'Ä°ÅŸ olsun yeter'

YaÄŸmur, bardaktan boÅŸanırcasına... Saçağın altında iki kardeÅŸ. Ä°stanbul’un kasvetli havası yüzlerinde. Kafa kafaya vermiÅŸ konuÅŸuyorlar. Kurdukları cümlelerin parlak olmadığı yüzlerindeki ifadeden belli. Gökhan Gökmen, kendisinden altı yaÅŸ küçük kardeÅŸi Cihan ile birlikte Ä°ÅžKUR’un BaÅŸakÅŸehir Hizmet Merkezi'nde. Her ikisi de iÅŸsiz.  

Küçük kardeÅŸ, iki buçuk ay önce iÅŸten çıkarıldı. AÄŸabey de, 13 Ocak'ta. Ä°ÅŸsizlik maaşı için baÅŸvuru sırası aÄŸabey Gökhan Gökmen’de. Bu kez yol gösteren küçük kardeÅŸ Cihan. Dokuz ay boyunca her birinin her ay alacağı para sadece 900 TL. Bu para, dörder kiÅŸilik ailelerinin masraflarını karşılamaktan uzak. En kısa sürede iÅŸ bulmak zorundalar. 

TÜİK, Ekim ayı iÅŸsizlik oranlarını açıkladı.Geçen yılla karşılaÅŸtırıldığında 1,3 puanlık artış var. Åžu anki oran yüzde 11,8. Yani, son bir yıllık dönemde iÅŸsiz sayısı 500 bin arttı. Türkiye’de 3 milyon 647 bin iÅŸsiz var. Ä°ki kardeÅŸ de artık tablonun bu tarafında.

Gökmen: İş bulacağıma inanıyorum. Haftaya birkaç görüşmem var.

 

 

“SeçeneÄŸim bile yok”

Gökhan Gökmen, 32 yaşında. Asıl mesleği tekstil işçiliği ama mobilya, kozmetik gibi alanlarda da çalıştığını anlatıyor. 12 yıldır çalışıyor. Bugüne kadar istikrarlı bir çalışma yaşamı olmadığını, hatta işverenin nefesini hep ensesinde hissettiğini söylüyor.

Son çalıştığı yer, ihracaat yapan bir firma. Ekonomideki dengesizlikler yüzünden firmanın küçülmeye gittiğini ifade ediyor. Gökmen, kendisiyle birlikte 6 arkadaşının daha işine son verildiğini belirtiyor.

“Ä°ÅŸ yerim 30 kiÅŸilik bir yerdi. Çalıştığım yer, çok düzenliydi ama iÅŸler azaldı. Ä°ÅŸsizlik büyük sorun, ÅŸartlar da ortada. Ä°ÅŸin özü ÅŸu: Türkiye’de en fazla vergi veren çalışan grup, ücretli kesim. Ama yalnız bırakılan da biziz. Åžimdi iÅŸbaşı yapsam dahi güvenemiyorum maaşımı alabilecek miyim diye. Sigortam yatacak mı? Güvenemiyorum...”

“Merdiven altı atölyelere gideceÄŸiz”

Yaz aylarında haneye gelen faturayla kışın gelen arasında ciddi fark var. Doğalgaz faturası, sabit giderler artıyor. Gökmen kardeşler için de durum aynı. Sabit giderlerin arttığı bir dönemde işsiz kalmak, her ikisi için de kâbus.

Gökhan Gökmen, iki çocuk sahibi. Biri okula gidiyor. EÅŸi ev kadını. Eve para getiren tek kiÅŸi olunca sorumluluk da bir o kadar ağır oluyor. Gökmen’in aklındaki tek ÅŸey bir an önce iÅŸe girmek.

“Ä°ÅŸsizlik maaşı için baÅŸvurdum. 900 TL alacağım. Ev kira deÄŸil ama ÅŸu yaÅŸam koÅŸullarında asla idare etmez. Çocuklarımdan biri okula gidiyor. Böyle bir dönemde iÅŸsiz kalmak çok zor. Mecburen iÅŸ aramak, iÅŸ bulmak zorundayım. SeçeneÄŸim bile yok. MesleÄŸimin dışındaki iÅŸlere de bakıyorum artık. Åžoförlük olabilir, bekçilik... Benim için önemli olan, iÅŸin ne olduÄŸu deÄŸil, maaşın ne kadar olduÄŸu. Çünkü giderlerimi karşılaması lâzım. EÄŸer iÅŸ bulamazsam merdiven altı atölyelere gideceÄŸiz, kayıtdışı çalışacağız. Mecbur kalıyoruz. Sabit giderlerimiz olduÄŸundan dolayı oralara yönelmek durumunda kalıyoruz."

Cihan Gökmen: Buraya ağabeyimi getirdim. İşsizlik maaşı alması için. Ben iki aydır alıyorum, ona yardımcı oldum.

 

 

İki buçuk ayda 15 iş başvurusu

Cihan Gökmen, yani küçük kardeş elektro-tekniker. Ağabeyi gibi geçinmek için türlü türlü işlerde çalıştığını anlatıyor. Evli. Eşi çalışmıyor. Biri, iki yaşında diğeri 9 aylık iki çocuğu var. İşsiz geçen iki buçuk ayı geride bıraktı. Şimdiden eksi bakiyeye düştüğünü söylüyor.

“Sıfırı bırak eksilerdeyim. Kredi kartları borçları oldu. 2 bin TL’ye yaklaÅŸtı iki ayda. Onları ödeyemiyorum. Ailemin yardımı olmasa imkânsız. Günlük iÅŸlere gidiyorum. Günlük tekstil, parça başına gidiyorum. Ä°nÅŸaata da gidemiyoruz, yaÄŸmur kar var. Orada da ÅŸu anda iÅŸ yok. Sadece tekstil var.”

Cihan Gökmen 27 yaşında. İki buçuk ayda 15 iş başvurusu yaptığını söylüyor.

“Elektro teknik asıl iÅŸim ama her iÅŸi yapıyorum. Tekstil de var. Ãœcretlere göre hayat bizi nereye sürüklediyse oraya gittik. 16 yaşımdan bu yana çalışıyorum ama 8 yıldır sigortalıyım. Genelde hep amelelik. O tür bir iÅŸ hayatım oldu. Ä°lkokul mezunuyum. Onlar da bunu gerektiriyor. Her yere iÅŸ baÅŸvurusu formu doldurdum. 15 yere baÅŸvurdum ama yılbaşı dönemine denk geldi. Ä°llâ ki iÅŸ bulacağım, inanıyorum. Åžu yılbaşı dönemi geçsin. Ä°ÅŸten çıkarmalar hep bu dönemde olur, kimse bu dönemde işçi almaz. Kovalama peÅŸindeyim.”

Cihan Gökmen, ağabeyine yardım etti, işsizlik maaşı için başvurdular. Ağabey Gökhan Gökmen şimdi ay sonunda gelecek 900 TL'yi bekliyor. Ama asıl dört gözle bekledikleri bir iş...