İngiliz kampüslerindeki İsrail lobisi

GeçtiÄŸimiz haftalarda, Al Jazeera’nin ifÅŸa ettiÄŸi bir mesele hem Ä°ngiltere kamuoyunu salladı hem de uluslararası medyada büyük ilgi topladı: Ä°srail’in Ä°ngiltere’deki dış temsilcilikleriyle irtibatlı bazı kiÅŸiler, İşçi Partisi’ndeki Jeremy Corbyn yönetiminin altını oymaya çalışıyor ve ayrıca Ä°ngiliz Hükümeti’nin dışiÅŸleri üst yetkililerinden bazıları hakkında ağır ithamlarda bulunuyorlardı. Bunun ortaya çıkmasını saÄŸlayansa Al Jazeera’nin, Filistinlilerin haklarını korumak gayesiyle, Ä°ngiltere’de faaliyet gösteren Ä°srail yanlısı bazı gruplara sızan gizli bir muhabiriydi. 6 ay boyunca bu grupların içerisinde yer alan gizli muhabir, nihayetinde ÅŸahit olduklarını afiÅŸe etti ve bu afiÅŸe ettiÄŸi planlar Ä°ngiltere’de küçük çaplı bir krize sebep oldu. Ancak hem Ä°ngiltere hem de Ä°srail hükümetlerinin olayı büyütmekten kaçınır tavrı sayesinde daha büyük bir krize mahal verilmedi. 

Ä°srail yanlısı grupların bazı Ä°ngiliz dışiÅŸleri yetkilileri hakkındaki yorumları ve daha da ötesinde –Filistin meselesinde Ä°srail’in saldırganlığına ve mütecaviz tavrına karşı kararlı bir duruÅŸ sergileyen- Corbyn’nin altını oyma çabaları, kamuoyunun dikkatini toplayan hususlar olduysa da söz konusu ifÅŸa sürecinde ortaya saçılan meseleler bunlarla sınırlı deÄŸildi.

Bunların gölgesinde kalan bir husus daha vardı ki dünyadaki gençlik oluşumlarını takip eden benim gibi biri için oldukça ilgi çekiciydi:

Ä°srail yanlısı gruplar, Ä°srail Devleti ve temsilcilikleri ile iÅŸbirliÄŸi hâlinde, Ä°ngiltere’deki üniversiteleri ve öğrenci hareketlerini domine etmek için organize bir çaba içindeydiler. Ä°ngiltere’deki tüm üniversite öğrencilerini temsil eden etkili bir kurum olan Ulusal Öğrenci BirliÄŸi’nin [National Union of Students (NUS)] mevcut baÅŸkanını devirmenin peÅŸinde olmak da bu çabaya dâhildi. Zira NUS’in mevcut baÅŸkanı Malia Bouattia, NUS tarihinin ilk Müslüman baÅŸkanıydı ve üniversitelerde Filistin yanlısı hareketlere yakın tavrıyla bilinen bir isim olarak bu koltukta oturması, anlaşılan o ki, Ä°srail yanlısı gruplar açısından, gayrimeÅŸru yollara tevessül etmeye deÄŸecek kadar büyük bir rahatsızlık yaratmıştı.

NUS Nedir?

NUS, Ä°ngiltere’deki tüm üniversite öğrencilerini (yaklaşık 4 milyon öğrenci) temsil eden, son derece organize, kozmopolit ve kurumsal yapısı oturmuÅŸ bir kurum. Akademi dünyasında ve ülkenin dört bir yanındaki kampüslerde, ülkemizdeki öğrenci birliÄŸi algısıyla baktığımızda anlamakta güçlük çekeceÄŸimiz kadar etkili bir oluÅŸum.

NUS’te aktif olarak yer alıp bugün en üst düzeyde politikacı olmuÅŸ birçok isim mevcut. Kısaca, NUS, ülke çapındaki tüm kampüslere eriÅŸim için kilit bir role sahip denebilir. Ben de Ä°ngiltere’de bulunduÄŸum yıllarda, NUS’in ilk Müslüman BaÅŸkan Yardımcısı olan bir dostumla beraber kaldığım için NUS’in belli aktivitelerine katılma imkânı bulmuÅŸ ve ne kadar dinamik bir yapıya sahip olduklarını yakından gözlemleyebilmiÅŸtim (Bu dostumla Brexit sonrasında yaptığım bir röportajı buraya not edebilirim)

Öte yandan, son yıllarda Ä°ngiltere’deki kampüslerde Ä°srail yanlısı grupları tabir yerindeyse “çıldırtan” birçok geliÅŸme oluyor. Bunların en başında ise BDS hareketinin büyük bir ivmeyle artan nüfuzu geliyor. Ä°ngiltere’deki birçok üniversitede oldukça etkin bir hâle gelen BDS’nin boykot eylemleri Ä°srail’in canını “hatırı sayılı ölçüde” sıkıyor. Tüm bunlar gerçekleÅŸirken Ä°srail yanlısı öğrenci gruplarında NUS yönetiminin mevcut duruÅŸunun BDS’e alan açtığına dair bir kanaat de mevcutmuÅŸ gibi duruyor. Bu yüzden Bouattia gibi bir baÅŸkan figüründen oldukça rahatsız oldukları söylenebilir.

Tam bu noktada, Yahudi Öğrenciler BirliÄŸi (Union of Jewish Students/UJS) isimli topluluÄŸa temas etmekte fayda var. Ä°srail yanlısı yahut Yahudi öğrencilerden müteÅŸekkil 64 öğrenci organizasyonunu bünyesinde barındıran bir tür üst yapı olan UJS hem BDS’ye karşı mücadele veren en büyük yapı sayılabilir hem de Ä°ngiltere’deki kampüslerde Filistin davasını savunan hareketlere karşı son derece tahammülsüz oldukları söylenebilir.

İlk Müslüman Başkanı Devirme Plânları

UJS’ye önemle deÄŸinmemizin sebebi ise Al Jazeera’nin araÅŸtırması neticesinde UJS’nin Ä°srail BüyükelçiliÄŸince fonlandığının ve dahası, Ä°srail BüyükelçiliÄŸindeki bazı odakların UJS aracılığıyla NUS baÅŸkanlık seçimlerine olmaya çalıştığının ortaya çıkması. Yani UJS, Ä°srail BüyükelçiliÄŸi ile NUS arasında bir köprü iÅŸlevi görmüş, ilk Müslüman BaÅŸkan Bouattia’ya karşı da bu yolla plân kurulmuÅŸ.

Peki, plan neydi?

Bu noktada Michael Rubin isimli genç bir parlamento çalışanı ve “Ä°srail yanlısı aktivist” gündeme geliyor. Al Jazeera muhabirinin ifÅŸasından anlaşıldığı kadarıyla Rubin, Ä°srail BüyükelçiliÄŸi ile sık sık çalıştıklarını, Bouattia’nın “gerçekten berbat” olduÄŸunu ve onun kazanmasını istemedikleri için kendisine karşı elbirliÄŸiyle kampanya yürüttüklerini açıkça belirtiyor. Haberlerde not edildiÄŸi kadarıyla Rubin o dönemde İşçi Partisi’nin öğrenci kolunun da baÅŸkanı. Yani ortaya çıkan iliÅŸki ağı ilginç bir hâl alıyor.

Bouattia’ya yönelik asıl “devirme planı” ise ifÅŸa edilen bir gizli toplantıdan ortaya çıkıyor: Ä°ddia edildiÄŸi kadarıyla, NUS baÅŸkanlık seçimlerinin olacağı dönemde NUS BaÅŸkan Yardımcısı Richard Brooks, yukarıda ismini zikrettiÄŸimiz Rubin ve UJS Kampanya Direktörü arasında “gizli bir toplantı” gerçekleÅŸiyor. BilebildiÄŸimiz kadarıyla bu toplantının gündemi, “iyi politika yürütebilecek ılımı insanların baÅŸa gelmesini saÄŸlamak”. Ayrıca, Al Jazeera’nin iddiası ÅŸu ki Rubin, Brooks’un Bouattia’yı devirme ihtimalini gördükten sonra UJS, Brooks’a yanaÅŸmış ve Brooks’u bedava Ä°srail gezisine dahi yollamış. Nitekim daha sonraları Brooks’un Bouattia’ya yönelik eleÅŸtirel söylemlerini arttırdığı da gözlemleniyor.

UJS-NUS eksenindeki derin iliÅŸkilere dair eldeki bulgular, Al Jazeera muhabirinin afiÅŸe ettiÄŸi sohbetlerle de sınırlı deÄŸil. Bu gizli muhabire olan bitenlerin kasti ÅŸekilde anlatıldığı da olmuÅŸ. ÖrneÄŸin, UJS’nin eski baÅŸkan adaylarından olup giriÅŸimi baÅŸarısız kalan ve ÅŸimdilerde Pinsker Centre isimli bir üniversite bazlı düşünce kuruluÅŸunu (Siyonizm hakkında eÄŸitim veriyorlarmış) yürüten Adam Schapira… Adeta itirafçılık yapan Schapira’nın ÅŸunu açıkça söylüyor:

“Ä°srail’in Ä°ngiltere’deki büyükelçiliÄŸi, UJS’ye para veriyor.

Tüm bu hikâye, Ä°srail’in çok katmanlı lobi faaliyetleri düşünüldüğünde pek ÅŸaşırtıcı olmasa da Ä°srail Devleti’nin ve Ä°srail yanlısı grupların Ä°ngiltere’deki kampüslere sızmak için neler yapabildiÄŸini görmek açısından ibret verici bir örnek. Ayrıca, BDS vb. hareketlerin/tepkilerin yükseliÅŸinden ne denli rahatsızlık duydukları ve dört bir koldan önlemler almaya çalıştıkları da böylece ortaya çıkıyor. 

Deniz Baran - Dünya Bülteni