Dünya tersine döndü - Beril DEDEOĞLU

ABD’deki baÅŸkanlık seçim sürecinde, özellikle Trump’ın yöntemi kast edilerek popülizm, toplumsal duyguların kanırtılması üzerine inÅŸa edilen siyaset ile demokrasi kavramları yan yana getirilmiÅŸ, sonunda Trump’ın kazanmasıyla da “tvitokrasi” teriminde karar kılınmıştı.

Eskiden hayat kolaydı. Liberal demokrasi, sosyalist demokrasi, gelişmekte olan demokrasi der; bu sınıflara girmeyenleri de demokrasi dışı rejimler olarak tasnif edebilirdik. Oysa bugün tvitokrasi, en gelişmiş demokrasiler için örneğin ABD ve Almanya gibi ülkeler için kullanılabiliyor. Üstelik eskiden demokrasinin türü ile uygulanan ekonomik model arasında bağ kurar ve sebep-sonuç ilişkisini de pek rahat açıklayabilirdik.

Avrupa’dan örnekler

2. Dünya Savaşı’nı izleyen dönemde örneÄŸin Batı Almanya demokrasisinde aşırı milliyetçi partilerin faÅŸizme yol açacağı gerekçesiyle açılması engellenirken, bugün Nazi Almanya’sı döneminde kurulmuÅŸ aşırı saÄŸ NPD’nin kapatılmasına yönelik 2013’te açılan dava Anayasa Mahkemesi’nce reddediliyor.

Benzer biçimde, AB’nin üye ülkelerdeki demokratik geliÅŸmelere en duyarlı davranan, Avrupalılık kavramını ve Avrupa vatandaÅŸlığını en fazla savunan Avrupa Parlamentosu’nun baÅŸkanlığına, Ä°talya’nın skandallarla anılan ve sonunda hapis cezasına çarptırılan eski BaÅŸbakanı Berlusconi’nin yakın arkadaşı Antonio Tajani seçiliyor. Berlusconi, epeyce saÄŸda yer alan Forza Ä°talya partisinin baÅŸkanlığını yapmış, 2008’deki seçimlere de neo-faÅŸist Ulusal Ä°ttifak ile partisinin birleÅŸtirildiÄŸi Özgür Halk Partisi ile gitmiÅŸti. Arkadaşı Tajani de, Hristiyan Demokratların desteklediÄŸi aday olarak Parlamento baÅŸkanı oldu, Sosyal Demokratlar kaybetti.

Avrupa Parlamentosu başkanı böyle olursa, Avrupa Komisyonu başkanı nasıl olur diye düşünmemek mümkün değil.

Dünya’dan örnekler

Dünya gidiÅŸatında ortaya çıkan tuhaflıklara fazlasıyla örnek bulmak mümkün. Durum, Davos’ta yapılan Dünya Ekonomik Forumu’nun da gündeminde. Nasıl olmasın? ABD, kapitalizmin kalesi olarak bilinen ülkenin yeni lideri, bir tür yeni merkantilizmi savunuyor; hangi yabancı ÅŸirketin nereye yatırım yapacağına karışıyor, Alman otomotiv devleri Latin Amerika’ya yatırım yaparlarsa çok fena vergiler getireceÄŸini söylüyor. Buna karşılık büyük ölçüde merkezi planlamaya dayalı ekonomiye sadık kalan Çin’in devlet baÅŸkanı, küreselleÅŸmeyi savunuyor.

Trump’ın skandallara yol açacağı iddia edilen kasetleri olup olmadığını, baÅŸkanın onurunu korumakla yükümlü kurumlar deÄŸil Putin açıklıyor; yok öyle bir ÅŸey diyor. Ãœstelik söz konusu iddiaların ABD’de Trump’ı hazmedemeyen “derin” yapıların iÅŸi olduÄŸunu açıklayan da yine Rusya oluyor.

DiÄŸer ve yaÅŸamsal bir örnek de bölgemizden verilebilir. DEAÅž’a karşı mücadelede NATO üyesi olan Türkiye’nin uzun zamandır müttefiklerini aktif iÅŸbirliÄŸine çağırdığı, askeri destek istediÄŸi ortada. Batılı müttefikler nazlı nazlı kıpırdanmaya hazırlanırken, Rusya tarihte bir ilk olarak Türkiye ile ortak operasyon yapıyor.

Tüm bu geliÅŸmeler iki duruma iÅŸaret ediyor. Ya kendimizi yeni duruma uyarlayacağız ya da bunların “eski”yi geri çağırma gerekçesi olduÄŸunu düşünüp ona göre tavır alacağız.

STAR