Türkiye ile Çin doları aradan çıkardı! İlk takas gerçekleştirildi!

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın gündeme getirdiÄŸi dış ticarette milli para kullanımı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) Çin Merkez Bankası ile gerçekleÅŸtirdiÄŸi ilk para takasıyla yeni bir boyuta taşındı.  

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dikkati çektiği ve bir süredir gündemde olan "dış ticarette milli paraların kullanılması" konusu her kesimden destek bulurken, TCMB kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Çin ile ilk para takas işlemi 30 Kasım 2016'da gerçekleştirildi.

Bazı kamu kurum ve kuruluÅŸları, ErdoÄŸan'ın çaÄŸrısı sonrasında anlaÅŸma, ihale ve satışlarının dolar yerine TL ile gerçekleÅŸtireceÄŸini duyururken, özel sektör de dış ticarette mili para kullanılmasıyla ilgili çalışmalar yapıyor. 

Türkiye'nin en büyük telekomünikasyon şirketlerinden Turkcell'in de bu anlamda yaptığı çalışmaların sonuç verdiği ve Çinli tedarikçilerine ödemelerini yuan ile yapmaya başlayacağı öğrenildi.

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan, kısa süre önce yaptığı açıklamada, dış ticarette milli para kullanılmasının önemine iÅŸaret ederek, Rusya,  Ã‡in ve Ä°ran'a  kendi paraları ve TL ile ticaret yapmayı teklif ettiÄŸini, tarafların da bu teklifi makul karşıladığını söylemiÅŸti.

ÇİN İLE İLK PARA TAKASI

TCMB BaÅŸkanı Murat Çetinkaya da önceki gün bankanın "2017 Yılında Para  ve Kur Politikası" konulu basın toplantısında yaptığı açıklamada, Merkez Bankası olarak milli paralar ile ticaret konusunu önemsediklerini ifade ederek, TL'nin  uluslararası ticari iÅŸlemlerde kullanımının arttığını belirtmiÅŸti.

Çetinkaya, milli paralar ile ticaretin yapılmasının dış ticaret  iÅŸlemleri maliyetlerinin düşürülmesi, risk yönetiminin etkinliÄŸi ve rezerv para  birimlerine olan hassasiyetin azaltılması kapsamında önemli olduÄŸuna iÅŸaret ederek, Çin ile para takası iÅŸlemlerinin de gerçekleÅŸtirilmeye baÅŸlandığını söylemiÅŸti.

Merkez Bankası ve bankacılık sektörü kaynaklarından alınan bilgiye göre, Çin ile Türkiye merkez bankaları arasında ilk para takası işlemi 30 Kasım 2016'da gerçekleştirildi. Halen yürürlükte bulunan 2012 tarihli para takası anlaşması, 2015'te 3 yıl süreyle uzatılmış ve anlaşmanın tutarı 12 milyar yuana yükseltilmişti.

ICBC Turkey Bank, Türkiye ile Çin arasındaki ticaret hacmini artırmak amacıyla her iki ülke merkez bankası tarafından imzalanan para takası anlaşması kapsamında 450 milyon TL büyüklüğünde kullanım gerçekleştirdi.

Yerel bir bankanın çoÄŸunluk hisselerini devralarak Türkiye’de  faaliyete geçen ilk Çin bankası olan ve 22 Mayıs 2015'ten bu yana Türkiye’de hizmet veren ICBC Turkey Bank, Türkiye ve Çin arasındaki ticaret hacminin geliÅŸmesine yönelik merkez bankaları arasında yapılan anlaÅŸmayı hayata geçiren ilk kurum oldu. ICBC Turkey Bank'ın, söz konusu fonu, kredi ve yatırım olarak  Türkiye ekonomisinin kullanımına tahsis edeceÄŸi öğrenildi.

PARA TAKASI ANLAÅžMASININ HEDEFÄ°

Verilere göre, Türkiye’nin, en büyük ticaret ortaklarından Çin Halk Cumhuriyeti ile geçen yıl 28 milyar dolar tutarında dış ticaret hacmi bulunuyor.  Para takası anlaÅŸması ile iki ülke arasında cari dengenin saÄŸlanması, ticaret ve  yatırımda milli paraların kullanılması hedefleniyor.

Çin ile gerçekleÅŸtirilen yuan karşılığı TL para takası iÅŸlemi ile iki ülke arasındaki ticaretin finansmanının da milli paralar ile yapılmasına yönelik  Ã¶nemli bir adımın atılmış olduÄŸu belirtiliyor.

RUSYA VE Ä°RAN DA "MÄ°LLÄ° PARA KULLANIMI"NA SICAK BAKIYOR

BaÅŸbakan Binali Yıldırım'ın birkaç gün önce Rusya'ya yaptığı ziyarette de ticarette yerel para birimlerinin kullanılmasının gündeme geldiÄŸi  belirtilirken, Rusya tarafının da konuya sıcak baktığı ve kısa zamanda milli para  kullanımı ile ilgili adım atılabileceÄŸi ifade ediliyor.

İran Meclis Başkanı Ali Laricani de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "iki ülke arasında milli para kullanımı çağrısını" memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, "İran, her zaman ticaretini yerli parayla yapma isteğinde olmuştur." ifadesini kullanmıştı.

TL KARÅžILIÄžINDA YAPILAN Ä°HRACAT ARTTI

Verilere göre, Türkiye, bu yılın 10 ayında 117 milyar dolar tutarında  ihracat gerçekleÅŸtirirken, bunun yaklaşık 5 milyar dolarlık bölümü TL  karşılığında yapıldı. TL karşılığında yapılan ihracat, Ocak-Ekim 2016 döneminde  bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20,4'lük artış kaydetti. 10 ayda ithalat iÅŸlemlerinin de 11,5 milyar dolarlık kısmı TL ile yapıldı.

Bu yılın 10 ayındaki ihracatın yüzde 48,5'i avro, yüzde 42,8'i dolar,  yüzde 5,1'i TL, yüzde 3,1'i Ä°ngiliz sterlini, geri kalanı diÄŸer para birimleri  ile gerçekleÅŸtirilirken, ithalatın da yüzde 56,1'i dolar, yüzde 35,5'i avro, yüzde 7,1'i TL, geri kalan bölümü diÄŸer para birimleriyle yapıldı.

ICBC Turkey Yönetim Kurulu Ãœyesi Hilmi Güler, Çinli yetkililerin milli para kullanımı konusuna çok olumlu  yaklaÅŸtığını ve Türkiye gibi sonuç odaklı çalıştıklarını ifade ederek, "CumhurbaÅŸkanımız çok haklı ve bu, anlık bir söylem deÄŸil, geçmiÅŸi olan ve  Ã¶nceden hazırlıkları yapılmış bir söylem. CumhurbaÅŸkanımızın bunu gündeme  getirmesi ile sadece yurt içinde deÄŸil, dünya genelinde çok büyük yankı yaptığını  söyleyebilirim, tıpkı 'dünya 5'ten büyüktür' söylemi gibi..." ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Güler, dış ticarette milli para kullanımını çok isabetli ve doÄŸru  bulduÄŸunu, statükocu ve lobicilerin her doÄŸru iÅŸte olduÄŸu gibi bu konuya da tepki  gösterdiÄŸini belirterek, Çin'de Türkiye'ye çok güvenildiÄŸini ve yatırımlar  konusunda kesenin aÄŸzının açıldığını, ülkenin en büyük bankası ICBC ile Türkiye  gelinmesinin yanı sıra Türkiye için çok önemli milli kuruluÅŸlara da kredi  verilmeyi baÅŸlandığını söyledi.

TCMB'nin Çin ile gerçekleÅŸtirdiÄŸi para takasının önemli olduÄŸunu  vurgulayan Güler, ÅŸunları kaydetti:

"Bu geliÅŸmelerin devamı gelecek. Katılım bankacılığı, emtia, faiz ve  hisse senedi swap'ları (para takası) gibi uygulamalar yakında öne çıkabilir.  Bütün mesele cari açığı makul ölçülere getirmek ve ticaret hacminin saÄŸlıklı bir  ÅŸekilde artırılması. Bu yüzden para birimleri farklılaÅŸtırılmasından doÄŸan  riskleri azaltmak çok önemli. Ticaret aslında bir deÄŸiÅŸ tokuÅŸ, bu nedenle araya  Ã§ok fazla deÄŸiÅŸken sokmamak gerekiyor."

Türkiye'nin yakın zamana kadar güneÅŸin battığı yöne önem verdiÄŸini,  güneÅŸin doÄŸduÄŸu yönü ihmal ettiÄŸini ileri süren Güler, "Çin ile yapılacak çok ÅŸey  var. Teknoloji, tıp ve telekomünikasyon 3 temel konu... CumhurbaÅŸkanımızın  direktifiyle ÅŸu an Türk-Japon Ãœniversitesi kuruyoruz. Çin ile de kurmamız için  CumhurbaÅŸkanımız ilk kıvılcımı çaktı. GüneÅŸin doÄŸduÄŸu yerlere ortak kültür,  Ã¼niversiteler, banka ve teknoloji ÅŸirketleri ile ulaÅŸacağız." dedi.

PARA TAKASI İŞLEMİ NASIL GERÇEKLEŞTİRİLİYOR?

Para takası süreci, ticari bankalar tarafından Merkez Bankasından  yatırım veya ticaret yapılacak ülkenin para birimini talep etmesiyle baÅŸlıyor.  Süreç, merkez bankalarının belirlenen tutarda milli parayı belirli bir tarih ile  deÄŸiÅŸtirmesi ve belirli bir süre sonunda deÄŸiÅŸtirilen anaparalar ve kullanılan  milli paraya ait faizin de geri verilmesini içeren bir iÅŸlem olarak tanımlanıyor.