Ayrışmanın tehlikeli boyutları - İlhami IŞIK

Bin yıldır sosyolojik olarak ayrışmayan kutuplaÅŸmayan toplumsal dinamikler, ayrışmanın kutuplaÅŸmanın emarelerini taşımaya baÅŸladı. Siyasetten ayrışmak makul ama sosyolojik olarak ayrışmaya baÅŸlamaklı "büyük dertlerin’’ habercisidir. Bu sürecin önüne geçmek lazım. Bunun yolu da samimiyetle yeniden birbirimizi anlama çabası içine girmektir.

Ä°nsan olmanın en deÄŸerli ahlaki kapasitesi ötekini anlamaktır. Ötekini anlamadan o’nu bilmek, o’nu kavramak ve o’nun sorumluluÄŸunu taşımak mümkün görünmüyor. Ä°lke olarak anladığımız, kavradığımız her ÅŸeyin sorumluluÄŸu, doÄŸal olarak önümüzde bir ödev olarak durur. Ã‡Ã¼nkü bilmek aynı zamanda sorumluluk üstlenmektir. Dolayısıyla biz bütün hayatımız boyunca bildiÄŸimiz her ÅŸeyin sorumluluÄŸunu taşırız. Bu sorumluluk, konumumuza, statümüze, rütbemize ya da içinden geçmekte olduÄŸumuz süreçlerin kahredici özelliklerine göre deÄŸiÅŸmez. Başımıza ne gelirse gelsin bizim sorumluluk bilincimiz, her zaman aynı standart nitelikleri taşımak zorundadır. Bu, durumumuz ne olursa olsun, her koÅŸulda nefes alıp vermek kadar doÄŸal bir durumdur.

Kendi dışımızdaki insanların varoluÅŸuna nurlu gözlerle baktığımız müddetçe, onları anlama çabamızı sürdürebiliriz. Dışımızdaki insanlara nurlu gözlerle bakmak sadece bizi hatalar yapmaktan korumaz, aynı zamanda ötekilerin de yapabileceÄŸi olası hataların önüne de geçer. Ötekini anlama çabası, öteki ile aynı kaderi paylaÅŸma bilincinin ürünüdür. EÄŸer birileriyle aynı toplumsal, siyasal, ekonomik, kültürel ve hukuki kaderi paylaşıyorsak, söz konusu olgu ve kavramlar sadece onların hatalarından etkilenmezler, aynı ÅŸekilde bizim hatalarımız da o oranda ortak kaderimizi tahrip eder.

Ötekini anlayarak, esasında kendi bilincimizi şekillendiririz. Bu bilinç, eni-konu hem bizi hem de ötekileri kapsayacak bir sorumluluk ağıdır. Burada önemli olan en değerli şey, sadece kendi çıkarımızı gözetmek değildir; en az bizim kadar, bizimle birlikte ortak kaderimizin diğer bileşenlerinin deçıkarlarını koruma basiretini göstermektir.

 Ä°nsanları anlama çabası, her zaman onları onaylamak anlamına gelmez. Anlamak, olumlamak da deÄŸildir. Hiç kuÅŸkusuz kimi durumlarda anlamak, onaylamak, katılmak, olumlamak anlamına da gelir. Anlamaya çalışmak; katılmak ve onaylamaktan öte, öncelikle durum ya da durumların tespitini içerir. Bir tür durum bilgisi ya da durum raporu olarak da bunu anlayabiliriz. Ön yargılardan arınmış, niyetlere baÄŸlı olmayan, hatta niyetleri de aÅŸan bir anlama çabası bizi olabilecek en adil konuma taşır. Zaten baÅŸka türlü de adil olmanın, adaletli davranmanın imkanı ve yolu yoktur.

Birilerini anlamak için tarafsız olmamız gerekmiyor. Ama doÄŸru bilgi için nesnel olmaya çalışmak gözettiÄŸimiz doÄŸru ve sahih bilgiler için olmazsa-olmaz koÅŸuldur. Evet, kabul ediyorum; ÅŸeyleri olduÄŸu gibi kabul etmek hiç de kolay deÄŸildir. Kimi durumlarda nesnel olmaya çalışmak çok acı verebilir. Gerçekler kimi zaman mengeneye sıkışmış parmaklarımızın acısı kadar duygularımızı acıtır ya da incitir.

STAR