NATO'nun ŞİÖ korkusu: 'Türkiye birliği zayıflatacak adım atmaz'

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden gündeme getirdiği Şanghay Beşlisi örgütüne katılım ve Rusya ile S-400 hava savunma sistemi pazarlıkları konusunda mesajlar verdi. Stotenberg "Eminim ki Türkiye, ortak savunma anlayışını, 5. maddeyi, NATO birliğini zayıflatacak hiçbir şey yapmayacaktır" dedi.

62. NATO Parlamenter Asamblesi toplantısı için İstanbul'da bulunduğu sırada Hürriyet gazetesine konuşan Stoltenberg diplomatik bir dille Türkiye'nin NATO'dan ayrılması durumunda ortak güvenlik şemsiyesi ve kollektif savunma ayrıcalığından mahrum kalacağını ifade etti.

NATO'nun Türkiye'nin Rusya ve Çin'in önderliğindeki Şanghay Beşlisine katılması önerisine soğuk baktığı mesajını veren Stoltenberg özetle şu açıklamaları yaptı:

ÅžANGHAY BEÅžLÄ°SÄ°: "CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan çok açık bir ÅŸekilde NATO'ya ve kollektif savunma kurallarımıza güçlü baÄŸlılığını ifade etti. Bu Türkiye'nin ve tüm Avrupa'nın güvenliÄŸi açısından çok önemli. Biz birbirimizi savunarak, birlik içinde olup caydırıcılık saÄŸlayarak çok daha güçlü oluyoruz. Çünkü NATO'nun gücü ve baÅŸarısı bir NATO ülkesine yapılacak saldırıya diÄŸer tüm müttefiklerin birlikte yanıt vereceÄŸi gerçeÄŸine dayanır. Ve ben kesinlikle eminim ki Türkiye, hiçbir ÅŸekilde bu ortak savunma anlayışını, 5. maddeyi ve NATO birliÄŸini zayıflatacak hiçbir ÅŸey yapmayacaktır."

'EKÄ°PMANLARIN NATO ÃœYELERÄ° ARASINDA BÄ°RLÄ°KTE Ä°ÅžLERLÄ°K ESASINA UYGUN OLMASINA ODAKLANIRIZ'

RUSYA'DAN S-400 SÄ°STEMÄ°: "Ne tür bir ekipman satın alacakları ya da yatırım yapacakları tamamen üye ülkelerin bileceÄŸi bir iÅŸ. Ama biz her zaman alınacak ekipmanların tüm NATO üyeleri arasında birlikte iÅŸlerlik (interoperability) esasına uygun olmasına odaklanırız. Benim bu konuyla ilgili (Türk yetkililere) mesajım budur. NATO her zaman güçlerimizin birlikte iÅŸlerlik içerisinde olmasına katkıda bulunacak kararları destekler çünkü bu — Patriot ve diÄŸer füze sistemleriyle Türk hava savunma kabiliyetini güçlendirmede olduÄŸu gibi — NATO için kilit noktadır."

'YARGILAMA HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİNE BAĞLI KALINARAK YAPILMALI'

SIÄžINMA Ä°STEYEN TÃœRK SUBAYLAR: "Sığınma baÅŸvurularında karar ilgili hükümetler tarafından verilecektir ve tamamen yasal bir süreçtir. NATO bu deÄŸerlendirme sürecinde hiçbir ÅŸekilde taraf olmayacaktır. Ancak bu konunun NATO üyeleri arasındaki iliÅŸkilere gereksiz gerginlikler eklenmeden çözüleceÄŸini umuyorum."

NATO'YA YENÄ° ATAMALAR: "Türkiye'nin boÅŸalan pozisyonlara atamalar yaptığını görüyoruz. Türkiye'nin NATO karargâhı ve diÄŸer komuta merkezlerine yaptığı katkıdan memnuniyet duyuyoruz. Hem CumhurbaÅŸkanı hem de Savunma Bakanı gerekli personelin atanacağını bana ilettiler."

DARBECÄ°LERÄ°N YARGILANMASI: "Ordu ve savunma güçleri, demokratik yollarla seçilmiÅŸ kurumlara sadık olmalı. Ordu içindeki darbecilerin hükümete yıkmaya kalkışmaları ciddi bir suçtur ve Türkiye'nin onları yargılama hakkı vardır. Tabii bunun hukukun üstünlüğü ilkesine baÄŸlı olarak yapılması da önemlidir. Türk yetkililer, bu konuyla ilgili olarak Avrupa Konseyi ile çalıştıklarını bana da ilettiler. Avrupa Konseyi, Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nden sorumlu bir kurum olarak farklı mekanizmaları olan, önemli deneyimlere sahip doÄŸru bir araç."

'KARADENÄ°Z'DE NATO VARLIÄžININ ARTIRILMASINDA UZLAÅžTIK'

KARADENÄ°Z'E YENÄ° NATO GÃœCÃœ: "Karadeniz'de Romanya liderliÄŸinde eÄŸitim amaçlı çokuluslu bir askeri birlik oluÅŸturulması konusunda anlaÅŸtık. Karadeniz'de hava ve denizde NATO varlığının artırılmasında uzlaÅŸtık. Bugünkü (önceki gün) görüşmede de CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan ile Karadeniz'deki varlığımızı konuÅŸtuk. Kendisi daha fazla NATO varlığı olması fikrini destekledi. Tabii Karadeniz'de yer alacak askeri deniz varlığımızın Montrö SözleÅŸmesi kurallarına tamamen saygı duyması çok önemli. Aynı zamanda bu varlığımızın tamamen savunma amaçlı, orantılı ve Karadeniz bölgesinde gerginlik yaratmayacak ÅŸekilde olması da gerekiyor."

'TÃœRKÄ°YE VE AB ARASINDAKÄ° Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ°N GELÄ°ÅžMESÄ°NDEN MEMNUNÄ°YET DUYARIM'

TÃœRKÄ°YE-AB GERGÄ°NLİĞİ: "Ben ve NATO, Türkiye ile AB arasındaki diyaloÄŸun bir parçası deÄŸiliz. Bu konuyla ilgili yorum yapmam iÅŸleri sadece daha da karmaşık hale getirmekten baÅŸka iÅŸe yaramayacaktır… Genel olarak, Türkiye ile AB arasındaki iliÅŸkilerin geliÅŸmesinden memnuniyet duyacağımı ifade etmek isterim ama dediÄŸim gibi baÅŸka yorum yapmayacağım."

KUZEY ATLANTÄ°K ANLAÅžMASI'NIN 5. MADDESÄ°

Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5'inci maddesi gereğince NATO, bir saldırı veya saldırı tehdidine karşı üyelerini savunmaya ve bu amaçla, bir üyesine yapılacak saldırının tüm üyelerine yapılmış varsayılacağı ilkesine dayanan bir örgüt.

5'inci madde şöyle: "Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da kendilerinden birine ya da daha fazlasına yöneltilecek silahlı bir saldırının, hepsine yönelmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa, BM Yasası'nın 51'inci Maddesi'nde tanınan bireysel ya da kollektif öz savunma hakkını kullanarak her birinin, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile uyum içinde, silahlı güç kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak, saldırıya uğrayan Taraf ya da Taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldırının ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir."