Sosyal Medya

Güncel

Yerli de yabancı da Dolar almıyor

12-01-2017 07:14

Yükselişini durmaksızın sürdüren dolar, dün de 3,90’ı gördü ve tarihi zirvesini yeniledi. Dolardaki yükselişin neden kaynaklandığı en çok merak edilen konuların başında geliyor.



Akla ilk gelen nedenler arasında yer alan yabancı çıkışı, 2016’nın Aralık ayında yaÅŸanmadı. Hem dolardaki yükseliÅŸ hem de Türk ÅŸirketlerindeki hisse fiyatlarının uygun seviyelere gelmesi nedeniyle aralık ayında Borsa Ä°stanbul’a 111 milyon dolarlık yabancı giriÅŸi yaÅŸanırken devlet iç borçlanma senetlerinde (DÄ°BS) ise 134 milyon dolarlık çıkış yaÅŸandı. 2016’nın tamamında hisse senedi piyasasına 1 milyar 446 milyon dolar, DÄ°BS’e 1 milyar 87 milyon dolar yabancı giriÅŸi oldu. Yani doların yükselmesine neden olacak bir yabancı çıkışı ne yılın son ayında ne de tamamında yaÅŸanmadı.
 
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın açıkladığı Kasım 2016 dönemine iliÅŸkin ödemeler dengesi verilerine göre, cari iÅŸlemler açığı 2015’in aynı ayına göre 32 milyon dolar artarak 2 milyar 268 milyon dolar olarak gerçekleÅŸti. Böylece 12 aylık cari iÅŸlemler açığı 33 milyar 651 milyon dolar oldu. Kasımda ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı 2015 yılının aynı ayına göre 199 milyon dolar azalarak 2 milyar 888 milyon dolara düşerken, hizmetler dengesi fazlası 292 milyon dolar azalarak 1 milyar 2 milyon dolara geriledi. DoÄŸrudan yatırımlardan kaynaklanan net giriÅŸler (net yükümlülük artışı), 2015’in aynı ayına göre 250 milyon dolar artarak 444 milyon dolar tutarında gerçekleÅŸti.
Portföy yatırımları 2 milyar 693 milyon dolar tutarında net çıkış kaydetti. Fakat 2016’nın 11 aylık döneminde Türkiye 28 milyar 584 milyon dolar cari açık verse de 26 milyar 709 milyon dolar para giriÅŸi oldu. Aradaki fark ise sadece 1,8 milyar dolar. Merkez Bankası, 2017’nin ilk haftasına ait yabancı para mevduatı rakamlarını bugün açıklayacak. Aralık ayının son haftasında döviz cinsinden mevduat yüzde 1,35 artışla 562 milyar 733 milyon 749 bin liraya yükseldi. Finans kulislerinde dolardaki yükseliÅŸin ‘Carry Trade’ iÅŸlemlerden kaynaklandığı konuÅŸuluyor. Merkez Bankasında borç verme faiz oranı %8,5, libor oranı ise yaklaşık %9. Düşük faizle Türkiye’den borçlanan fonların, daha yüksek faiz veren ülkelere bu parayı yatırdığı iddia ediliyor. Yani Türkiye’den yüzde 9 faiz oranı ile borçlanan bir fon, yüzde 15 mevduat faizi veren baÅŸka bir ülkeye geçiyor ve aradaki yüzde 6’lık farkı cebe indiriyor. 2009 sonrası dünyada moda olan ve bu modayı uygulamak için algoritmik yapıların kurulduÄŸu sisteme Carry Trade deniyor.
 
ENFLASYON KORKUSU
BoÄŸaziçi Ãœniversitesi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Burak SaltoÄŸlu, kurlardaki hızlı yükseliÅŸin altında Türkiye ile ilgili nedenler de bulunduÄŸunu ifade ederek, “Birincisi iç politik belirsizlik, ikinci neden Fitch’in olası not indiriminin fiyatlara giriÅŸi, üçüncüsü ise enflasyonun artışı ve en azından gelecek birkaç ayda artma eÄŸiliminin devamı beklentisi” ÅŸeklinde konuÅŸtu. Enflasyonun daha da artacağı beklentisinin önüne geçmek gerektiÄŸini belirten SaltoÄŸlu, “Bu TL’nin maliyetini artırmak ÅŸeklinde olabilir. Kalıcı yüksek faiz artışlarına alternatifler de aranabilir. Çok ani ve kalıcı faiz artışları yerine, TL’ye geçici daraltıcı etkiler uygulanabilir ki TL’yi satmanın maliyeti olsun” dedi.    
 
SIKINTININ GÖSTERGESİ
Ä°stanbul Medipol Ãœniversitesi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Kerem Alkin de FED’in para politikasındaki sıkılaÅŸtırma süreci, ABD’de Donald Trump döneminin ekonomi ve dış politika tercihlerinin ne olacağına iliÅŸkin belirsizlik ve Türkiye’nin döviz arzıyla ilgili sıkıntı yaÅŸamasının kurların ateÅŸinin yükselmesine neden olduÄŸunu anlattı. Alkin, normal ÅŸartlarda döviz kurlarındaki dalgalanmanın ekonomide varolan bir sıkıntının göstergesi olduÄŸuna iÅŸaret ederek, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu: “EÄŸer ekonomide sıkıntı olsaydı o zaman sadece döviz kurları deÄŸil, Türk hazine tahvillerinin risk primi olan CDS oranlarının da çok hızlı yükselmesi gerekirdi.”   
 
SIÄž PÄ°YASADA ARTTI
“Dövizdeki hareketliliÄŸin arkasında çok büyük hacimler olmadığını görüyoruz” diyen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu BaÅŸkanı (BDDK) Mehmet Ali Akben, yurt dışındaki bir takım odakların döviz üzerinden spekülasyon yaptığını dile getirdi. Akben, “Bankacılık sektöründe, sistemi rahatsız edecek herhangi bir bozulma emaresi görmüyoruz, olmayacak da inÅŸallah” diye konuÅŸtu. Güçlü bir risk yönetimi çerçeveleri olduÄŸuna iÅŸaret eden Akben, Avrupa Komisyonu’nun Türk bankacılık sektörünün düzenleyici ve denetleyici çerçevesini AB mevzuatı ile eÅŸ deÄŸer olduÄŸunu kabul ettiÄŸini anımsatarak, bütün bunlara raÄŸmen kasıtlı açıklama yapılmasını manidar bulduÄŸunu sözlerine ekledi.
 
‘SON 6 AY Ä°YÄ° ANALÄ°Z EDÄ°LMELÄ°’
Sermaye Piyasası Uzmanı Arif Ãœnver, dolar kurundaki yükseliÅŸi anlamak için Türkiye’nin son 6 ayda yaÅŸadığı terör, darbe giriÅŸimi gibi olayların iyi analiz edilmesi gerektiÄŸini belirtti. Kurdaki artışın Türkiye’ye yönelik ekonomik darbe giriÅŸiminden kaynaklandığı yönündeki deÄŸerlendirmelere iliÅŸkin de konuÅŸan Ãœnver, “Dünyada artık savaÅŸlar teknoloji, finans ve terör marifetiyle yürütülüyor. Bu da bir sarmal yaratıyor. Biz ülke olarak tükettiÄŸimiz ürünlerin çoÄŸunu ithal ediyoruz ve borçlanarak tüketiyoruz. Mevcut bankacılık sistemi üzerine kurulu bir ekonomiyle bu sarmaldan çıkamayız. Para Politikası Kurulunun atacağı adımlarla da ancak aÄŸrıyı dindirmeye çalışırsınız” diye konuÅŸtu.
 
SORUN CARİ AÇIKTA
Dün de 3,89’u görerek tarihi zirvesine çıkan dolardaki bitmek bilmeyen yükseliÅŸi deÄŸerlendiren Gazi Ãœniversitesi Ä°ktisat Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Necat CoÅŸkun da belirsizlik devam ettiÄŸi müddetçe kurdaki oynaklığın süreceÄŸine iÅŸaret etti. CoÅŸkun, “ABD ekonomisindeki enflasyon ve faiz beklentilerinin yüksek olmasıyla Trump politikalarının yarattığı belirsizlik dış faktörler olarak ön plana çıkıyor” dedi. Türkiye’nin diÄŸer geliÅŸmekte olan ülkelerden negatif ayrıştığını, Merkez Bankasının elindeki silahların sınırlı olduÄŸunu anlatan CoÅŸkun, “Bu süreçte en akıllı çözüm faiz artışına gidip, kamu yatırımlarını artırarak piyasayı fonlamak” ifadelerini kullandı.
 
ARTIÅž BELÄ°RSÄ°ZLÄ°K OLUÅžTURUYOR
Türkiye Ekonomi Kurumu BaÅŸkanı Prof. Dr. Ercan Uygur ise kurdaki artışın belirsizlik yarattığını ve baÅŸta reel sektör olmak üzere yatırım ortamını etkilediÄŸini söyledi. Dövizdeki yükseliÅŸin iç ve dış faktörleri bulunduÄŸuna iÅŸaret eden Uygur, “Türkiye’nin yaÅŸadığı politik belirsizlikler var. TBMM’de bir süredir gündemde olan, cumhurbaÅŸkanlığı sistemini de içeren anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi tartışmaları, kararsızlık ve belirsizlik yaratıyor. Petrol fiyatlarının düşüklüğüyle ortaya çıkan azalmış cari açık, fiyatlardaki yukarı yönelme sonrasında tekrar artacakmış gibi görünüyor. Ayrıca darbe giriÅŸimi ve bölgemizdeki terör olaylarının yarattığı belirsizlik söz konusu” deÄŸerlendirmesinde bulundu.  
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.