Neden solak oluruz?

Uzmanlara göre, sağ veya sol elin baskın olmasının kökeni sanılanın aksine beyinde değil omurilikte.

Almanya'nın Bochum kentindeki Ruhr Üniversitesi'nde görevli biopsikoloji uzmanları Prof. Dr. Onur Güntürkün, Dr. Sebastian Ocklenburg ve Judith Schmitz, önceleri beynin sağ ve sol loblarındaki aktivite farkından kaynaklandığı sanılan tercihe ilişkin yeni bulgular elde etti.

Sağlak veya solak olma durumu anne karnında belli oluyor. Sekizinci haftadan itibaren bebeğin anne karnındaki sinir hücre aktivitesindeki farklılık, bu eğilimde belirleyici oluyor. Bu yöndeki ilk tespitler, 1980'lerdeki ultrason çekimlerine dayanıyor. O dönemden beri, 13 haftadan büyük bebeğin anne karnında emdiği parmak hangi eldeyse, büyüdüğünde o eli tercih ettiği biliniyor.

Ancak araÅŸtırma sonuçlarına göre, bu tercihin gerçekleÅŸtiÄŸi yer beyin olamaz çünkü eli hareket ettirecek motor korteksi, yani beyinden gelecek komutu ele aktaracak sinir baÄŸlantısı henüz oluÅŸmamışken bile, bebeklerde el tercihinin belirtileri gözlemleniyor. 

Çevresel faktörler

Ekip, anne karnında 8 - 12 hafta arası bebeklerin hareketlerini izledi. Sekizinci haftadan itibaren bebeklerde, bir süre sonra beynin ele gönderdiği sinyalleri iletmekle görevli olacak omurilik kısmında hareketlilik yaşandığı gözlemlendi.

Bu asimetrik gen aktivitesinin sebeplerini araştırmaya devam eden ekip, epigenetik faktörlerin tercihin kökeninde olduğuna dair kuvvetli bulgular da elde etti. Yani çevresel faktörler, enzimlerin metil gruplarıyla birleşmesine neden olup genlerdeki tercihi zamanla bastırabiliyor. Solak olması gereken bireyler, çevrenin etkisiyle sağ elini kullanmaya yönelebiliyor.

Araştırmacılar, bulguların beynin iki lobunun gelişimine dair eldeki verilere ışık tutacağı görüşünde.

AraÅŸtırma sonuçları, eLife dergisinde yayımlandı. 

Kaynak: eLife, phys.org