Atasoy Müftüoğlu: Bugünün dünyasında, krizdeki insanlık durumu Ortadoğu'da insanlık dışı çok korkunç bir gerçeklik oluşturuyor

Her toplumda soğuk hesaplamaların, faydacı hesapçılıkların belirleyici olduğu bir zamanda yaşıyoruz. Bu durum, her alanda ahlaki çelişkileri, yanılsamaları ve adaletsizlikleri derinleştiriyor. Ahlak adaletsizlikler, davranış ilkesizliklerine/kararsızlıklarına neden olurken, faydacı hesapçılıklar da, çok gri, çok kirli bir iklim oluşturuyor. Ahlaki değerlerden bağımsız bireyselcilikler, kişisel tercihleri, tarzları, beğenileri, zevkleri, yorumları, herkes için özel bir dünya görüşüne dönüştürüyor.

Kendi hiçliklerine hayran olan hizipçilikler, düşünsel/sosyal farklılıkları, ayrılıklara ve karşıtlıklara göre konumlandırıyor. Küresel dünyada, siyasal yapılar yerel sınırlarını/içeriklerini korurken, bilgi ve sermaye dünya çapında hareketliliÄŸini sürdürüyor. Bu geliÅŸme, ulus-devletleri, ulus-devlet toplumlarını edilgin hale getiriyor. Kültürel ve ekonomik süreçler, toplumları kendi düşünsel ve kültürel özgünlüklerine/özgürlüklerine yabancılaÅŸtırıyor. Küresel müdahaleler/saldırılar karşısında, “bir zamanlar”la baÅŸlayan eski kimlik hikayelerine baÅŸvurmaktan baÅŸka bir ÅŸey yapamıyor, yazamıyor, konuÅŸamıyoruz.

GERÇEK/HAKİKAT BÜTÜNÜYLE ÇARPITILABİLİYOR

Yakın geçmiÅŸin sömürgeci “böl ve yönet” politikaları, bugün, yeni bir sömürgeci proje/uygulama halinde, halkları/toplumları etnik-mezhepçi-dini karşıtlıklarla meÅŸgul etmek ÅŸeklinde, yeni bir mühendislik faaliyetiyle sahneye konulmuÅŸtur. Ä°slami dayanışma, bütünleÅŸme, örgütlenme yeteneÄŸine, bilincine, iradesine sahip olamayan toplumlar, etnik-mezhepçi karşıtlıklarla yoÄŸun bir biçimde meÅŸgul olmak suretiyle, emperyalistlerin iÅŸlerini büyük ölçüde kolaylaÅŸtırıyor. Her etnik-mezhepçi karşıtlık, diÄŸerlerinin etnik-mezhepçi içgüdülerini kışkırtıyor. Kimi durumlarda ideolojik mülahazalarla, kimi zaman etnik ve mezhepçi mülahazalarla, ideolojik-etnik-mezhepçi çıkarlar adına yürütülen sistematik propaganda, gerçeÄŸi/hakikati bütünüyle çarpıtabiliyor, yok edebiliyor. Statü konu her toplumda, bireyler de, toplum da üretici olarak deÄŸil, tüketici olarak yönlendirilebiliyor. Statükoyla bütünleÅŸmek teslimiyetçilik ve kayıtsızlıkla ilgilidir. Statükocu toplumlar, ekonomik kaygıları bulunmadığı takdirde, gidiÅŸattan rahatsız olmazlar. Tarihsel deÄŸiÅŸim, koÅŸullardan-gidiÅŸattan rahatsız olduÄŸumuzda baÅŸlar.

İçerisinde yaÅŸadığımız dönemde, Ä°slami/dini algılar, yaklaşımlar, konumlar, tercihler, bilinç, Türkiye, Ä°ran, Mısır, S.Arabistan örneklerinde de takip edilebileceÄŸi üzere, maalesef, siyasal zorunluluklar, sorunlar, belirsizlikler ve çıkarlar doÄŸrultusunda deÄŸiÅŸiyor, deÄŸiÅŸtirilebiliyor, “DoÄŸrular” ahlaki ilkelere göre deÄŸil, siyasal hesaplara göre ÅŸekilleniyor. Olaylar, olgular, geliÅŸmeler, ideolojik/etnik/mezhepçi bencilliklere/çıkarlara uygun düşecek ÅŸekilde eÄŸilip bükülebiliyor. Bizler, bütün olayları-olguları-geliÅŸmeleri eÄŸilip bükülen mahiyetleri içerisinde takip edebiliyoruz. Müslümanlar, kiÅŸisel çaba, araÅŸtırma, sorumluluk, analiz, eleÅŸtirel dikkat yoluyla kazanılmayan, propaganda yoluyla dışarıdan kendilerine dayatılan kliÅŸelerle, edilgen bir konumda edindiÄŸi bilgilerle yorumlar yapıyor. Bu tür yorumlar sebebiyle, Müslümanlar arası iliÅŸkiler, Müslümanlara yakışmayan karşıtlık iliÅŸkilerine dönüşüyor, Ä°slami iliÅŸki bütünüyle yok oluyor.

Özgürleştirici işlevi olmayan bir dil/söylem, politik ve dini popülizmin dili, konformizmi, kitleselleşmeyi, sürü psikolojisini güçlendiriyor, tahkim ediyor. Toplumlarımız hamaset yoluyla, folklorik coşku yoluyla her konuda ikna edilebiliyor. Kendilerini İslami anlamlar/içerik doğrultusunda felsefi olarak değil, ancak, sayısal meşruiyet yoluyla ifade etmeye, kanıtlamaya, savunmaya çalışan toplumlar-kültürler bu yetersizlikleri sebebiyle, kendi kendilerini bir istatistik konusu haline getirdiklerini ne yazık ki farketmiyor. Bulunduğumuz nokta, nitel değişimi konuşmadığımız, konuşmayacağımız anlamına gelir. Kısa vadeli sorunlar-çözümler üzerinde yoğunlaştığımız için, uzun vadeli sorunlar-çözümler üzerinde yoğunlaştığımız için, uzun vadeli sorunlar-çözümler üzerinde çalışmadığımız bilinen bir gerçektir.

KOPYA DÜŞÜNCELER, KOPYA HAYATLAR

Dikkatimizi gündelik olaylar etrafında harcadığımız için, tarihsel olaylara nüfuz etmekte zorlanıyoruz. Kopya düşüncelerle, kopya hayatlar yaşadığımız, ucuz iyimserliklere dayalı bir zihniyetle bütünleştiğimiz için gerçek yanılsamalarla da bütünleşmiş oluyoruz. Bu nedenlerle, gerçek sorunları konuşmuyoruz. Yeniden inşa'ya ilgi duymayan, yapısal değişime ihtiyaç duymayan bir geleneğin, yapısal bir krizle karşı karşıya bulunduğunu anlamak gerekir. İçerisinde bulunduğumuz tarihsel dönemde, hayatın her alanında, Müslümanlar olarak, zihinsel/ruhsal/ahlaki alanda çok şiddetli, ezici, boğucu altüst oluşlar, yabancılaştırıcı değişimler yaşıyoruz. Bu dönemde Müslümanların/İslamcıların, İslami düşünce/kültür/ilahiyat hayatının, bireysel/folklorik/mistik/kültürel/sembolik dindarlığa, millileştirilen, sınırları devlet tarafından belirlenen, statükocu/geleneksel/muhafazakar bir dindarlık biçimine ikna edildikleri, İslamın kamusal/siyasal/ekonomik/hukuki meşruiyet ve mevcudiyetine ilişkin, inanç/ideal ve iddialarından vazgeçerek, kamusal/siyasal/ekonomik/hukuki alanı, seküler, neoliberal, kapitalist modelin hakimiyetine terk ettikleri görülüyor.

Bugünün dünyasında, krizdeki insanlık durumu Ortadoğu'da insanlık dışı çok korkunç bir gerçeklik oluşturuyor. Her gün, dünya çapında tarihi ikiyüzlülükler sergileniyor. İnsanlığımızın nasıl yoksullaştığını, yoksullaştırıldığını, bilincimizin nasıl felce uğratıldığını konuşmamız gerekirken, ulus-devlet milliyetçiliklerine dahil olarak, dışlayıcı pragmatizmi seçiyor, psikolojik konjonktürün gerekleri doğrultusunda hareket ediyoruz.

YENÄ° ÅžAFAK