi. Türkiye’de 40 kanal için ölçüm yapan Kantar Media; bilgisayar, tablet ve akıllı telefonları da sisteme dâhil etti.
Önemli bir pazarımızı küresel ÅŸirketlerin eline teslim etmek anlamına gelen bu tabloda yıllardır cevabı bulunamayan soru, böylesine önemli bir sorumluluÄŸu neden RTÃœK’ün yürütmediÄŸi.
 
DEVLET NE YAPIYOR?
 
Meseleyle bilgisi olan bazı önemli isimlerle konuştum. Dedikleri neredeyse ortak.
Mealen anlatıyorum: Reyting alan programları inceleyin, hep aynı. Kanallarımız ÅŸarkı türkülü, düğün dernek televizyonuna döndü. Çünkü televizyonlar çok seyredildiÄŸi söylenen programları yapıyor. “VatandaÅŸ ne izliyorsa onu koyun” deniliyor. Belli programlar, özellikle biz izliyormuÅŸuz gibi dayatılıyor. Siyasi programlar, ÅŸova dönük. Devlet tehlikenin farkında deÄŸil. Oyun büyük! Millî EÄŸitim Bakanlığının, Aile Bakanlığının, RTÃœK’ün bu iÅŸi dert edinmesi lazım. Bu devlet, millî güvenlik meselesi... Kültürünü koruma, var olma meselesi. Reyting ölçümü sadece ölçüm deÄŸil. Ãœlke dönüştürülüyor. Toplumu popüler kültüre mahkûm ediyorlar. Reyting bu anlamda çok ciddi bir enstrüman. Kumandalar üzerinden toplumun sosyokültürel röntgeni çekiliyor. Buradan alınan veriler baÅŸka alanlarda kullanılabilir. Bu sebeple reyting ölçümleri RTÃœK üzerinden yapılmalı.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.