Sosyal Medya

Ekonomi

Doların piyasa ve vatandaşa maliyeti artıyor

03-12-2016 06:28

Uluslararası finans kuruluşları doların 2016’da değer kazanacağını söyledi fakat böylesini kimse tahmin edemedi. Bu yıla 2,91 seviyesinden başlayan dolar yıl sonuna doğru Türk Lirası (TL) karşısında değer kazancını hızlandırdı ve dün tekrar rekor kırarak 3,59 seviyesini aştı. Böylece dolar yılbaşından bu yana %23 değer kazanmış oldu. Dolardaki bu değer kazancının raflara zam olarak yansıması ise kaçınılmaz olarak görülüyor.


"Döviz olanlar parasını altına, TL’ye dönüştürsün"

GeçtiÄŸimiz gün açıklanan Ä°stanbul Sanayi Odası Türkiye ve Ä°stanbul Ä°malat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketlerinin Kasım 2016 dönemi sonuçları gelecek zamların ilk iÅŸaretçisi oldu. BaÅŸta plastik sektörü olmak üzere ham maddede dışa bağımlı olan Türkiye’de girdi fiyatları enflasyonu üst üste ikinci ay yükseliÅŸini sürdürdü. Konu hakkında görüş bildiren Markit Kıdemli Ekonomisti Trevor Balchin ise, “Türk Lirası’ndaki deÄŸer kaybının olumsuz tarafı maliyet baskılarını güçlendirdi” dedi. Sanayinin üzerindeki hammadde baskısına önümüzde günlerde enerji de eklenebilir. Enerjisinin önemli bir bölümünü ithal eden Türkiye’de TL’nin zayıflaması enerji faturasını doÄŸrudan yükseltiyor. TL’deki zayıflamaya, geçtiÄŸimiz günlerdeki toplantıda OPEC ülkelerinin arz konusunda anlaÅŸmaya varması ile yükselen petrol fiyatları da eklendi. Bu haftaya 47 dolardan baÅŸlayan brent petrol, anlaÅŸmanın etkisiyle yüzde 12 deÄŸer kazanarak 53 dolara fırladı. Enerji maliyetlerindeki bu yükseliÅŸin sanayiciye yansıtılması halinde baÅŸta ulaÅŸtırma, demir-çelik ve cam olmak üzere girdi maliyetlerinde enerjinin büyük paya sahip olduÄŸu pek çok sektör sıkıntılı günler geçirecek.
 
TL’deki deÄŸer kaybının Türkiye sanayicisine etkilerini deÄŸerlendiren Japon kredi derecelendirme kuruluÅŸu JCR Eurasia Rating Türkiye BaÅŸkanı Orhan Ökmen, kur zararlarının reel sektör üzerinde yarattığı bilanço riskinin sektörler arası likidite riskine dönüşmesi sürecinin baÅŸlangıcı aÅŸamasına gelindiÄŸini ve reel sektörde baÅŸlayabilecek likidite riskinin 2017’de bankacılık sektörünün aktif kalitesini aşındıracağını belirtti. Dolar ve petroldeki bu yükseliÅŸin getirdiÄŸi huzursuzluk ortamı iÅŸ dünyasının da öncelikli konusu haline geldi. Ä°ÅŸ dünyasının önde gelen isimleri TL’deki deÄŸer kaybının kendilerini de üzdüğünü, endiÅŸelendirdiÄŸini ifade ediyor. TL’deki deÄŸer kaybının kalıcı olması halinde enflasyondaki yükseliÅŸin kaçınılmaz olacağı iÅŸ dünyasının da ortak görüşü haline geldi.  Gerek baÅŸkanlık seçiminin neden olduÄŸu belirsizlik ortamı, gerekse terör eylemleri nedeniyle yatırım kararlarının alınamadığından ÅŸikâyet ediliyor. Bu karamsarlık ortamında iyi yetiÅŸmiÅŸ elemanların, akademisyenlerin ve giriÅŸimcilerin yurt dışına gitmeye baÅŸladığı kulislerde dile getiriliyor.   Her ÅŸeye raÄŸmen iÅŸ dünyası gelecek adına da ümitlerini korumaya devam ediyor. Fakat hükümetten beklentileri var.  Bu beklenti de saÄŸlıklı bir yatırım ortamının oluÅŸması için huzur ve güvenin bir an önce tesis edilmesi. Ãœlkeye yatırımcı çekmek amacıyla hayata geçirilen, her kesimin takdirini kazanan reformlar çıkarılırken mevcut iÅŸletmelerin de düşünülmesi, benzer reformların bu firmalar için de saÄŸlanması talep ediliyor. Enerji maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla adımlar atılması da iÅŸ dünyasının beklentileri arasında.
 
EKK’DAN DOLAR ZÄ°RVESÄ°
Dolardaki yükseliÅŸ üzerine BaÅŸbakan Yıldırım, Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nu topladı. Yaklaşık 6 saat süren toplantının ardından yapılan açıklamada, “Kamu maliyesi, bankacılık ve finans sektörü, reel sektör ve iÅŸgücü piyasasına yönelik olarak alınması gereken tedbirler kararlaÅŸtırılmış olup, teknik çalışmaların tamamlanmasını müteakip hafta içinde kamuoyu ile paylaşılacaktır” denildi.
 
Ä°Åž DÃœNYASININ BEKLENTÄ°LERÄ°
Ä°ÅŸ dünyasının ve reel sektörün beklediÄŸi reformlar ÅŸunlar:  Anayasa; ÇaÄŸdaÅŸ dünyaya uygun bir anayasa yapılmalı.   Hukuk, insan hakları ve demokrasi,alanlarında çaÄŸdaÅŸ ölçülerde ve normlarda düzenlemeler yapılmalı.   Ezbere dayalı eÄŸitim sistemi yerine; Bilimsel, sorgulayıcı, analitik düşünmeye yönelik bir eÄŸitim sistemine geçilmeli.  Liselerde felsefe, psikoloji, dersleri zorunlu olmalı.    Ãœniversiteler özerk yolmalı, YÖK kaldırılmalı.  Vergi reformu gerçekleÅŸtirilmeli; KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerin ağırlığını dolaysız vergilere kaydırılmalı.  Kayıt dışılığa yönelik düzenlemeler çıkarılmalı.   “Orta ve ileri teknoloji kullanan KOBÄ°’ler 5 yıl süreyle kurumlar vergisinden muaf tutulmalı.   Kamu kurum ve kuruluÅŸlarının ihalelerinde ‘Milli Ãœrün’lere %25’lik fiyat marjlı alım desteÄŸi verilmeli.   KOBÄ°’lerin ürünlerinin Süper ve hiper marketlerde satışı konusunda yasal düzenleme yapılmalı.
 
ŞİRKETLERİN DÖVİZ AÇIĞI BÜYÜK RİSK
Reel sektör firmalarının net döviz açık pozisyonunun, büyük risk oluÅŸturduÄŸunu ifade eden JCR Eurasia Rating Türkiye BaÅŸkanı Orhan Ökmen, “TCMB’nin rezervlerinin telafi gücünün ve Türkiye’nin döviz kazanma kapasitesinin dışına taÅŸmış durumda olması ve hala artış eÄŸilimini sürdürüyor olması Türkiye ekonomisinin kırılganlığını olaÄŸanüstü artırmaktadır” diye konuÅŸtu. Ökmen, kur zararlarının reel sektör üzerinde yarattığı bilanço riskinin sektörler arası likidite riskine dönüşmesi sürecinin baÅŸlangıcı aÅŸamasına gelindiÄŸini ve reel sektörde baÅŸlayabilecek likidite riskinin 2017’de bankacılık sektörünün aktif kalitesini aşındıracağını belirtti.
 
BORSA Ä°STANBUL VE TMSF TL’YE DÖNDÃœ
CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın ‘TL’ye geçin’ çaÄŸrısı üzerine ilk adımı Borsa Ä°stanbul ve TMSF attı. Borsa Ä°stanbul Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Himmet KaradaÄŸ, tüm nakdi varlıkların Türk lirasına (TL) çevrilmesine ve TL hesaplarında tutulmasına karar verdiklerini açıkladı. KaradaÄŸ, “Sayın CumhurbaÅŸkanımız ve BaÅŸbakanımızın açıklamalarının bir karşılığı olarak ihtiyacımız olmayan TL dışı para birimi varlıklarımızı Türk lirasına çevirerek finans çevrelerine örnek olmak istedik” dedi. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu da (TMSF) alacakların tahsilatında ve bundan sonraki satışlarda yabancı para kullanılmayacağını, iÅŸlemlerin Türk lirası ile yürütüleceÄŸini  duyurdu. TMSF’den yapılan açıklamada, “Türkiye ekonomisine duyduÄŸumuz güvenin bir göstergesi olarak, alacaklarımızın tahsilatında ve bundan sonraki satışlarımızda yabancı para kullanılmayacak, iÅŸlemler Türkiye’nin egemenliÄŸinin bir parçası olan Türk lirası ile yürütülecektir” denildi. 
 
‘YASTIK ALTINDAKÄ°LERÄ° TL’YE DÖNÜŞTÃœRÃœN’
Avrupa’nın en büyük otomotiv ticaret merkezi Otonomi’nin açılışına katılan CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, yükselen dolara karşı yastık altındaki mevduatın Türk Lirası’na çevrilmesini istedi. Dövizi olanlarıa TL’ye çevirme çaÄŸrısında bulunan ErdoÄŸan, “Son günlerde hani bir döviz meselesi çıkardılar, ‘Dolar şöyle oldu, böyle oldu’ ne olursa olsun. Ben milletime ÅŸunu hatırlatıyorum. Yastığının altında döviz olanlar gelsin parasını altına dönüştürsün, gelsin parasını TL’ye dönüştürsün. Türk lirası, altın deÄŸer kazansın” diye konuÅŸtu. ErdoÄŸan, “Ne lüzum var dövize deÄŸer kazandıracağız. Bu adımı attığımız sürece birilerin oyunu da bozulacak. Hiç endiÅŸe etmeyin. Bundan önce de bunu yaptılar aynı ÅŸeyi yine söylüyorum teÄŸet geçecek” ifadesini kullandı. Faizlerin yüksek olduÄŸunu da yineleyen ErdoÄŸan,  “Biz dünyaya bakalım. Amerika’da, Japonya’da, Avrupa’da faiz yüksek mi? Peki ya onlarda bu kadar düşük de biz niye 14, 15, 16’larda dolaşıyoruz. Biz düşük faizle yatırımcının önünü açacağız. Yüksek faiz finans sektörünü ihya eder. Bunu kamu bankaları için de söylüyorum”  dedi. Otomobil sayısı arttıkça buna baÄŸlı sorunların da büyümeye baÅŸladığını dile getiren ErdoÄŸan, “Yeni otomobil satışında her yıl rekor kırıyoruz. Aynı ÅŸekilde gerçi ‘ikinci el’ diye ifade ediliyor ama ben ‘günübirlik otomobil’ satışlarına da, burada satış alanı hazırlanması hakikaten önemli bir adım olacaktır” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
 
FÄ°RMALARIN SORUNU ARTTI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2016 Eylül dönemine ilişkin finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri verilerini açıkladı. Buna göre, net döviz pozisyonu eksi 212 milyar 814 milyon dolar olarak gerçekleşti ve ağustos dönemine kıyasla 2 milyar 614 milyon dolar daha fazla açık verdi.
 
İLACIMIZ GÜÇLENEN İLİŞKİLER VE YAPISAL REFORMLAR
Dolar ve petroldeki yükselişe değinen Başbakan Yardımcısı Şimşek, Avrupa ile ilişkilerin güçlenmesi ve yapısal reformlar ile bu zorlu süreci atlatabileceğimizi söyledi.
 
Gaziantep BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Fatma Åžahin ile birlikte Batman’a gelen BaÅŸbakan Yardımcısı Mehmet ÅžimÅŸek, Türk Lirası’nın dolar karşısında yaÅŸadığı deÄŸer kaybına deÄŸindi.
 
“Ana gündem olarak BaÅŸkanlık istemi Anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi ve Referandum ortadan kalktıktan sonra tekrar hızlı bir ÅŸekilde Türkiye’nin temelleri saÄŸlamlaÅŸtırmak, dönüşümü saÄŸlamak, Türkiye’de yapısal reformları tamamını uygulamak tabi ki fırsat bulacağız. Hızlı bir ÅŸekilde bu gündeme döneceÄŸiz” diyen ÅžimÅŸek, Amerikan Merkez Bankasının (FED) faiz yükseltme planı ile bütün geliÅŸmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısında deÄŸer kaybettiÄŸini söyledi. Türkiye’nin bir miktar daha fazla etkilendiÄŸini söyleyen ÅžimÅŸek, “Türkiye hain bir darbe giriÅŸimine uÄŸradı, bunu bertaraf etti ama onun etkileri oldu. Terör tehdidi Türkiye’yi etkiledi. 30-32 milyar dolar turizm geliri, bu yıl 18-19 milyar dolara düştü. Bu terör tehdidi ve eylemleri nedeniyle oldu. Bu nedenle bizim cari açığımız olması gereken çok üstünde tutuyor” dedi.
 
Petrol fiyatlarının üretim kısma kararı üzerine hızla yükseldiÄŸini ifade eden ÅžimÅŸek, bu durumun Türkiye cari açığının yükselmesi anlamına geldiÄŸini vurguladı. Türkiye’nin temelleri daha da saÄŸlamlaÅŸtıracak yapısal reformlarla bu sorunları aÅŸacağını sözlerine ekleyen ÅžimÅŸek, şöyle devam etti: “Dünya ve Avrupa ile iliÅŸkilerimizi daha da güçlendirilerek çıkarız. Dolayısıyla bir taraftan yapısal reformlarımızı yapacağız. Bir taraftan saÄŸlıklı rasyonel makroekonomik politikaları çerçevesini güçlendireceÄŸiz. Bir taraftan etrafımızdaki sorunları çözümüne katkıda bulunacağız. Nitekim Suriye sınırına duvar örmemiz terör tehdidi ortadan kaldırmadı ama azaltıyor. DAEÅž ile mücadele için Suriye’ye girmiÅŸ olması terör tehdidini azaltmıştır. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde reformlar, saÄŸlıklı makroekonomik politikalar ve terörle mücadelede saÄŸladığımız etkili mesafe inanıyorum risk algısı zamanla azaltır, ÅŸu an negatif ayrışan Türkiye bu defa pozitif ayrışmaya baÅŸlar.”
 
200 YABANCIYA TÃœRKÄ°YE’YÄ° ANLATTI
Türkiye ekonomisi üzerinde oynanan algı oyununu bertaraf etmek için iÅŸ dünyası ve ekonomi yönetiminin çalışmaları son sürat devam ediyor. Türkiye’ye yapılan uluslararası doÄŸrudan yatırımların yüzde 75’inden fazlasını temsil eden ÅŸirketleri çatısı altında toplayan Uluslararası Yatırımcılar DerneÄŸi (YASED), BaÅŸbakan Yardımcısı Mehmet ÅžimÅŸek ile uluslararası ÅŸirketlerin Türkiye’deki ve yurt dışındaki üst düzey yöneticileri arasında dün telekonferans organize etti. ÅžimÅŸek, yaklaşık 200 uluslararası ÅŸirketin üst düzey yöneticisinin katıldığı görüşmede, Türkiye’deki yatırım ortamını iyileÅŸtirmeye yönelik hükümet tarafından son dönemde uygulamaya konulan teÅŸvikler ve yeni yasal düzenlemeler hakkında bilgi verdi. ÅžimÅŸek, ekonomi ve politik mevcut gündeme ve beklentilere iliÅŸkin soruları da yanıtladı.
 
MOODY’S PAS GEÇTÄ°
Moody’s, geçen yıl sonunda belirlediÄŸi ve Türkiye için bugünü öngören deÄŸerlendirmesini takviminden çıkardı. Moody’s, gelecek günlerde bir deÄŸerlendirme yaparsa bu, takvim dışı bir deÄŸerlendirme olacak. Moody’s not düşüşünde yüksek dış finansman gereksiniminden kaynaklanan risklerin artması ve ekonomik büyüme ile politika yapıcı ve uygulayıcı kurumların zayıflamasını gerekçe göstermiÅŸti.
 
 
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.