Sosyal Medya

Coğrafyamız

Halep neyimiz olur? - Ä°brahim Tenekeci

23-11-2016 08:00

Kaç zamandır Türkmenler ve Yörüklerle ilgili kaynak topluyorum. Ulaşabildiğim bütün kitapları okumaya çalışıyorum. Böylece Anadolu'nun İslâm kılınmasını da okumuş oluyorum. Bu iki konuyu birbirinden ayırmak neredeyse imkânsız.



Türkmen kelimesi, OÄŸuzların Ä°slâmiyeti kabul etmesiyle beraber ortaya çıkıyor. Ä°slâm coÄŸrafyacısı Mervezî, Türkler için, “Makbul Müslüman oldular” diyor. 
 
Tufan Gündüz'ün Anadolu'da Türkmen Aşiretleri (Yeditepe Yayınları) kitabını okurken, ilk dikkatimi çeken şu olmuştu: Anadolu'nun tarihini yazarken, Halep'i dışarda tutamıyor, mutlaka içeri alıyorsunuz. Halep Türkmenleri, konunun / meselenin her yerinde. Rakka'yı da bu şekilde düşünebiliriz.
Elimdeki son kitap, Anadolu'da Türkmenler ve Yörükler. (Ekim Yayınları, 634 sayfa) Orhan Sakin'in emek mahsulü çalışması. Osmanlı arÅŸiv kayıtlarına göre hazırlanmış. 
 
Yine aynı, deÄŸiÅŸmiyor: Anadolu ile Halep'in kaderi kitap boyunca beraber yürüyor. Daha ilk sayfalarda Mufassal Haleb Defteri karşımıza çıkıyor. Halep Türkmenleri baÅŸlığı altında kurulan birinci cümle: “Osmanlı döneminde idarî ve malî bir organizasyona baÄŸlı olan göçebe grupların en önemlilerinden birini Halep Türkmenleri teÅŸkil etmekteydi.” (Sayfa 52) Bu Türkmenler, yaylak olarak Sivas'ın güney kısmını kullanıyorlar. Rüya gibi. Peki, Halep Türkmenlerini hangi oymaklar / boylar oluÅŸturuyor? Birkaç tanesini yazalım: Bayat, Gündüzlü AvÅŸarı, Kızık, Acurlu, Döğer, Kınık, Eymür, Bahadırlu, Ä°nallu…
İçlerinden birini, mesela Eymür'ü alalım. (Oğuz Türklerinin yirmi dört boyundan biri.) Anadolu'da bu ismi taşıyan çok sayıda yerleşim yeri vardır. Aklıma ilk gelenler Kastamonu, Tokat, Bayburt, Giresun ve Ordu illerine bağlı Eymür köyleri.
 
Bir tane daha seçelim: Bayat. Zonguldak, Sinop, Konya, Kastamonu, Balıkesir, Niğde, Sivas, Kütahya gibi birçok ilimizde Bayat köyü olduğunu biliyoruz. Kayı ile Bayat'ın aynı 'aileden' geldiğini de.
Kısaca görüldüğü gibi, Sivas veya Kastamonu'yla Halep'i birbirinden ayrı düşünmek mümkün değil. Aynı tarihin / talihin evlatlarından bahsediyoruz. Halep olmadan Anadolu tarihi yazılamıyor, eksik kalıyor.
Daha önce bu köşede 'Halep ve Antep ÅŸehirlerini bir ve beraber gördüğümüzü' yazmıştık. Sayın ErdoÄŸan, konuyla ilgili en son bu açıklamayı yaptı: “Åžu anda Halep'te yaÅŸananlar belli. Halep'te yaÅŸayanlar ile Gazianteplilerin akraba olduÄŸunu batı biliyor mu?” Elbette biliyor. Belki de bizden daha iyi biliyor. Zaten mesele büyük ölçüde buradan baÅŸlıyor.
 
***
 
Yüz yıl önce bir kıyamet yaşadık. Ailemiz dağıldı. Yabancıların çizdiği sınırların içinde yaşıyoruz. Daha doğrusunu yazalım: Batılı işgalcilerin açtığı yaraların acısını çekiyor, derdini duyuyoruz.
Galiplerin oluÅŸturduÄŸu sözde devletler, sahte sınırlar. “MaÄŸlupların vay haline” diyen de zaten kendileri deÄŸil mi?
 
Şunu da söylemiş olalım: Batı dünyasıyla ilgili konuşurken, yazarken, sadece haberlere bakmayalım, biraz da tarih okuyalım. Millî tecrübeden ve yaşananlardan istifade edelim.
 
“Bugün batı dünyası, ülkemizin aleyhine çalışanları savunan bir mekanizmaya dönüşmüştür” diyoruz. Sanki dün farklı mı davranıyorlardı? Böyle “dostları” varken düşmana ihtiyaç duyar mı insan?
 
Bazı şeyler ise hakikaten 'zamanla' anlaşılıyor. Artık daha net görülüyor: Türkiye ile Pakistan, doğudan ve batıdan İran'ı dengeliyordu. İran'ı rahatlatmak ve önünü açmak için Pakistan'ı terörle çökerttiler. Kendimize buradan bir ders çıkarabiliyor muyuz? Bakınız: Artan terör olayları.
 
Tekrar Halep'e dönelim. Dünyanın gözleri önünde, bir şehri kuşattılar ve halkını katlediyorlar. Hiçbir ayrım yapmadan. Saat başı bakamayacağımız yeni görüntüler geliyor. Bizi sevenleri, bizden olanları Irak'tan Suriye'ye kadar yok ediyorlar. Durmadan dua ediyoruz. Fakat duadan başkası ve fazlası da olmalı. Dinlemeyene dinletmek gerekir.
 
Hep aynı resmi ağız: “Toprak bütünlüğüne saygılıyız.” Böyle davrana davrana kendi toprak bütünlüğümüzden endiÅŸe eder olduk. Yeri gelmiÅŸken soralım: Bu ÅŸekilde yaklaÅŸsaydık eÄŸer, Hatay ÅŸimdi nerede olacaktı?
 
Son günlerin çok sık kullanılan ifadelerinden biri: “Tarih bizi çağırıyor.” (Yine Tufan Gündüz.) Peki, biz nereye gidiyoruz? Avrupa BirliÄŸi olmadı, bir de Åžanghay BeÅŸlisi'ni deneyelim. 
Dememiz o ki, Türkiye artık yerini bulmalı ve bilmelidir. Bunun yolu da kardeşlerine sahip çıkmaktan, onlarla birlikte olmaktan geçer.
 
Ä°brahim Tenekeci - YENÄ° ÅžAFAK

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.