Referandum sürecinde hayaller ve gerçekler!

YALAN HABER AJANSI

Geçenlerde küçük bir gazetede, “Dolar 5 TL’ye dayanmışken” diye bir ifade gördüm. Dolar belki ileride 5 TL olabilir, ama ÅŸimdilik en fazla “4 TL’ye dayandı” denebilir. Ãœstelik bu aralar düşüşte. Gazete neden teknik olarak doÄŸru olanı deÄŸil de abartılı bir ifade kullanmayı tercih etti?

Çünkü 5 TL’nin psikolojik etkisinin daha yıkıcı olacağını hesaplıyor, kafasındaki felaket senaryosuna daha fazla uyuyor bu çarpıtma.

Oxford Sözlüğü, Amerika’daki alternatif sağın yükseliÅŸine bakarak 2016’nın sözcüğü olarak “post-truth” ifadesini seçti. Fox News ve Breitbart gibi gerçeÄŸi eÄŸip büken yayın organlarından etkilenen saÄŸ seçmen, bilgiyle ilgilenmeyip medyanın belli bir kesimi önüne ne konarsa sorgulamadan tüketmeyi alışkanlık haline getirdiÄŸi için gerçeklerin önemini yitirdiÄŸi bir dünyada yaÅŸamaya baÅŸladık. Herkesin doÄŸrusu kendine daha güzel görünüyor, gerçekliÄŸin kendi iÅŸlerine gelen kısmına inanmayı tercih ediyorlar.

EÄŸitim ve gelir düzeyi düştükçe medya tüketicisinin gerçeklikle iliÅŸkisi de zayıflıyor. Gariptir ki “post-truth” Türkiye’de saÄŸcı seçmende deÄŸil, muhaliflerde hayat bulmaya baÅŸladı. Mevcut iktidara muhalif olanlar belki yılların bitkinliÄŸi ve yenilmiÅŸliÄŸiyle çareyi bilginin ve verinin dikte ettiÄŸinde deÄŸil, kendi olmasını istedikleri gibi hayal ettikleri icat edilmiÅŸ gerçeklerde aramaya baÅŸladılar.

Yalan Haber Ajansı Facebook sayfalarında, WhatsApp gruplarında 24 saat alternatif gündem yaratıyor. Hemen her gün binlerce insanın inanıp paylaÅŸtığı haberlere göre Ä°stanbul’daki bütün alışveriÅŸ merkezleri boÅŸaltılıyor ya da her hafta ErdoÄŸan ve ailesi Türkiye’den kaçıyor. Epey bir süredir CumhurbaÅŸkanı’nın referandum tasarısını imzalamayıp geri göndereceÄŸi, referandumun aslında gerçekleÅŸmeyeceÄŸi umudu vardı. “Hâlâ imzalamadı” haberlerinin arkasından gelen beklentiler bir süre sonra “23 Nisan’da referandum olmasını bekliyor” türü laik paranoyalara yerini bıraktı.

Oysa pek çok gazeteci ilk günden beri referandumun 16 Nisan’da olması için imzanın belli bir tarihte atılması gerektiÄŸini yazmıştı. Tabii iÅŸin bu kısmı heyecanlı, seksi deÄŸil. Sıradan, bürokratik bir haber.

ANKET SAVAÅžLARI

Referandumun gerçekleşeceği anlaşıldı, şimdi de anketlere bel bağlanıyor.

Ä°ÅŸte dün, Birgün ve Cumhuriyet gazetelerinin sitesinde Gezici isimli araÅŸtırma ÅŸirketinin referandumda yüzde 58.2 hayır çıkacağına dair araÅŸtırması yer aldı. Muhalifler için bundan daha tatmin edici bir sonuç olamaz. Ama şöyle ufak bir sorun var: 1 Kasım 2015’te aynı ÅŸirket iktidarın oyunun yüzde 39 olduÄŸunu öngörmüştü. Yaklaşık 10 puan gibi abartılı bir farkla yanıldılar, ama bu gerçeklikle iliÅŸkisini koparmış bir kesim için önemsenmeyecek bir ayrıntı.

Zaman zaman önüme farklı araÅŸtırma ÅŸirketlerinin özel müşteri için yaptığı ve kamuoyuna açıklanmayan anket sonuçları geliyor. Hiçbiri yüzde 58.2 diye bir hayır sonucunu bulamamış. Kasım seçimlerini tutturan Adil Gür’e göre evet oranı yüzde 54.

Biliyorum, moral bozucu. Ama eldeki veriler bunu söylüyor. Gerçekler acıttığı için alternatif bir realiteye teslim olmanın daha rahatlatıcı, insanı mutlu eden bir tarafı var elbette.

Evet çıkacağını söylemek, evet çıkacağını ummakla aynı ÅŸey deÄŸil, ama gel de bunu gerçekliÄŸi önemsemeyenlere anlat. Türkiye’nin düşünce hayatına müthiÅŸ bir siyasi körlük ve tembellik hâkim, bundan kurtulmak da yakın zamanda mümkün deÄŸil gibi görünüyor. Facebook’taki profil fotoÄŸraflarını deÄŸiÅŸtirerek siyasi mücadele verdiÄŸini düşünenler, paylaÅŸtıkları toz pembe haberlere inanıyor, sonuç istedikleri gibi olmayınca da hâlâ yıkıntı yaşıyor.

İlk olarak gerçekliğe geri dönüp kimin gerçekten neden kazanıp kimin de neden ısrarlı bir şekilde kaybettiğinin üzerinde dursak?