Ekonomi
Anadolu kaplanları doları bozdurmadı
Follow @dusuncemektebi2
Mevduatta dövizi en çok tercih eden ilk 4 ilden Nevşehir, Yozgat ve Aksaray ‘Dolarını bozdur’ kampanyasına beklenen desteği göstermedi, Kırşehir’de döviz birikiminin oranı 10 puan yükseldi. Türkiye’nin tamamında ise yabancı paranın toplam mevduattaki payı 4 ayda 4 puan arttı.
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları BirliÄŸi’nin (TÃœRMOB) Dolarizasyon Raporu’nda toplam mevduatında döviz ağırlığı en yüksek olan iller sıralamasını açıkladı. 2016 sonu itibarıyla bankalardaki her 100 liralık mevduatın KırÅŸehir’de 59,9, NevÅŸehir’de 55,3, Aksaray’da 53,7 ve Yozgat’ta 50,4 lirası yabancı para hesaplarında bulunuyor.
Açıklanan bu oranlar 15 Temmuz hain darbe giriÅŸimi sonrasında CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın çaÄŸrısı ile baÅŸlayan ‘Dolarını bozdur’ kampanyasına Anadolu illerinin raÄŸbet göstermediÄŸini, hatta KırÅŸehir’de döviz mevduatlarının hız kazandığını gösterdi. Parasını dövizde deÄŸerlendirmeyi tercih eden bu 4 Anadolu ilimizin geçtiÄŸimiz yılın Eylül ayı itibariyle tasarruf mevduatı hacmi ÅŸu ÅŸekildeydi: NevÅŸehir %55, Aksaray %54, Yozgat %51, KırÅŸehir % 49. Aralık 2016 sonu itibarıyla 529,4 milyar lira olan Türkiye’deki toplam yabancı para mevduat hacmi baz alındığında bunun 300,7 milyar lira ile yüzde 46,8’i Ä°stanbul’da yaÅŸayanlara ait bulunuyor. Toplam yabancı para mevduat hacminde Ankara 67 milyar lira ve yüzde 15,7 payla ikinci, Ä°zmir 25,8 milyar lira yüzde 5,7 payla üçüncü sırada. Daha sonra sırasıyla Bursa, Kocaeli, Antalya, Gaziantep Kayseri, Konya ve Hatay geliyor. Ä°ller bazında tasarruf mevduatı hacmi içinde dövizin payının en yüksek olduÄŸu ilk 4 il, İç Anadolu’da bulunuyor.
TÃœRMOB’un raporunda dövizde kronikleÅŸen yükseliÅŸ eÄŸiliminin, maliyet enflasyonuna yol açartığı, döviz açığı bulunan firmaların bilançoları üzerinde olumsuz etki yaptığı ve ithal girdiye bağımlı sanayi kolları baÅŸta üretimi baskılayarak, yatırımları caydırdığı belirtildi.
Dolarizasyonun boyutlarını ölçmek için yerli bankalardaki döviz tevdiat hesaplarının geniÅŸ tanımlı para arzı (M2Y) oranına bakmak gerektiÄŸi ifade edilen raporda, “Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) kriterlerine göre bu oranın yüzde 30’u aÅŸtığı ülkeler yüksek düzeyde dolarizasyonu, yüzde 16’yı aÅŸtığı ülkeler de orta düzeyde dolarizasyonu olduÄŸu kabul ediliyor. Türkiye’de döviz tevdiat hesapları 20 Ocak itibarıyla para arzı M2Y’nin yaklaşık yüzde 27’si düzeyinde. Buna göre Türkiye ekonomisi, yüksek dolarizasyon sınırına çok yakın bir noktada bulunuyor” denildi.
TÃœRK LÄ°RASI’NIN KULLANIMI ARTIRILMALI
TÃœRMOB’un raporunda, dolarizasyondan kurtulmak için alınması gereken önlemlerden bazıları şöyle sıralandı: “Enflasyonun, sosyo ekonomik açıdan geliÅŸmiÅŸ ülkelerdeki düzeyi yakınsayan yüzde 2-3’lere çekilmesi, mevduat ve diÄŸer Türk Lirası tasarruf araçlarına enflasyonun bir miktar üzerinde faiz getirisi, mega yatırımların yap-iÅŸlet veya yap-iÅŸlet-devret yöntemiyle yaptırılmasında yabancı para birimleri yerine Türk Lirasının esas alınması, bu tür yatırımlardan yararlanan yurttaÅŸların ödeyeceÄŸi ücretler ya da yüklenicinin zarar etmesinin önlenmesi için devletçe taahhüt edilen gelir garantisinde dövize endeksleme yerine, Türk Lirası bazında belirlenecek tutarların enflasyona endekslenerek sürekli reel tutulması, kamunun kendi varlıklarını Türk Lirası araçlarda tutması, özel sektörün döviz cinsi yükümlülüklerinin minimize edilmesi, döviz pozisyon açıklarının kapatılması ya da tolere edilebilir düşük düzeye çekilmesi, ticari hayatta, alış veriÅŸ, kira ve diÄŸer sözleÅŸme iÅŸlemlerinde, ödemelerde Türk lirası kullanımının özendirilmesi, Türk Lirası cinsinden tasarruf ve borçlanmaların teÅŸvik edilmesi.”
1 KURUÅžLUK ARTIÅžIN MALÄ°YETÄ° 4,2 MÄ°LYAR
Rapora göre, dolar kurundaki her 1 kuruÅŸluk artış, Türkiye’nin toplam dış borçlarının karşılığını 4,2 milyar lira büyütüyor. Gelecek bir yıl içinde 164 milyar dolarlık dış borç servisi gerçekleÅŸtirmesi gereken Türkiye, cari açık finansmanı ile birlikte 200 milyar doların üzerinde net döviz giriÅŸine ihtiyaç duyuyor. Özellikle reel sektörün yüksek boyutlardaki döviz pozisyon açığı, Türkiye ekonomisini dış kaynak giriÅŸine aşırı bağımlı kılıyor.
MEVDUATIN YÃœZDE 40’I DÖVÄ°ZDE
Merkez Bankasının geçtiÄŸimiz günlerde açıkladığı Haftalık Para ve Banka Ä°statistikleri’ne göre bankacılık sektöründeki toplam 1 trilyon 506 milyar 972 milyon 251 bin lira mevduat bulunuyor. Bu rakamın 607 milyar 770 milyon 849 bin liralık kısmını ise yabancı para mevduatları oluÅŸturuyor. Yani yabancı para birikimi toplam mevduatın yüzde 40’ını oluÅŸturuyor. Oysaki 2016’nın Eylül sonu itibariyle bu rakam %36 seviyesindeydi.
Henüz yorum yapılmamış.