'Rafsancani hayatını kaybetti'

Ä°ran'ın Tasnim haber ajansı, hastaneye kaldırılan eski cumhurbaÅŸkanlarından ve Düzenin Maslahatını TeÅŸhis Konseyi BaÅŸkanı HaÅŸimi Rafsancani'nin hayatını kaybettiÄŸini duyurdu.

1934 doğumlu Ali Ekber Haşimi Rafsancani, 1989-1997 döneminde cumhurbaşkanlığı yapmıştı.

İran'ın Kirman ilindeki Rafsancan'da doğan Rafsancani, 1948'de din eğitimini sürdürmek için Şiilerin kutsal kenti Kum'a gitti. 1958'de Ruhullah Humeyni'nin müridi oldu; zamanla Şiiler arasında ayetullahlıktan sonraki en yüksek ikinci derece olan hüccetülislâm mertebesine yükseldi. Humeyni gibi o da Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin modernleşme programına karşı çıktı. Humeyni 1964'te sürgüne gönderilince ülkede Humeyni için yardım toplayanların önderliğini üstlendi. 1975-78 arasında solcularla ilişkisi olduğu ileri sürülerek yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı.

Şah'ın devrilmesinden sonra 1979'da Humeyni İran'a dönünce onun önde gelen yardımcılarından biri oldu. İslâmi Cumhuriyetçi Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı. Devrim Konseyi'nde görev aldı. Devrimin ilk yıllarında içişleri bakanlığı görevini üstlendi. 1980'de meclise seçildi ve meclis başkanlığına getirildi. Dokuz yıl boyunca meclis başkanı olarak görev yaptı ve zamanla İran'ın ikinci güçlü kişisi konumuna geldi. İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında etkili rol oynadı. Ağustos 1988'de savaşı sona erdiren ateşkesi kabul etmesi için Humeyni'yi iknâ etti.

Haziran 1989'da Humeyni'nin ölümünden sonra Temmuz'da oy çoğunluğuyla İran cumhurbaşkanı seçildi. Daha önce pek etkili olamayan yürütme organının yetkilerini artırarak güçlendi. Sertlik yanlısı İslâmcılara karşı başarı kazandı. İran'ın uluslararası ilişkilerde yalnızlığa itilmesini önlemeye çalıştı. Savaştan çıkan ülke ekonomisini canlandırmak için yabancı sermaye yatırımlarından ve özel girişimden yararlanma stratejisine uygun olarak, Avrupa'yla ilişkileri yenilemeye gayret gösterdi. 1993'te, oy oranı düşmekle birlikte, yeniden cumhurbaşkanı seçildi.

2005'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda daha fazla oy almasına rağmen, ikinci turdaki rakibi Mahmud Ahmedinejad'a yenildi.

Kaynak: Reuters, AA