Türkiye'nin Şangay Beşlisi hamlesi AP'yi şaşırttı

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin Genel Kurul'a bilgi verdiği oturumda, FETÖ'nün 15 Temmuz'daki darbe girişimi ve sonrasında meydana gelen gelişmelere dair konuşmalar yapıldı. Üyelerin önemli bir kısmının destek verdiği, müzakerelerin geçici olarak askıya alınmasını savunan ve hukuki bağlayıcılığı olmayan tasarı perşembe günü oylanacak.

'Türk makamları hesap sorma konusunda meşru hakka sahip'

Strazburg'da devam eden AP Genel Kurulu'nda "AB-Türkiye İlişkileri" konulu oturumda söz alan Mogherini, 15 Temmuz darbe girişiminde Türk demokrasisinin, sokaklarda tankların önüne çıkan halkın ve hayatını kaybeden 200'den fazla Türk vatandaşının, bombalanan TBMM'nin yanında yer aldıklarını hatırlatarak başladığı konuşmasında, "Türk makamlarının, darbe teşebbüsünün ve ülkedeki terör saldırılarının ardındakilerden hesap sorma konusunda meşru hakka sahip olduğunu" söyledi.

Müzakereleri sonlandırmanın her iki tarafa da kaybettireceğinin altını çizen Mogherini, "Türkiye ve AB birçok konuda önemli iş birlikleri yapabilir. Kıbrıs, Suriye, enerji başta olmak üzere bir çok konuda iş birliğimiz önemlidir." ifadelerini kullandı. Türkiye'nin, anayasal reform sürecinde bulunduğunu ve AB'nin bu süreçte Türkiye'ye destek olmaya hazır olduğunu belirten Mogherini, "Diyalog kapısı açık olmalıdır. AB Bakanı ve Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ile görüştüm. Avrupa Konseyi ile bu süreçte iş birliğinin ve yardımının önemli sonuçları olacağını umuyorum." dedi.
Üyelik müzakerelerinin sona ermesi veya dondurulmasından iki tarafın da olumsuz etkileneceğini savunan Mogherini, "Terörle mücadele, Suriye'nin geleceği, Kafkaslarda istikrar gibi konular dahil sürekli karşılıklı diyaloga ihtiyaç olduğunu" söyledi.

'Şangay Beşlisi' hamlesine şaşırdılar

AP'deki en büyük siyasi grup olan Avrupa Halk Partisinin (EPP) Başkanı Manfred Weber, AB ve Türkiye'nin bir yol ayrımında bulunduklarını belirterek, istikrarlı bir Türkiye'den yana olduklarını kaydetti. Weber, son günlerde Türkiye'de Şangay Beşlisi konusunun gündeme geldiğini anımsatarak, "Türkiye'nin Çin ve Rusya'ya yönünü çevirmesi şaşırtıcı." ifadelerini kullandı.

Pitella, FETÖ gözaltılarından rahatsız oldu

AP Sosyal Demokrat Grubu (S&D) Başkanı Gianni Pitella ise, "Sosyal demokratlar, Türkiye'nin AB'ye girmesine hala olumlu bakıyor fakat son dönemdeki gözaltılar, hapisler ve görevden alınmalara karşı sert bir yanıt vermeliyiz." şeklinde konuştu. Pitella, "Sosyal demokratların bir gün müzakerelerin dondurulması gibi bir tasarıya evet diyeceklerini hiç düşünmemiştim. Gelişmeler bunu zorunlu kıldı. Dondurma yanlısıyım fakat geçici bir süreliğine. Diyalog kapısı açık kalmalıdır." dedi.

Muhafazakarlar ve Reformcular Grubu (ECR) Başkanı Syed Kamall, Türkiye hakkında hala çok sayıda ön yargılar olduğunu, "Hristiyan olmayan ve Asya kıtasında bir ülke" olarak bakıldığını dile getirerek, "Türkiye ile mevcut ilişki yolunda gitmiyor. Yeni bir ilişki şekli geliştirmeli. Bu tam üyelik hedefi olmayan bir ilişki biçimi olabilir." şeklinde konuştu.
Liberal Demokratlar Grubu (ALDE) Başkanı Guy Verhofstadt da, Avrupa'nın çevresinde, gücü elinde toplayan liderlerden oluşan bir halka meydana geldiğini öne sürerek, "Putin, Erdoğan ve Trump AB modelini tehdit ediyor." görüşünü ileri sürdü.

'Türkiye ile diyaloğu geliştirmeliyiz'

Yeşiller Eşbaşkanı Rebecca Harms, bölgede çok önemli sorunlar olduğuna değindi ve "Türkiye'nin demokrasi içerisinde kalmasını sağlamalı ve diyalogu geliştirmeliyiz. Bu bizim güvenliğimiz için çok önemli ve gereklidir." ifadelerini kullandı.
'Siz hiç Türkiye'de bir mülteci kampını ziyaret ettiniz mi?'

AP'nin İsveçli üyesi Bodil Valero'nun "Türkiye mülteciler konusunu şantaj konusu olarak kullanıyor" şeklindeki suçlamalarına itiraz eden Polonyalı üye Tomas Zdechovsky "Siz hiç Türkiye'de bir mülteci kampını ziyaret ettiniz mi? Orada Türkiye'nin mültecilere nasıl davrandığını gördünüz mü? Bu tür sözlerle göçmenleri mi cezalandırmak istiyorsunuz?" karşılığını verdi.

'Ankara tamamen vazgeçme kararı alabilir'

Romanya Milletvekili Cristian Dan Preda ise, "Vereceğimiz kararda son derece dikkatli olmamız gerekiyor. AP'de müzakerelerin dondurulması kararından sonra Ankara, tamamen vazgeçme kararı alabilir." şeklindeki kaygılarını dile getirdi.

'Türkiye'ye kapıyı kapatmak stratejik bir hata olur'

Muhafazakarlar ve Reformcular Grubu Başkan Yardımcısı Geoffrey Van Orden, NATO toplantısı için gittiği İstanbul'dan yeni döndüğünü hatırlatarak, "Bizlerin bu tavrından Türk halkı hoşnut değil. Yıllardır terör ve göç sorunları ile mücadele eden bir ülke Türkiye. Türkiye'ye kapıyı kapatmak AB için stratejik bir hata olur." dedi.

Perşembe günü oylanacak

Oturum sonrası siyasi gruplardan 6 tasarı metni alındığı açıklanırken, bu metinlerin üzerinde tartışılarak ortak bir tasarıya dönüştürüleceği ve perşembe günü oylanacağı öğrenildi. AP'de alınacak bu yönde bir kararın hukuki yaptırımı bulunmuyor fakat aralık ayında toplanacak AB Konseyi öncesi liderlere siyasi bir mesaj olacağı belirtiliyor.