PISA 2015'teki düşüşün sebebi ne?

Öğrencilerin uluslararası ölçekte fen, matematik ve okuma becerilerini ölçen en önemli sınavlardan biri olan PISA'nın 2015 sonuçları açıklandı. Ekonomik Ä°ÅŸbirliÄŸi ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) 15 yaÅŸ grusundaki öğrencilere uyguladığı sınavda Türkiye önceki yıllara göre geriledi. Fen, matematik ve okumada 2003'ten beri yükselen puanlar 2015'te düşerek, 12 yıl önceki sonuçların bile altına geriledi. Sıralamada ise Türkiye, 70 ülke içinde fende 52'inci, matematikte 49'uncu, okumada 50’inci.

2003 yılında 434 olan Fen puanı 425'e, 423 olan matematik puanı 420'ye, 441 olan okuma puanı ise 428'e düştü. Üç alanda da en başarılı ülke Singapur.

 

 

 

Bütçe, derslik artarken niye başarı artmıyor?

Sonuçların en çarpıcı kısmınlarından biri de en üst düzey beceri gösteren öğrenci oranının düşüklüğü. Fen, matematik ve okumanın en az birinde ileri düzeyde performans gösteren öğrenci oranı OECD ülkelerinde yüzde 15,3 iken Türkiye'de bu oran sadece 1,6. Fende en üst düzeyde hiç öğrenci yok. Türkiye’deki öğrencileri düşük düzey performans gösteren grupta kümeleniyor. OECD ülkeleri genelinde düşük düzey performans gösteren öğrencilerin oranı yüzde 13 iken, Türkiye'de bu oran yüzde 31,2. Bu da öğrencilerin dört iÅŸlem, okuma yazma gibi temel becerilerle sınırlı olduÄŸunu gösteriyor.

Türkiye'de son 15 yılda eÄŸitime ayrılan kaynak, derslik sayısı arttı. Öğretmen başına düşen öğrenci sayısında büşük bir iyileÅŸme yaÅŸandı. Peki bu geliÅŸmelere raÄŸmen PISA 2015'te neden iyileÅŸme saÄŸlanamadı? Sonuçların ne anlama geldiÄŸini uluslararası verileri çalışan, akademisyen ve eÄŸitim politikası uzmanlarına sorduk. 

"Beceri ve öğrenci odaklı eğitim şart"

MEF Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Erhan Erkut, sonuçlarda sıralamanan ve puanların düşmüş olmasının yanında en üzücü olanın ileri düzeyde beceri sahibi olan öğrenci sayısının azlığı olduğunu söylüyor:

"Fende hala en üst seviyede öğrenci oranımız sıfır. Oysa bu grup geleceÄŸin bilim insanları, mühendisleri olacak. Sadece puanlarımız düşse dert etmeyeceÄŸim. Birden altıya kadar öğrencilerin sıralandığı beceri düzeylerinde ikinin altına düşüyoruz. Temel beceri düzeyi ve altı yani. Altıncı düzeye giremiyoruz. Bu sonucun nedenlerini rapor içinde de bulmak mümkün. EÄŸitim harcamaları ile puanlar arasında doÄŸru orantı var. Türkiye’nin eÄŸitime para harcadığını biliyoruz ama toplam yapabildiÄŸimiz harcama yine de düşük kalıyor. Harcadığımız paranın da tam karşılığını almıyoruz. Rapordaki fen skoru eÄŸrisine baktığımızda yapılan harcamaya göre Türkiye’nin 438 puan alması gerekiyor. Ancak alınan puan 425. BaÅŸarısızlığın bir diÄŸer sebebi anne babanın eÄŸitim seviyesinin düşük olması. Bir baÅŸka sebep öğrencilerin sosyo ekonomik açıdan zayıftan olması. Öte yandan PISA’da baÅŸarılı olmak istiyorsak içeriÄŸin beceri odaklı ve öğretmen yerine öğrenci odaklı olması gerekiyor. Aktivitelerle, sunumlarla, projelerle öğrenmenin gerçekleÅŸmesi lazım. 

"TEOG'da 4700 öğrenci tam yapıyorsa PISA'da niye böyle?"

8. sınıf öğrencilerinin liselere yerleÅŸmek için girdiÄŸ TEOG’da 4700 öğrenci tam puan alırken, PISA 2015 sonuçlarına göre üst düzey öğrenci grubuna giren öğrenci yok. Demek ki TEOG’da yanlış bir ÅŸeyi test ediyoruz. PISA’nın 2 ve 3. seviyesine denk gelen sorular soruyoruz. ÖğrendiÄŸi bilgiyle yeni bir ÅŸey üretiyor mu öğrenci bunu sınamıyoruz. Bilginin kullanımının öğretilmediÄŸi bir eÄŸitim sistemi kulanılıyor. 10 yıllık plan yapmamız lazım. Krize girin Finlandiya baÅŸarıyı yakalamadan önce eÄŸitime ayırdığı parayı ikiye katladı. EÄŸitim seferberliÄŸinin ideolojiden bağımsız olması gerekiyor. Osmanlı’dan, Cumhuriyet’ten bu yana bütün iktidarlar kendi ideolojilerin doÄŸrultusunda kullandı eÄŸitimi. Gelinin sonuç ortada."

 

 

 

"Sebeplerden biri öğretmenin ihmal edilmesi"

EÄŸitim Reformu GiriÅŸimi Koordinatörü Batuhan Aydagül’e göre sonuçlara göre Türkiye 2003’ten bu yana üç alanda da kazandığı geliÅŸmeyi kaybetmiÅŸ durumda:
"OECD’nin söylediÄŸi en önemli ÅŸey, baÅŸarılı okulların öğretmen niteliÄŸine çok önem verdiÄŸi. Türkiye’nin eÄŸitimde en zayıf karnı öğretmen niteliÄŸi ve öğretmeni güçlendirmeye hiç önem vermemesi. Öğretmen iÅŸe almaktan bahsetmiyorum. Çalışan öğretmenin desteklenmesinden bahsediyorum. Sebeplerden biri kesinle öğretmenlerin ihmal edilmesi. 2012’de Ulusal Öğrtemen Stratejisi hazırlandı. O yıldan bu yana eÄŸitimde her ÅŸey deÄŸiÅŸti ama bu strateji belgesi uygulanmadı. Bunun faturasını çok acı bir ÅŸekilde ödeniyor. PISA’ya giren öğrenciler arasında ortaokulun üç ya da dört yılını 4+4+4 sistemine göre okuyanlar da var. Okullarının bölünmesi, okul geçiÅŸleri, seçmeli derslerin yarattığı karışılıklığın bu tablonun içinde payı var. PISA 2015 sonuçlarına göre öğrencilerimizin fen, matematik ve okumada çoÄŸunluÄŸu en basit düzeyde bilgiye sahip. Bu okuma yazma biliyor, dört iÅŸlem biliyor demek."

 

 

 

"Türkiye'den WhatsApp geliştiren çıkar mı?"

New York Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Selçuk Şirin de sonuçların başlangıç noktasına geri dönüldüğünü gösterdiğini vurguluyor:

"Türkiye’nin cevap vermesi gereken soru ÅŸu: EÄŸitimiz bütçemiz artarken, okul binaları yenilenirken, sınıf mevcudu azalırken neden çocuklarımızın baÅŸarısı düşüyor? EÄŸitim öğretmenle olur. Türkiye’nin bu yüz yılda dünya ile rekabet edebilmesi için acil olarak insana yani öğretemene yatırım yapması gerekiyor. Nüfusunun yarısı okul çağında olan Türkiye eÄŸer bu kuÅŸaÄŸa dünya ile rekabet edecek becerileri kazandıramazsa bu yüzyılı da kaybederiz. PISA testlerini OECD’nin yapmasının nedeni yeni ekonomide ihtiyaç olan becerileri ölçüyor olması. Bilgiyi ezberlemeyi deÄŸil, var olan bilgiyi kullanmayı ölçüyor, problem çözmeyi ölçüyor. 21. yüzyılda eÄŸitmin amacı budur, bu olmalıdır. Biz kurduÄŸumuz sistemle problem çözme becerisini öğretemiyorsak o zaman müfredatı baÅŸtan sona yenilemek gerekiyor. Beni kaygılandıran baÅŸka nokta da ileri seviyede beceri düzeyinde öğrencilerimiz az. Fende yokuz. Bu korkunç bir durum. Çünkü yeni ekonomide inovasyonu yapacak çocuklar o beceri seviyesindeki çocuklardan çıkacak. Bu tabloya bakınca Türkiye’den WhatsApp geliÅŸtiren çıkar mı? Kaygılıyım."

PISA nasıl uygulanıyor?

PISA kapsamında 15 yaÅŸ grubundaki öğrencilere çoktan seçmeli, karmaşık çoktan seçmeli, açık uçlu, kapalı uçlu gibi deÄŸiÅŸik soru türleri uygulanıyor. PISA Projesi’ne katılacak olan okul ve öğrencilerin seçim iÅŸlemi, OECD tarafından tesadüfi yöntemle Milli EÄŸitim Bakanlığı aracılığıyla belirleniyor. DiÄŸer ülkelerde olduÄŸu gibi, 15 yaÅŸ grubu öğrencilerin bulunduÄŸu tüm okul türlerinden (Anadolu lisesi, Fen lisesi, Meslek lisesi ) öğrenciler PISA’ya katılıyor. PISA 2015'e Türkiye'den yaklaşık 5 bin öğrenci katıldı. 70 ülkeden katılan toplam öğrenci sayısı ise 540 bin.