Ä°ÅŸsizliÄŸe dikkat - Hatice Karahan

O halde içeriğe başvurup bazı ipuçları almak gerek. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle yıllık gelişime bir göz atalım: 2015 yılının Ekim döneminde işsizlik oranı %10,5 imiş. Öyleyse, 1,3 puanlık bir artış söz konusu.

Neden dersek, öncelikle bu zaman diliminde iÅŸgücü, yine yerinde duramamış. Nitekim iki Ekim dönemi arasında yıllık iÅŸgücüne 911 bin kiÅŸilik ek katılım olunca, çalışma niyetli kesimde %3 oranında bir büyüme kaydedilmiÅŸ olmuÅŸ. Ä°ÅŸgücündeki bu artışın %57'si ise, kadın nüfus tarafından arz edilmiÅŸ.


Öte yandan, bu hevesli niyete piyasada ne derece olumlu dönüş yapıldığına da bakmamız gerekiyor malum. Veriler bu konuda diyor ki; söz konusu dönemde ülkemizde 411 bin kiÅŸilik ek istihdam yaratılmış. Bir baÅŸka ifadeyle, istihdam edilenlerin sayısı %1,5 oranında büyüyerek iÅŸi nispeten yavaÅŸtan almış.


Gerçi tarım dışı kesimde 579 bin kiÅŸilik artış ile %2,7'lik daha güçlü bir istihdam geliÅŸimi göze çarpıyor ancak oradaki iÅŸgücü de 1 milyon 101 bin ek kiÅŸiyle piyasaya %4,5 hızla girince baÅŸ etmek kolay olmamış. Zaten tarım dışında, %14,1'e yükselmiÅŸ bir iÅŸsizlik oranına ÅŸahit oluyoruz.


Sonuçta büyük resme bakınca ise, ortaya çıkan durum basitçe ÅŸu: 2015 Ekim'i ila 2016 Ekim'i arasında piyasaya 911 bin kiÅŸi daha “ben de varım” diye girerken, karşılığında yarısından da az yeni iÅŸ imkânı yaratılınca, oluÅŸan emek arzı fazlası iÅŸsizlik oranımızı epeyce tırmandırmış.


Bu arada Ekim dönemi derken, hareketli üç aylık dönem verilerini kast ettiÄŸimizi hatırlayarak devam edelim ve Ekim'de


Eylül dönemine göre neler yaÅŸanmış ona bakalım: Mevsimsellikten arındırılmış veriler, bu dönemde toplam istihdam rakamında bir düşüşe iÅŸaret ediyor. Lakin 23 bin kiÅŸilik bu gerilemede, 69 bin azalan “tarım” istihdamı mesul görünüyor. Nitekim “tarım dışı” sektörde, 46 bin kiÅŸilik bir istihdam artışı var.
Bununla birlikte, Eylül'deki 173 binlik artışını anımsayacak olursak, tarım dışı istihdamın Ekim döneminde zayıflayan bir geliÅŸim sergilediÄŸini not düşmek gerek. Ekim'deki tarım harici istihdamın alt kalemleri ise, “inÅŸaat” sektöründe bir düşüşe, “sanayi” ve “hizmet” sektörlerinde ise sırasıyla zayıflayan ve güçlenen artışlara iÅŸaret ediyor.


Tabii Eylül'den Ekim'e geçerken iÅŸgücündeki geliÅŸim nasıl olmuÅŸ onu da anlamak gerek. Bu noktada veriler, toplam iÅŸgücüne katılımın bu dönemde 94 bin kiÅŸilik artış kaydettiÄŸini söylüyor. Dolayısıyla emek talebinin yetersiz kalmış olduÄŸunu bu eÅŸleÅŸtir(eme)mede de görüyoruz.

Peki, verilerde baÅŸka ne dikkat çekiyor derseniz, önümüzde yine genç iÅŸsizlik rakamları var. Bir önceki dönemki iÅŸgücü istatistikleri açıklaması sonrası, %19,9'luk genç iÅŸsizlik oranından yola çıkarak konuyu iÅŸlediÄŸimi hatırlarsınız. Åžimdi gelen Ekim verilerinde ise, ne yazık ki oranın %21,2'ye çıktığını görüyoruz. Özellikle kadın kanadında genç nüfusta giderek düşündüren bir tablo göze batıyor. Bakınız; genç erkeklerdeki %17,9'luk iÅŸsizlik oranı ile kadınlardaki %27,1 arasında 9,2 puanlık bir uçurum var.



Netice itibariyle, 2016 yılının son çeyreÄŸindeki iktisadi performansa dair de ipuçları fısıldayan Ekim iÅŸgücü istatistikleri, bundan sonra daha da tırmanış gelir mi endiÅŸesini beraberinde taşıyor. Bu noktada ÅŸu bir gerçek ki; hemen geride bıraktığımız ve ayrıca içinde bulunduÄŸumuz ve hatta yakında müşerref olacağımız dönemler, yavaÅŸ bir temponun habercisi. Bu süreci en az hasarla atlatmak meselesi bir yana, güncellenen geriye dönük güçlü GSYH verileri akla geldiÄŸinde dahi, istihdam yaratma ve iÅŸsizlikle baÅŸ etme konusunun “zorlaÅŸan” mücadele alanlarımızdan olacağını kabul etmek gerekiyor.


Bu vesileyle umalım ki; ben bu satırlara nokta koyarken CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan baÅŸkanlığında sürmekte olan ekonomi zirvesinden, risklerimizi zayıflatıp önümüze bakmamızı saÄŸlayacak yön ve etkide istiÅŸareler çıksın.

 

YENÄ° ÅžAFAK