BaÅŸbakan: 112 bin 400 kiÅŸiye istihdam

Başbakan Binali Yıldırım Cazibe Merkezleri Programı Başlangıç Lansmanında konuştu.

Açıklamadan öne çıkan başlıklar şöyle:

Türkiye büyüme oranları ve kalkınmasını emin adımlarla sürdürmektedir. Son derece gerçekçi uygulamalarla Türkiye'nin imkan ve kaynaklarını en iyi şekilde kullanarak vatandaşı mutlu etmeye çalışıyoruz. Türkiye'nin doğu ve güneydoğu bölgelerini yatırımcılara daha cazip hale getirmek için teşvik ve destek programını başlatıyoruz. Bugün ekonomimize yeni bir ivme kazandıracak cazibe merkezleri programında gelinen son aşamayı sizlerle paylaşmak istiyorum.

Aslında bu program 65. Hükümet iş başına geldikten sonra EKK kararında belirlendi. Özellikle terörün yoğun bir şekilde milletimizin canını sıktığı bölgeleri bir yandan terörden temizlenmiş güvenli hale getirirken, bir yandan yatırımları başlatmak ve doğudan batıya göçü azalmak ve bölgedeki kalkınmayla ilgili açığı ortadan kaldırmayı hedefliyoruz. 23 ile yapılacak yatırım bir anlamda Türkiye'nin tamamına yapılacak yatırım anlamına geliyor.



4 Eylül'de programı Diyarbakır'da ilan ettik ve 11 Ekim'de bölgenin paydaşlarıyla programı paylaşmaya başladık. Bu programlar bölgeyle ilgili bakanlarımızın, milletvekillerimizin paylaşımlarıyla değerlendirildi ve programda neler olması lazım geldiği konuşuldu. 22 Kasım tarihinde Resmi Gazetede bu programı ilan ettik. 11 Ocak 2017 sayılı Resmi Gazete'de de tüm programın içeriği Bakanlar Kurulu kararı aldık.

Yatırımcıların programa ilişkin ilgilerini almak için ön taleplerini de 28 Kasım-11 Ocak'ta gerçekleştirdik. Taleplere baktığımızda sonuç gayet güzel. 23 il için müracaat sayısı 1200. Toplam yatırım tutarı 19 milyar 600 milyon. Öngörülen istihdam 112 bin 400. Gelen teklifler bu düzeyde. Üretim imalatla ilgili olanları 13 milyar diğer kısmı da hizmet sektörüyle ilgili talepler. Gayet yoğun bir ilgi var.

Bugün 24 Ocak itibarıyla resmen program başlıyor. Artık uygulamanın başladığı ilan ediliyor. Hayırlı uğurlu olsun.

Özellikle çağrı merkez ve veri merkezi kurulması, bu iki sektöre ayrıcalıklı destek var. Yatırım yapanlara ücretsiz danışmanlık hizmeti verilecek. Fizibilite hazırlanması, ön projeler için danışmanlık hizmetini biz karşılayacağız. Ayrıca yatırım için yer vereceğiz. Arsa mı lazım? Bu OSB içerisinde olabilir veya OSB dışında da olabilir. Tercihimiz varsa OSB içinde olmasıdır. Ayrıca fabrika bina yapımına destek verilecek. Yatırım için 0 faizli yatırım kredisi verilecek. Faiz oranı indirilmiş işletme kredisi verilecek. Diyelim ki faiz oranı 10 sa yarısını devlet karşılayacak. Üretim tesislerini büyütmek yenilemek isteyenlere de ayrıca destek verilecek. Çağrı merkezi ve veri merkezi kurmak isteyenlere de yatırım desteği verilecek.

23 ilden herhangi birinde üretim yapacaksınız. Bu fabrika kurarken sağlanan yatırımlardan yararlanmak için yatırım tutarı asgari 2 milyon lira olacak. En az 30 kişiye iş sağlayacağınızı garanti edeceksiniz. Eğer hizmet sektöründe çağrı merkezi açacaksanız en az 200 kişiye iş sağlayacağınızı garanti edeceksiniz. 5 bin metrekarelik temiz alan taahhüt edilecek ve veri merkezi kuranlar bu destekten yararlanacak. Desteklerde öz kaynak yüzde 30 kredi yüzde 70. Cebinden 30 lirayı sen kuracaksın, devlet de 70 lirayı verecek. Herkes elini cebine koyacak.

OSB parselleri büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları diğer illerde il özel idarelerine devredilecek ve bu fabrika binaları tahsis edilecek. Bina inşaatlarını 20 bin metrekare olması veya 10 milyon TL bedel olması öngörülüyor. 20 bin metrekareye kadar binalar desteklenecek. Daha fazla yatırım daha fazla destek olması lazım. İkinci 20 bini ikinci desteğe tayin ederiz. İlk 20 bin metrekaresi bizden, devlet yapıyor. Onun üzerinde de faizsiz kredi var. Bedel ne, 10 milyona kadar olan kısmını devlet karşılıyor. Daha sonra 15 yıl boyunca burada yatırım imalat yaptıktan sonra isterseniz size sembolik bir bedelle devredilecek. Ne güzel iş ya.

OSB'lerde yatırıma uygun arsa yoksa bu sefer hazinenin elindeki arazilerden yatırımcıya tahsis edilecek. Ayrıca büyük yatırımlar da OSB dışında özel desteklenecek. Bitti mi? İçeriye alet edevat lazım. Kredi şartları başka, ithal şekilde temin ederseniz kredi şartları başka. Kredi 2 yıl ödemesiz 6 yıl. Bu ithal edilenler için. Eğer yerli teçhizat alırsanız toplam süreyi 10 yıla taşıyoruz. Yerli üretimi teşvik ediyoruz.

Bu tür destekler mevcut işini büyütmek isteyenlere de verilecek. Diyelim ki yenileme büyütme yapıyorsunuz, benzer şekilde desteklerden yararlanacaksınız. Önemli husus yatırımın yüzde 30'unun öz kaynaktan karşılanma şartı burda da devam ediyor ama faiz 0.

İşletme kredisi: Ham madde gelecek, işletmenin harekete geçmesi için can suyu lazım onu da unutmadık. Düşük faizli işletme kredisi vereceğiz. Kredi 4 yıl vadeli olacak ilk yılı ödemesiz. Düşük faizden kastımız cari faizin yarısı. Yine yerli imalatı destekliyoruz.
Aslında bu 23 ili kapsayan teşvik programı bütün Türkiye'nin imalat sektörünün desteklenmesi anlamına geliyor. Yatırımını Doğu'da büyütmek isteyenler için de destek sağlanacak.

Çağrı merkezlerinde kişi başına 2 bin 500 lira destek vereceğiz. Veri merkezlerinde de kullanılan elektriğin yüzde 30'unu devlet karşılayacak. Aslında bu az bunu 50-50 yapalım. Zaten Bakanlar Kurulu miktarı değiştirmeye yetkili, ilave mevzuata da gerek yok.

Bütün bunları anlattık da iş nasıl olacak? İllerde yatırım destek ofisleri, kalkınma ajansları var. Bu yatırım destek birimleri ne gideceksiniz, müracaat edilecek veya doğrudan Kalkınma Bakanlığı'na müracaat yapılacak. Bu işin kaynağı Kalkınma Bankasıdır. Kalkınma Bankası'na bu işe gerekli kaynak ayrılmıştır, projeler buraya verilecek burada incelenip hangi desteklerden faydalanacak belli olacak.

İyi bir program olduğunu düşünüyorum, hayırlı uğurlu olsun. Yatırım ortamı için her şey hazır para hazır, destekler hazır. Bundan sonra iş yatırımcılara düşüyor. Biz uygun olan iş aş sağlayan projelere destek vereceğiz. Gerçekten yatırım yapacak olana, elini taşın altına koyacak olanlarla işimiz olacak. Hepinize teşekkür ediyorum, programın ülkemize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.