Mısır'da "25 Ocak Devrimi" 6. yılında

Mısır'da otuz yıllık Hüsnü Mübarek döneminin sonunu getiren halk devriminin üzerinden 6 yıl geçerken, bu süreçte yaşanan tüm aksaklıklar ve askeri darbeye rağmen başta cumhurbaşkanlığı süresinin sınırlandırılması olmak üzere devrimin birçok önemli kazanımı olduğu belirtiliyor.

Mısırlı akademisyen ve aktivistler, altı yıl önce bugün sokaklara dökülerek demokratik rejimin kapısını aralayan Mısır halkının "25 Ocak Devrimi" ile neler elde ettiÄŸini deÄŸerlendirdi.

Uzmanlara göre, 2013'te askeri darbenin gölge düşürdüğü ve bu nedenle ana hedefi olan özgürlük ve onurlu hayat ÅŸartlarına henüz tam anlamıyla ulaşılamasa da altı yıl önceki devrim süreci, ülke ve topluma önemli kazanımlar saÄŸladı.

Hilvan Ãœniversitesi'nden anayasa profesörü Cemal Cibril, 25 Ocak Devrimi sonrası elde edilen en büyük anayasal kazanımın cumhurbaÅŸkanlığı süresinin sınırlandırılması olduÄŸunu söyledi. 

Cibril, "Anayasal olarak cumhurbaşkanı görevinin süresiz olması durumu ortadan kalktı. Anayasa, cumhurbaşkanlığı süresini 4 yılla sınırlandırdı. Aynı kişi en fazla iki dönem cumhurbaşkanı seçilebiliyor." dedi.

Mısır anayasasında daha önce bir kiÅŸinin cumhurbaÅŸkanlığı adaylığını sınırlayan düzenleme yoktu. Devrimin ardından kabul edilen iki anayasada ise, "CumhurbaÅŸkanı 4 yıllığına seçilir. Görev süresi selefinin görevinin bitmesinden bir gün sonra baÅŸlar. Aynı kiÅŸinin cumhurbaÅŸkanı seçilmesi iki dönemi geçemez." ibaresi yer aldı.

OLAĞANÜSTÜ HAL İLANININ KISITLANMASI

Cibril, 30 yıl boyunca ülkeyi olaÄŸanüstü hal ile yöneten Mübarek'in devrilmesini saÄŸlayan 25 Ocak Devrimi'nin saÄŸladığı ikinci büyük kazanımın ise "olaÄŸanüstü hal ilanının geçmiÅŸ dönemlere göre çok daha sıkı kriterlere baÄŸlanmış olması" olduÄŸunu belirtti. 

Mısır'da ilk olarak Haziran 1967'de Ä°srail ile girilen savaÅŸta alınan yenilginin ardından eski CumhurbaÅŸkanı Cemal Abdunnasır tarafından ilan edilen olaÄŸanüstü hal, halefi Enver Sedat döneminde de devam etmiÅŸti. Sedat'ın 1981'de uÄŸradığı suikast sonucu hayatını kaybetmesinin ardından cumhurbaÅŸkanlığı koltuÄŸuna oturan Hüsnü Mübarek de ülkeyi otuz yıl boyunca olaÄŸanüstü hal kanunları ile yönetmiÅŸti. 

DEVRÄ°MÄ°N EN BÃœYÃœK ARMAÄžANI "YENÄ° ANAYASA"

Mısırlı siyasi aktivist Mahmud Hamza ise devrimin ülkeye en büyük armaÄŸanının yönetim ve sermaye ortaklığına son veren yeni anayasa olduÄŸu görüşünü dile getirdi. 

Devrim öncesinde 1971 Anayasası ile yönetilen Mısır'da, 2005'te anayasada iki maddede değişiklik yapılmış ve cumhurbaşkanının halk oylaması ile değil parlamento tarafından seçileceği belirtilmişti. Siyasi gözlemciler Mübarek'in bu değişikliği küçük oğlu Cemal'in cumhurbaşkanı olmasının önünü açmak adına yaptığı yorumunda bulunmuş, bu durum ülkede etkin bazı kesimlerin de tepkisine neden olmuştu.

Söz konusu 1971 Anayasası, devrimin ardından yönetimi ele alan Yüksek Askeri Konsey tarafından kaldırılmış, 2012'de de yeni anayasa kabul edilmiÅŸti. Mısır'ın seçilmiÅŸ ilk CumhurbaÅŸkanı Muhammed Mursi'nin askeri darbe ile devrilmesinden sonra ise bazı deÄŸiÅŸikliklerle 2014 Anayasası yapılmıştı. 

ASGARÄ° ÃœCRETTE YAPILAN ARTIÅžLAR 

Hamza, yeni anayasa dışında devrimin ülkede özellikle toplumda doÄŸrudan hissedilen bir diÄŸer olumlu etkisinin ise asgari ücretlerdeki deÄŸiÅŸiklikler olduÄŸunu ifade etti. 

25 Ocak Devrimi'nden sonra kurulan ilk hükümetin Maliye Bakanı Semir Rıdvan, 700 cüneyh olan asgari ücrete 250 cüneyh zam yapmış, 2013'teki Hazım el-Biblavi hükümeti döneminde ise asgari ücret bin 200 cüneyhe çıkarılmıştı.  

HALKIN SÄ°YASETE KATILIMI 

Kahire Ãœniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Öğretim Ãœyesi Mustafa Kamil de devrimin en önemli baÅŸarılarından birinin, Mısır halkının siyasete olan ilgisinin artması ve görüşlerini açıklamakta kazandığı cesaret olduÄŸunu dile getirdi. 

Devrimin ana hedefleri olan özgürlük ve onurlu hayat şartlarının henüz tamam anlamıyla sağlanamadığını kaydeden Kamil, ancak halkın siyasete daha fazla ilgi göstermesi ve görüşlerini açıklamakta daha cesur davranmasını da devrime borçlu olduklarını ifade etti.

Aynı üniversiteden bir başka siyaset bilimci Hazım Hüsnü de devrimin insanlara değişim arzusu konusunda görüşlerini ifade etme cesareti kazandırdığını vurguladı.

MISIR TOPLUMUNDA TAÅžLARIN YERÄ°NE OTURMASI

Hazım, devrimin bir diÄŸer kazanımının ise mevcut olumsuzluklara raÄŸmen toplumda taÅŸların yerine oturması, safların netleÅŸmesi herkesin kendisi olarak fikirlerini söyleyebilmesi olduÄŸunu savundu.

Bu olumlu sonucun siyasi toleransı da beraberinde getirdiÄŸini kaydeden Hazım, "Bazı büyük kurumlardaki bozulmalar da 25 Ocak Devrimi ile ortaya çıktı, ancak özgürlük, adalet, sosyallik ve onur konusunda olumlu bir geliÅŸim olmadı. Fakat bu tarihi bir süreçtir ve zaman alacaktır." ifadelerini kullandı. 

GÖSTERİ HAKKI ELDE EDİLDİ

Ahram Siyaset ve Stratejik AraÅŸtırmalar Merkezi BaÅŸkan Yardımcısı Amr HaÅŸim Rabi de 25 Ocak Devrimi ile halkın gösteri yapma ve görüşlerini beyan etme hakkı elde ettiÄŸine deÄŸindi. 

Rabi, "Gösteriler Mübarek rejiminin belini kırdı. Bu hak, otoriter bir rejimden alındı. Devrimden sonra gösteri hakkı yasası çıktı ve kanuni bir hak oldu." diye konuştu.

Mısır'da 25 Ocak 2011'de baÅŸlayan kitlesel gösteriler, halk devrimine dönüşmüş ve 11 Åžubat'ta otuz yıldır iktidarı elinde bulunduran Hüsnü Mübarek'in görevi bırakmasıyla son bulmuÅŸtu. 

Kaynak: AA