Coğrafyamız
İran'ın tehditkar hamlesi
Follow @dusuncemektebi2
Tahran, Ankara’nın ‘mezhepçilik’ uyarısını krize çevirdi, tepkileri tehdit boyutuna vardı. İran’ın bu hamlesi, Cenevre’deki müzakere masasında ‘PYD destekli Esad hükümeti’ni gündeme getirecek Moskova ile Şam’a destek olarak değerlendiriliyor.
Suriye’de 30 Aralık’ta ilan edilen ateÅŸkes, Astana süreci ve dördüncüsü yapılacak Cenevre Zirvesi, çözümün kapısını aralarken Ä°ran ve Rusya Esad rejiminin elini güçlendirmek için peÅŸ peÅŸe hamleler yapmaya baÅŸladı. DışiÅŸleri Bakanı ÇavuÅŸoÄŸlu’nun Suriye’nin bölünmemesi için yaptığı uyarıya Ä°ran, ‘tehdit’ düzeyinde tepki göstererek yeni bir krizin fitilini ateÅŸledi. Rusya ise muhaliflerlerle takviye edilecek ‘Esadlı geçiÅŸ hükümeti için’ masaya oturmaya hazırlanıyor. Esad da ateÅŸkese raÄŸmen, muhaliflerin Cenevre’den çekilmesi için katliamlarına hız verdi.
Taraflar bir yıl sonra Cenevre’de siyasi görüşmeler için BM çatısı altında bir araya gelecek. Bugün baÅŸlaması planlanan görüşmeler öncesinde BM Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan De Mistura, tarafları kente davet etti. Muhalefet ve Esed rejimi heyetlerinin yanı sıra, Rusya, Türkiye, Ä°ran ve ABD ile çok sayıda ülke görüşmelere davet edildi. Mistura’nın PYD/PKK’nın davet edilmeyeceÄŸi konusunda Ankara’ya güvence verdiÄŸi öğrenildi. Çözüme en yakın nokta olarak görülen görüşmeler öncesi, Ä°ran, Rusya ve rejim cephesinden gelen hamleler ise dikkat çekti. Ä°ran, BM kararları doÄŸrultusunda Esad’sız tam yetkili bir geçiÅŸ hükümetini savunan Türkiye üzerinden yeni bir krizin fitilini ateÅŸledi. ÇavuÅŸoÄŸlu’nun Münih’te ‘mezhepçilik yapmak’la eleÅŸtirdiÄŸi Ä°ran, tehdit dolu açıklamalar yaptı. DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasmi “Türkiye konusunda sabırlı davranıyoruz; ancak, sabrımızın da bir sınırı var. Türk dostlarımız bu tip ifadelerini tekrarlarsa biz de susmayıp karşılık vereceÄŸiz” dedi. Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi bakanlığa çaÄŸrıldı.
Tahran’dan dün de gerilimi yeni bir aÅŸamaya taşıyacak çıkış geldi. Ä°ran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in baÅŸdanışmanı Ali Ekber Velayeti “Suriye ve Irak’ta davetsiz bulunanlar ya kendileri çıkarlar ya da çıkarılırlar” dedi. Rejime koÅŸulsuz destek veren Ä°ran’ın, Esad’ı zayıflatacak kararların alınma ihtimali bulunan Cenevre zirvesi öncesi Türkiye üzerinden bölgede tansiyonu yükselterek, Åžam yönetiminin elini güçlendirmeyi hedeflediÄŸi belirtiliyor. Ä°ran, rejimin güç paylaşımında bulunmadan yoluna devam etmesini saÄŸlayacak ulusal birlik hükümeti kurulması için Cenevre masasına oturacak.
Esad rejimi düşmek üzereyken, bölgedeki varlığını korumak için devreye girerek destek veren Rusya da Ä°ran gibi Åžam’a yeniden can simidi vermeye hazırlanıyor. BMGK kararında ortaya konulan yol haritasının dışında bir gündemle Cenevre’de masaya oturmaya hazırlanan Moskova yönetimi, muhaliflerin Esad’a destek vereceÄŸi ‘ulusal birlik hükümeti’nin kurulmasını gündeme getirecek. Türkiye’nin de savunduÄŸu ve BM kararında yer verilen ancak rejimin karşı çıktığı ‘tam yetkili bir geçiÅŸ hükümeti’ni gündemden düşürmeyi hedefliyor. Bu da Esad’ın tüm yetkilerini koruyarak yerini saÄŸlamlaÅŸtırmışması anlamına geliyor. Astana zirvesinde Kürtler için özerklik öngeren bir anayasa taslağını muhaliflere veren Rusya’nın ‘muhalif’ kontenjanına PYD’yi dahil etmeyi hedeflediÄŸi kaydediliyor. Åžam da son 5 günde 39 sivili katlederek muhaliflerin çözüm masasından çekilmelerini hedefliyor.
ABD YİNE BEKLEYİP GÖRECEK
ABD’de geçen ay baÅŸkanlığı devralan Donald Trump yönetiminin Suriye politikası ise halen netleÅŸmedi. Diplomatik kaynaklar, Türkiye ile ABD arasında son 2 haftadır yapılan temaslarda, Amerikalı yetkililerin genellikle ‘dinleyen ama net görüşler belirtmeyen’ durumda olduÄŸunu, ilgi odaklarının ÅŸimdilik IŞİD’le mücadeleyle sınırlı kaldığını dile getirdi. Trump, görevi devraldığı hafta, Pentagon’dan bir ay içinde “IŞİD’le mücadele, eÄŸitim, bakım, mühimmat gibi konularda ordunun hazırlığı ile ilgili bir rapor” hazırlamasını istemiÅŸti. Trump yönetiminin Suriye politikasının söz konusu raporun ortaya çıkması ve BaÅŸkanlık kararına dönüşmesiyle netlik kazanması bekleniyor.
Henüz yorum yapılmamış.