Pentagon YPG'yi istiyor

Trump’ın Savunma Bakanı James Mattis ve Genelkurmay BaÅŸkanı Joseph Dunford’a IŞİD’le mücadele planı oluÅŸturması için verdiÄŸi süre Åžubat sonunda doluyor. Pentagon’un hafta içi Trump’a iletmesi beklenen planın içinde, Suriye’de IŞİD’in merkezi olan Rakka ÅŸehrine yapılacak operasyonun detayları da olacak.

Washington bir yandan YPG’ye verdiÄŸi desteÄŸi sürdürürken bir yanda da Türkiye’yi rahatsız etmeyecek bir plan üzerinde çalışıyor. Ankara, YPG’nin dâhil olması halinde Rakka operasyonuna destek vermeyecek.

PKK’nın Suriye kolu olan YPG, Rakka’yı kuÅŸatma operasyonunu ABD’nin desteÄŸiyle sürdürüyor. YPG, Rakka’ya 9 kilometreden daha yakın.

Washington’dan, hem YPG’nin kısmen dâhil edileceÄŸi hem Türkiye’yi rahatsız etmeyecek bir plan oluÅŸturmaya çalışıldığının sinyalleri geliyor.

Townsend: SDG’ye ağır silahlar verilmeli, Kürtler de Rakka’da olmalı

Planın sunulmasına günler kala Pentagon, ABD’nin en çok okunan gazetelerinden New York Times, Washington Post ve siyasi dergi Foreign Policy muhabirlerini, ABD’li askeri uzmanların Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) eÄŸitim verdiÄŸi kampa götürdü. Muhabirlere eÄŸitimin Rakka operasyonu ve Menbic’in korunması için verildiÄŸi anlatıldı.

Pentagon'un "YPG'nin IŞİD'le mücadele için etkili aktör olduğu" mesajını verdiği bu üç yayın organı da, Trump'a yönelik eleştirel haberleriyle biliniyor. Trump, Washington Post'a başkanlık kampanyası sırasında takip izni vermemişti. New York Times da, Menbic'de kampa girdikleri cuma günü Beyaz Saray brifingine alınmadı.

SDG’nin omurgasını YPG oluÅŸturuyor. Kamp, YPG’nin kontrolündeki Menbic bölgesinde, Menbic merkeziyle Kobani arasında. ABD’li asklerin verdiÄŸi bilgiye göre Suriye’de dört adet eÄŸitim kampında yüzlerce SDG’li eÄŸitiliyor. Bu kamplarda 500’ün üzerinde ABD askeri uzmanı bulunuyor.

Kampa muhabirlerle birlikte CENTCOM (Merkez Kuvvetler komutanlığı) Komutanı General Joseph Votel ve ABD’nin Irak ve Suriye’de IŞİD’e karşı yürüttüğü operasyonların komutanı General Stephen Townsend de girdi.

Townsend muhabirlere SDG’nin elinde ÅŸimdilik hafif silahlar olduÄŸunu, Rakka’da savaÅŸabilmek ağır silahların verilmesi gerektiÄŸini söylüyor.

New York Times'a göre eÄŸitimi veren Amerikan askeri uzmanları da, bu ağır silahların “SDG’de sadece Arap savaşçılara verilmesinin uygun olmayacağını” söylüyor. Townsend de “mühimmatı SDG’nin bir kısmına veremeyiz, tüm birliklere vermeliyiz” diyor.

Yaklaşık 15 bin kiÅŸinin operasyona katılacağı savaÅŸta, Townsend’e göre ‘savaÅŸ deneyimi daha fazla olan ve daha etkili olacak Kürtlerin de yer alması’ gerekiyor. Rakka’ya girecek SDG güçlerinin yüzde 50-80 arasında Araplardan oluÅŸabileceÄŸi, ancak YPG’lilerin de muhakkak yer alması gerektiÄŸine dair ifadeler hem New York Times hem Washington Post'un haberinde yer alıyor.

Washington, Ocak ayı sonunda SDG’ye ‘Rakka operasyonunda kullanılması için’ zırhlı araç göndermiÅŸti. Açıklamada sayı verilmemiÅŸti. 22 Åžubat’ta da Reuters, SDG’ye yeni zırhlı araçların ve tanksavar füzelerinin gönderildiÄŸini duyurmuÅŸ, sevkiyatın fotoÄŸraflarını paylaÅŸmıştı.

YPG “Türkiye’ye tehdit deÄŸiliz” diyor, Townsend “onlara inanıyor”

New York Times'a göre Townsend Menbic’deki kampa giren Amerikalı gazetecilere “Türkiye, SDG ile operasyon yürütmemize kızmıyor, içinde YPG unsurları yer aldığı için kızıyor” açıklaması yapıyor. YPG’lilerin “Biz Türkiye’ye yönelik bir tehdit oluÅŸturmuyoruz” dediÄŸini anlatan Townsend “Onlara inanıyorum” diyor.

Gazete, SDG’nin Suriye’de toplam 50 bin kiÅŸiden oluÅŸtuÄŸu bilgisini paylaşıyor. Bölgedeki Amerikan askerine dayandırılan bilgilere göre bunun 27 bini YPG’lilerden, 23 bini de yerel Arap savaşçılardan oluÅŸuyor.

ABD’nin Ekim 2015’te sınırlı sayıda Arap, Süryani ve Türkmen gücü YPG’ye katarak oluÅŸturduÄŸu SDG konusunda yaptığı “çoÄŸunluÄŸunu Arap güçler oluÅŸturuyor” açıklamalarını Ankara inandırıcı bulmuyor. Çünkü SDG’nin komutasını yine YPG oluÅŸturuyor.

Savunma Bakanı Fikri Işık, 1 Ekim’de Meclis açılış resepsiyonunda gazetecilerin konuyla ilgili sorusunu “SDG gibi aldatmacalara itibar etmiyoruz” diye yanıtlamıştı.

Votel, Türkiye’yi ikna etmenin yolunu arıyor

Amerikan Merkez Kuvvetler Komutanlığı’nın başındaki General Votel, Obama döneminde YPG’nin en büyük destekçilerindendi. Trump henüz kararını vermediÄŸi için bu konudaki dili son dönemde yumuÅŸayan Votel, aslında Dunford ve Mattis’le birlikte Rakka planını oluÅŸturan en kritik isimlerden.

Gazeteye göre Votel, YPG’ye desteÄŸe devam etmekten yana. Türkiye’yi buna ikna etmenin de yolları var:

“SavaÅŸ sırasında bu güçlere, Rakka’ya girebilecek kadar silah verilmeli. Ancak sonrasında silah ve mühimmat akışı kısıtlanmalı. Verilen tüm mühimmat kayıt altına alınmalı ve tüm bu bilgiler Türkiye’yle ÅŸeffaf bir ÅŸekilde paylaşılmalı.”

SDG Sözcüsü Talal Sülo, hafta içi Votel’ın Kobani’ye giderek YPG’nin ileri gelen isimleriyle görüştüğünü söyledi. Ä°ddia, ABD tarafından henüz doÄŸrulanmadı.

Votel’in duyurulan son Kobani gezisi 22 Mayıs’taydı. Bir gün sonra Ankara’ya gelerek Genelkurmay Karargâhı’nda görüşmeler yapan General'im dönüşü sonrası YPG ile ABD’nin Menbic operasyonu baÅŸlamıştı. O dönem farklı olan, Beyaz Saray’da Obama’nın oturmasıydı. Votel’ın ziyaretlerinden birkaç gün önce Obama ErdoÄŸan’ı arayarak Menbic operasyonuyla ilgili bilgi vermiÅŸti.

Kürt kartını kim kullanacak?

Yine New York Times'a göre Townsend, ABD ile Türkiye’nin NATO müttefiki olduÄŸunu da hatırlatıyor. Bu sebeple Suriye’nin kuzeyinde büyük bir bölgeyi kontrol altında tutan YPG’yle iÅŸbirliÄŸi yapılırken Türkiye’nin çıkarlarının önemsediÄŸini söylüyor:

“SDG üzerinde biri etkili olacaksa, Ankara bunun kim olmasını ister? Rusya mı, Ä°ran mı, rejim mi yoksa ABD mi?”

Townsend’in ve Votel’ın sözlerinden YPG’nin PKK’yla bağını kabul ettikleri, diÄŸer ülkelerin bu bağı kullanabileceÄŸini imâ ettikleri anlaşılıyor. Pentagon, YPG’nin Suriye’de aktif rolünü bir ÅŸekilde sürdüreceÄŸi, bu sırada ABD’nin kontrolünde olursa Türkiye için daha güvenilir olacağı görüşünde.

Aynı görüş, Obama döneminin BaÅŸkan Yardımcısı Biden tarafından da dillendirilmiÅŸti. Ocak 2016’da Ä°stanbul’a yaptığı ziyarette hem dönemin baÅŸbakanı DavutoÄŸlu’na, hem ErdoÄŸan’a “YPG’nin Rusya’yla yaptığı iÅŸbirliÄŸinden rahatsız olduklarını” söylemiÅŸti. Biden, YPG’nin ABD ile iÅŸbirliÄŸinin bitmesi halinde Rusya kontrolüne girebileceÄŸini ve Türkiye için bunun daha tehlikeli olduÄŸunu dile getirmiÅŸti.

Biden’ın ziyaretinin üzerinden birkaç ay geçmeden YPG Menbic’e girdi. Ankara’ya verilen ‘geri çekilecekler’ sözüne raÄŸmen YPG hâlâ orada.

Rakka için de Pentagon aynı öneriyi yapıyor: SDG içindeki Araplar ve YPG’liler Rakka operasyonuna katılsın, sonrasında kontrol yerel Arap savaşçılara bırakılsın. Ancak Türk diplomatik kaynakların Al Jazeera’ye verdiÄŸi bilgiye göre Ankara, Menbic sonrası Pentagon’a güvenini kaybettiÄŸi için bu öneriye sıcak bakmıyor.

Menbic’den çekilme yok, daha fazla YPG’li gönderiliyor

Türkiye’nin talebi YPG’nin hem Rakka’ya girmemesi, hem de yine ABD’nin desteÄŸiyle ele geçirdiÄŸi Menbic’den çekilmesi.

Menbic'den yazılan üç haberde de, yaklaşık 200 kiÅŸilik grupların ABD’li askeri uzmanlardan sırayla 20 gün süren eÄŸitimler aldığı ve sahaya çıktığı bilgisi yer alıyor.

Buna göre Cuma günü eÄŸitimi biten 185 kiÅŸilik bir grup YPG’liden 100’ü, Rakka operasyonuna destek vermek üzere bölgeye doÄŸru yola çıktı. 85 YPG’li ise, ‘Menbic’in korunması için’ eÄŸitildi ve Menbic’e gitti.

Washington Post, gazetecilere konuÅŸan ABD Özel Kuvvetleri’nden bir askerin de “(Menbic’i) Ellerinde tutma ve tuzaÄŸa düşmeme konusunda çok iyi iÅŸ çıkarıyorlar” dediÄŸini aktarıyor.

Yani Washington, Ankara’ya verdiÄŸi “YPG Menbic’den çekilecek” sözünü tutmaktan ÅŸu an için çok uzak. Pentagon Menbic’in YPG’nin elinde tutulması için eÄŸitim ve silah desteÄŸi vermeye devam ediyor, Menbic’deki YPG mevzilerini güçlendiriyor.

Haberlerin tümü, Menbic’deki YPG’lilerin “Türkiye, IŞİD’den daha büyük tehdit. Ancak onlarla savaÅŸmamamız söylendiÄŸi için oradan yapılan atışlara karşılık vermiyoruz” sözleriyle bitiyor.

Rakka için görüşme trafiği hız kazandı

Planın detaylarını görüşmek için ABD Savunma Bakanı Mattis ile Türk mevkidaşı Fikri Işık, 15 Åžubat’ta Brüksel’deki NATO Savunma Bakanları toplantısında bir araya geldi. 17 Åžubat’ta, ABD Genelkurmay BaÅŸkanı Dunford da Ä°ncirlik’e gelerek Türk Genelkurmay BaÅŸkanı Hulusi Akar’la detayları konuÅŸtu. Son olarak 18 Åžubat’ta Münih Güvenlik Konferansı’na giden BaÅŸbakan Binali Yıldırım, burada ABD BaÅŸkan Yardımcısı Michael Pence ile görüştü. Görüşmelerin tümünde Rakka operasyonu ele alındı, Türk yetkililer YPG’nin varlığının hiçbir ÅŸekilde kabul edilmeyeceÄŸini dile getirdi.

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan da, El Bâb operasyonunun bitmesiyle birlikte yeni hedefin Menbic’i YPG’den temizlemek, ardından da ABD’nin liderliÄŸindeki koalisyonla birlikte Rakka’dan IŞİD’i temizlemek olduÄŸunu defalarca dile getirdi.

Trump’ın Ankara’nın hassasiyetlerini dikkate alarak yeni bir plan oluÅŸturmaya karar vermesi SDG’yi endiÅŸelendirdi. SDG’nin siyasi kanadı olan Suriye Demokratik Konseyi EÅŸ BaÅŸkanı Ä°lham Ahmed Åžubat ayı başında Washington’a giderek YPG’ye verilen desteÄŸin sürmesi için görüşmeler yaptı. Ahmed görüşmelerinin ardından, Türkiye’nin Rakka’ya ilerlemesi durumda 'Türk ordusuyla savaÅŸmaya hazır olduklarını' söyledi.

YPG'ye destek hep sorun oldu

PKK’nın Suriye’deki kolu PYD’nin silahlı kanadı olan YPG’ye verilen destek Türkiye’nin tepkisine sebep oluyor. Önceki ABD BaÅŸkanı Barack Obama yönetimiyle Türkiye arasında IŞİD'le mücadelede YPG'ye verilen destek sık sık karşılıklı sert açıklamalarla ilerledi.

ABD DışiÅŸleri Bakanlığı’ndan Marie Harf, Ekim 2014’te PYD’yi terör örgütü olarak görmediklerini açıklamış, Washington yönetimi Eylül 2015’te PYD'nin silahlı kanadı YPG'yi de terör örgütü olarak görmediÄŸini ilân etmiÅŸti.

Kaynak: New York Times, Washington Post, Foreign Policy, Al Jazeera