'PKK çocuk savaşçı kullanıyor ve savaş suçu işliyor'

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü'ne göre, Irak’ın Suriye sınırında yer alan Sincar (Åžengal) bölgesinde PKK uzantılı YPG ve YBÅž (Åžengal DireniÅŸ Birlikleri) adlı gruplar yerel halktan çocuk savaşçılar devÅŸiriyor.

PKK'nın, ayrılmak isteyen çocukları kaçırdığını ve onlara baskı uyguladığını belirten Uluslararası Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü, ÅŸimdiye kadar Kuzey Irak’ta çocuklara yönelik 29 vak'a tesbit etti. Rapora göre, gerçek sayının belirlenmesi, bölgedeki güvenlik koÅŸullarının kötü olması ve çatışmaların devam etmesi nedeniyle bilinmiyor. 

“PKK savaÅŸ suçu iÅŸliyor”

İnsan Hakları İzleme Örgtü Çocuk Hakları Bölüm Başkanı Zama Coursen-Neff, kız ve erkek çocukların aileleri ile yaşamaları ve okula gitmeleri gereken bir yaşta silah altına alınmalarının suç olduğunun altını çizdi:

“PKK, çocukların devÅŸirilmesi ve savaşçı olarak kullanılmasını tamamen sonlandırmalıdır. Örgüt yöneticileri de 15 yaşın altındaki çocukların silah altına alınmasının savaÅŸ suçu olduÄŸunu bilmesi gerekir.”

Uluslararası hukuka göre, PKK gibi silahlı grupların 18 yaÅŸ altı çocukları, kesinlikle, silah altına almaması ve tehlikeli bölgelerde kullanmaması gerekiyor. Uluslararası hukuk kuralları çocuklar gönüllü olsa bile bunu yasaklıyor.   

PKK’ya Türkiye’den katılan çocuklar

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü, Sincar’ın Hanesor bölgesinde Türkiye’den PKK’ya katılan 14 yaşında bir kız çocuÄŸu ile de görüştü. Örgüte iki yıl önce henüz 12 yaşındayken Suriye'de de katıldığını anlatan kız çocuÄŸu, burada askeri eÄŸitim aldığını, Sincar bölgesindeki YBÅž güçlerine “savaşçı” olarak gönderildiÄŸini, henüz çatışmaya girmesine izin verilmediÄŸini söyledi.

[FotoÄŸraf: AFP / ArÅŸiv]

 

 

Yezidi çocuklara şiddet

Suriye sınırındaki Sincar bölgesnde bulunan Yezidi (Ezidi) Serdeşt topluluğunda Şubat 2016'da yaşanan bir olay raporda şöyle yer aldı:

"HPG savaşçıları, 13 yaşındaki Yezidi kızı, komutanı ile tartıştığı gerekçesiyle feci ÅŸekilde dövdü. YediÄŸi dayak sonucu bacağı kırılan Yezidi kız çocuÄŸu, kaçmaya çalışsa da, HPG’liler onu evinden geri aldı. Bölge sakinlerinin tanıklığına göre küçük kız, HPG’lilerle gitmemek için evin çatısından kendini atmakla tehdit etti. Ancak baÅŸarılı olamadı."

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi denetimindeki Bersive mülteci kampında yaÅŸayan Yezidi erkek bir çocuÄŸun anlattıkları da benzer ihlalleri gösteriyor. Buna göre çocuk, PKK’ya katıldığında 14 yaşındaydı ve Temmuz 2016’ya kadar Sincar ve Suriye’de savaÅŸtı. Bu süre zarfında örgüt saflarında çok sayıda çocuk savaşçı gördü. Yezidi çocuk, çatışmalarda 16 yaşındaki bir HPG’linin yaralandığını hatırladığını da aktardı.

Okullar eğitim kampına çevrildi

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü’ne göre PKK, Sincar’ın Hanesor bölgesindeki ‘Temim Erkek Ortaokulu’nu eÄŸitim kampı olarak kullanıyor. Silah altındaki üniformalı gençlerden dördü 18 yaşından küçük olduklarını söyledi. Biri 14 yaşındaydı ve iki yıl önce, ilkokul 5 öğrencisiyken örgüte gönüllü olarak katılmıştı.

Bölge halkı, HPG’nin, yakınlardaki ‘Åžehit Åžeyh Hayri’ okulundan da eleman devÅŸirdiÄŸini aktarıyor. PKK tarafından yönetilen okulun öğretmenleri, Suriye’deki Kürt kantonunda kullanılan müfredata göre eÄŸitim verdiklerini belirtiyor.  

"Çocuklar suçlu değil, kurban"

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü'nün raporuna göre; Sincar bölgesinde birçok kez PKK ile gerilim yaÅŸayan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IBKY) de, örgütün bölge çocuklarını silah altına alarak beyinlerini yıkadığını düşünüyor. Kürt yönetiminin 'AsayiÅŸ' adlı emniyet birimi çocukların örgüte katılmaması için bazı önlemler alıyor. Ancak, AsayiÅŸ güçlerinin uygulamaları yanlış. AsayiÅŸ güçlerinin PKK'ya katılan veya sempati duyan çocukları sorguladığı ve dövdüğü olaylar kaydedildi. 

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü raporunda, IBKY'a çocuk savaşçıların suçlu deÄŸil kurban olarak görülmesi gerektiÄŸini hatırlatarak, onların topluma kazandırılması için farklı yöntemlerin kullanılmasını öneriyor. 

Kandil’de de çocuk savaşçı var

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü’nün görüştüğü çocukların bazıları çatışmalara katıldıklarını, bazıları ise kontrol noktalarında ve cephe gerisi iÅŸlerde kullanıldıklarını söyledi. Rapora göre PKK, çocukları doÄŸrudan çatışma bölgelerine göndermediÄŸi durumlarda bile onların yaÅŸamını riske atıyor. Çocukların tanıklıklarına göre PKK, çocuk savaşçıları Türk Hava Kuvvetleri (THK)’nin daha önce defaatle bombaladığı Kandil kamplara da gönderiyor.  

Iraklı Kürt aileler yardım istiyor

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü, PKK’nın silahlı kolu HPG’nin kullandığı 9 çocuk savaşçıyla ilgili belgeler elde etti. Bu çocuklardan dördü örgütten ayrılmayı baÅŸardı.

Irak Kürt bölgesinin İran sınırındaki Halepçe kasabasında yaşayan bir baba, 15 yaşındaki oğlunun bu yılın başında okulu ve evi terk ederek örgüte katıldığını bildirdi. PKK çocuğun kendilerine katıldığını reddetti.

Ancak 15 yaşındaki çocuğun babası, HPG tarafından çekildiği tahmin edilen bir videoyu İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacılarına izletti. Bilinmeyen bir bölgede çekilen görüntülerde, kayıp çocuk, elinde silah ve üzerinde bir üniforma ile çocukları örgüte katılmaya çağırıyor. Baba, en azından oğluyla telefonda görüşmek ve sağ olduğunu öğrenmek istiyor.

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Ä°nsan Hakları Komisyonu’na göre , yalnızca Ä°ran sınırındaki Süleymaniye kentine baÄŸlı Halepçe kasabasından yirmisi erkek, beÅŸi  kız 25 çocuk PKK’ya katıldı ve bir daha evlerine geri dönmedi. Komisyonun 2013’yılından bu yana topladığı verilere göre 38 çocuk savaşçı ise, çabalar sonucu ailelerine geri dönmeyi baÅŸardı.

"YBŞ'ye maaş veren Irak hükümeti ..."

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü’nin raporuna giren bazı satırlar ise, Irak hükumetinin Sincar bölgesindeki PKK uzantılı gruplarla iliÅŸkisini bir kez daha ortaya koydu. Raporda yer alan, “YBÅž’ye maaÅŸ veren BaÄŸdat merkezi Irak yönetimi, örgüte çocuk savaşçıların laÄŸvedilmesi için baskı yapmalıdır” ifadesi, Irak hükumetinin PKK uzantılı gruplara maaÅŸ verdiÄŸi bilgisini Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü de teyid etmiÅŸ oldu. 

Daha önce de uluslararası örgütler PKK'nın çocuk savaşçı kullanımına dikkat çekmiÅŸti. SavaÅŸ bölgelerinde sivillerin, özellikle de çocukların korunması için çalışan Ä°sviçre merkezli Geneve Call adlı sivil toplum kuruluÅŸu 5 Ekim 2013 tarihinde PKK'nın silahlı kolu HPG ile 16 yaşın altındaki çocukların silah altına alınmasının sonlandırılması için taahhütname imzaladı. Taahhütname kapsamında HPG, 16-18 yaÅŸ aralığındaki gençlerin de ayrılarak çatışma bölgeleri dışına çıkartılmasını kabul etti. 

İnsan Hakları İzleme Örgütü, bir mektupla, PKK'ya bu taahhüdü de içeren sorular sordu. Ancak örgüt, PKK'dan bu sorulara yanıt gelmediğini duyurdu.