Oylamada fire ihtimalleri

Meclis Genel Kurulu’nda Pazartesi gününden itibaren milletvekilleri ellerinde kalem ve kağıtlarla dolaÅŸmaya baÅŸlayacak. Her partide hesap üzerine hesap yapılacak. Çünkü anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi oylaması baÅŸlıyor.

AK Parti’nin 18 maddeye düşen teklifini geçirmek için MHP’den gelecek desteÄŸe ihtiyacı var. MHP’den açıkça teklife destek vermeyeceÄŸini açıklayanların dışında tavrı kestirilemeyenler var. Buna bir de AKP içinden çıkabilecek fire olasılığı eklendiÄŸinde MHP’den gelecek her bir oy daha da önem kazanıyor.

AKP’de tablo ve alarm durumu

Anayasa değişikliğinde her bir maddenin ve teklifinin tümünün referanduma sunulabilmesi için gereken oy 330. İki turlu olarak yapılan anayasa oylamalarında ilk turda 330 oya ulaşmak bağlayıcı değil. Ancak ikinci turda zorunlu.

AK Parti’nin 317 milletvekili var. Halen hastanede tedavisi süren Meclis BaÅŸkanı Ä°smail Kahraman oylamaların ikinci turunda genel kurulu yönetebilirse, AK Parti’nin 316 milletvekili oy kullanabilecek. Ancak ilk turda Kahraman’ın saÄŸlık nedenleriyle Meclis’e gelebilmesi zor görünüyor. Bu durumda AK Partili bir baÅŸka Meclis BaÅŸkanvekili’nin, Ahmet Aydın ya da AyÅŸenur Bahçekapılı’nın,  Genel Kurulu yönetmesi halinde AKP’de sayı 315’e düşüyor. AKP kulislerinde Kahraman’ın saÄŸlık sorunları yüzünden ikinci tur oylamaya gelememesi halinde, CHP’li Meclis BaÅŸkanvekili Akif Hamzaçebi’nin oturumları yönetebileceÄŸi konuÅŸuluyor.

AK Parti’liler, deÄŸiÅŸiklik teklifinin altına tüm milletvekillerinin imza attığını hatırlatarak fire olmayacağını söyleseler de büyük çoÄŸunluÄŸun ikinci cümlesi ‘siyasette 24 saat uzun bir süredir’ oluyor. Teklife iliÅŸkin sakıncaların parti içinde dile getirildiÄŸi ve bunların dikkate alınarak deÄŸiÅŸikliklerin yapıldığı belirtiliyor.

Al Jazeera’ye deÄŸerlendirme yapan üst düzey bir isim, “Organize bir hareket, bellirli bir gruplaÅŸma beklemiyoruz. Böyle bir hareketin anlamı ihanet ile eÅŸdeÄŸer olur. İçinden geçilen dönemde hiç bir AK Parti’linin bu tür bir davranışa tevessül edeceÄŸini düşünmüyoruz. Belki hâlâ teklif içindeki bazı maddeler konusunda tereddüdü olanlar olabilir. Bunların da sayısı üç – beÅŸtir. EÄŸer tavırlarını göstermek isterlerse ilk turda gösterebilirler” dedi.

Bir baÅŸka AK Parti’li kaynak ise, sadece anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi ve AK Parti ile  baÄŸlı olmaksızın, kimi zaman kritik oylamalarda milletvekillerinin kiÅŸisel rahatsızlıklarını oylamalara yansıtmayı tercih edebildiklerini hatırlattı. “Milletvekili partisinde beklentilerine karşılık bulamamış olabilir. Bu durumda rahatsızlığını oyuyla göstermeyi tercih eder” diyen kaynak, AK Parti’de anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸinde böyle bir durumun olup olamayacağı konusunda ise “Bu kez ülkenin içinden geçtiÄŸi süreç çok farklı. Böyle bir durum varsa bile bu oylamaya yansımasını beklemiyoruz” dedi.

BaÅŸbakan Binali Yıldırım’ın genel kurul öncesinde milletvekilleriyle dar gruplar halinde buluÅŸmasını “hâlâ rahatsızlığı olan varsa bilelim, bana ulaÅŸabilirsiniz, buradayım” mesajı olarak deÄŸerlendiriliyor.  Kaynaklar, “Zor bir dönemde yapılacak, kritik oylama öncesinde BaÅŸbakan milletvekillerine yapılabilecek her türlü olası müdahalelenin önüne geçmek gerektiÄŸinin bilinciyle bu görüşmeleri yapıyor”  dedi.

AKP kulislerinde ayrıca, 2010 yılındaki 27 maddelik anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi oylaması hatırlatılıyor. Bu oylamada, siyasi partilerin uyacakları esasları belirleyen ve parti kapatmayı zorlaÅŸtırarak, kapatmayı Meclis iznine baÄŸlayan madde ikinci tur oylamada AK Parti içinden verilen fire nedeniyle paketten düşmüştü. Madde birinci tur oylamada 337 kabule karşılık 72 ret almıştı. Ä°kinci tur oylamada ise kabul sayısı 327’de kalmış, retler 76’ya ulaÅŸmıştı. O dönemde bu geliÅŸme AK Parti içinde büyük tartışma yarattı. AK Parti’de bu örnek hâlâ hafızalardaki yerini koruyor.

MHP’deki bilinmezlik

AK Parti’nin teklifi olarak sunulan metni birlikte hazırladığı ancak altına imza koymayan MHP’de ise durum belirsiz. AK Parti milletvekillerinin blok olarak 316 evet oyu vermesi halinde, MHP’nin en az 14, 315 milletvekilinin blok oy vermesi halinde ise 15 oyuna ihtiyacı var. MHP’nin milletvekili sayısı 39.

MHP’den ihraç edilen Ãœmit ÖzdaÄŸ dışında 5 isim ‘hayır’ oyu vereceÄŸini açıkladı. Nuri Okutan, Yusuf HalaçoÄŸlu, Ä°smail Ok, Kadir Koçdemir ve Atila Kaya hayırcı isimler.  Daha önce muhaliflerle hareket eden Seyfettin Yılmaz’ın ise parti yöneticileriyle görüştüğü ve hayırdan döndüğü iddia ediliyor. Kesinlik kazanan hayırcılar düşüldüğünde MHP’nin 33 oyu kalıyor. Ancak bunlar arasında baÅŸka ‘hayırcı’ olup olmadığı bilinmiyor. MHP tabanında anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi teklifinin destek bulmadığı, bazı milletvekillerinin bunu dikkate alarak hayır oyu verebileceÄŸi ihtimali deÄŸerlendiriliyor.

Kaynak: Al Jazeera