Kıbrıs müzakerelerinde kim ne istiyor?

Ä°sviçre’de süren Kıbrıs görüşmelerinde geçen hafta üç garantör ülke Türkiye, Yunanistan ve Ä°ngiltere de katıldı. DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Türkiye’nin üç ÅŸartını sıraladı. 
Toprak paylaşımına dair haritalar masaya gelmek üzere. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, yüzde 25 gibi bir oranın söz konusu dahi olamayacağını söyledi. Peki ama müzakerelerde kim ne istiyor? Çözüm ne kadar yakın..

AKINCI: ÇÖZÜM İÇİN İYİMSERİM

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) CumhurbaÅŸkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs sorununa çözüm bulmak için Ä°sviçre'nin Cenevre kentinde yapılan müzakerelerin ardından döndüğü KKTC'de  basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

Cenevre'deki konferansın ÅŸekli ve katılımcıları konusunda garantör ülkelerin de katılımıyla tam anlamıyla 5'li bir konferans olduÄŸuna iÅŸaret eden Akıncı, "Cenevre'de iki taraf da eÅŸit ÅŸekilde yer aldı. Güvenlik Konseyi üyeleri yer almadı, 'Kıbrıs Cumhuriyeti'nin' temsiliyeti diye bir ÅŸey olmadı. 

BM gözetiminde bugüne dek yürütülen iki tarafın pozisyonu neyse o şekilde başladı ve sürdü. AB'ye gözlemci statü verilmesi de iki tarafın onayıyla oldu, tek taraflı olmadı. Bundan sonra da AB'nin statüsü bu şekilde devam edecek." ifadelerini kullandı.

CumhurbaÅŸkanı Akıncı, müzakerelerdeki güvenlik ve garantiler baÅŸlıklarında süreci sonuca götürecek bir formatla çalışmalar yapılacağını belirterek, tarafların pozisyonlarını ortaya çıkaracak bir çalışmanın ardından nihai kararı siyasi seviyede yeniden toplanacak konferansın vermesiyle bir sonuca gidilebileceÄŸini vurguladı. 

Kıbrıs konusunda devam eden müzakerelerin başarıyla biteceğine dair yüzde yüz garanti olmadığını, ihtiyatlı iyimser olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, "Müzakerelerin başarıyla sonuçlanması için haklarımızı sonuna kadar koruyarak yolumuza devam edeceğiz." dedi.

Akıncı, Kıbrıs müzakerelerindeki altı baÅŸlığın tümünün masada olduÄŸunu ifade ederek, dönüşümlü baÅŸkanlık ve kararlara etkin katılımın Kıbrıs Türk tarafının olmazsa olmazları olduÄŸunu, bunlar yer almazsa bir çözümün olmayacağını vurguladı. 

MÃœZAKERE BAÅžLIKLARI

Kıbrıs müzakereleri, Ekonomi , Avrupa Birliği , Mülkiyet , Yönetim-Güç Paylaşımı , Toprak ile Güvenlik ve Garantiler olmak üzere 6 temel başlıktan oluşuyor.

Ä°ÅžTE TÃœRKÄ°YE'NÄ°N TALEPLERÄ°

Bakan Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu,  Ankara’nın taleplerini ÅŸu ifadelerle sıraladı:

Garantörlük kalacak: Bölgemizin içinde bulunduÄŸu ortam da dikkate alındığında, 43 yıldır adadaki güvenlik ve istikrarın temel dayanağı olan ‘Güvenlik ve Garanti’ düzenlemesinin devam etmesi bir gerekliliktir.

Anlaşma AB hukuku olacak: Varılacak kapsamlı çözümün temel unsurlarının AB birincil hukuku haline getirilmesi, çözüm anlaşmasının hukuki güvenilirliği ve kesinliği açısından vazgeçilmezdir. (AB ülkeleri parlamentolarında onaylanıp değişmez AB hukuku olarak kabul edilmesi.)

Türklere AB vatandaşı hakkı: Çözümün AB boyutuna ilişkin bir diğer önceliğimiz, ülkemizin AB üyeliğine kadar, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, adada dört özgürlükten AB vatandaşlarıyla eşit şekilde faydalanmasıdır. (AB vatandaşlarının 4 özgürlüğü: Serbest dolaşım, yerleşim, işyeri kurma ve mülk edinme.)

KÄ°M NE Ä°STÄ°YOR?

GARANTÖRLÜK
- Rum tarafı garantörlüğün kalkmasını Türk askerinin adadan çekilmesini istiyor.

- Türk tarafı ise garantörlüğün devamını Ada'daki askeri varlığın kalmasını istiyor.

TOPRAK PAYLAÅžIMI

Her iki tarafın toprak paylaşımına dair haritaları BM kasasına konuldu. Bu konu daha sonra müzakere masasına gelecek.

Ancak kamuoyuna yansıyan  bazı oranlara dair KKTC CumhurbaÅŸkanı Mustafa Akıncı, yüzde 25 gibi bir oranın söz konusu olamayacağını, Annan Planında bile bu oranın yüzde 28.2 olduÄŸunu söyledi. 

MÃœLKÄ°YET

- Mülkiyette tazminat, takas, iade kriterleri esas alınacak.

- Türk-Rum ve yabancı üyelerden oluşacak tazminat komisyonu mahkeme gibi çalışma yürütecek.

YÖNETİM VE GÜÇ PAYLAŞIMI

- Kıbrıs Rum Kurucu Devleti ve Kıbrıs Türk Kurucu Devleti olaccak.

- Senatoda iki kurucu devletin eşit sayıda üyesi olacak.

- Temsilciler meclisinde iki üye devletin nüfus oranına göre üyesi olacak.

- Oluşturulacak Bakanlar kurulunda nüfusa göre bakanlık dağılımı yapılacak.

- Devlet Başkanlığı iki taraf arasında dönüşümlü olacak.

VATANDAÅžLIK

- Herkes kendi kurucu devletininve federal cumhuriyetin vatandaşı olacak.

- Rum vatandaşları, Türk tarafında ikamet etse bile Rum senato ve temsilciler meclisiseçimlerine katılabilecek.

- Vatandaşlar ikamet ettikleri bölgede ancak yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkına sahip olacak.

- Yunanistan'dan gelen 4 kişinin vatandaş yapılmasına karşılık Türkiye'den gelen 1 kişi vatandaşlık hakkı kazanabilecek.

- Türk tarafındaki Rumların sayısı yüzde 20'yi, Rum tarafındaki Türklerin sayısı da yüzde 20'yi geçemeyecek.

15 MAYIS'TA BAÅžLAMIÅžTI

Kıbrıs'ta müzakereler, KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı'nın göreve gelmesinin ardından BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin arabuluculuğunda 15 Mayıs 2015'te yeniden başlamıştı.

Kaynak: Haber10