Büluğa erip rüşde ermeyince - Ahmet TAŞGETİREN

Aile mahkemelerinde boÅŸanma dosyaları daÄŸ gibi yığılmış durumda. Parçalanmış aile gerçeÄŸi, bizim toplumumuzu da sarsmaya baÅŸlamış bulunuyor. “Ailede sancı” gibi hayati bir gündem, toplumu da, devleti de alarm durumuna sevk ediyor.

Batı’da bu, çok önceleri baÅŸladı ve ÅŸimdi neredeyse “Aile kurumunun dibe vurduÄŸu” bir olgu yaÅŸanıyor. Bizde aile kurumu saÄŸlam kabul edilirdi, ÅŸimdi “çatırdıyor” feryatları yükseliyor.

Demek ki, aileyi kuran bireylerin (kadın - erkek) iletişiminde ciddi sorunlar yaşanıyor.

Bu insanların büluğ yaşına erdiklerinden, yani cinselliklerinin uyandığından kuşku duyulmayabilir. Bu alanda sorunlar çıkarsa -ki çıkabiliyor- onların da tedavisi önemli ölçüde sağlanabiliyor.

Evlilik kurumundaki sancının, büluÄŸdan ziyade rüşdle baÄŸlantılı olduÄŸu söylenebilir. Rüşd nedir? Rüşd, kiÅŸiliÄŸin olgunlaÅŸma seviyesidir. Mecelle’de rüşdle ilgili ÅŸu kayıt düşülmüştür:

“DoÄŸru yolu bulma, akıllı davranma, akıl ve ruh bakımından olgunlaÅŸma, iyilikleri elde edebilecek olgunlukta olma; malını korumak için gerekli tedbirleri alan ve saçıp savurmaktan korunan kimsenin vasfı anlamında bir Ä°slâm hukuku terimi. Bu vasfa sahip olana reşîd denir. Reşîdin zıddı sefihtir. Sefîh; aklı başında ve temyiz gücü tam olmasına raÄŸmen, malı üzerinde akıl ve mantık dışı tasarruflarda bulunan kimsedir” (Mecelle, mad, 946, 947).

Benzeri çerçevede “Akıl sahibi” anlamına “Âkil” kelimesi de kullanılır, ancak “Rüşd” daha dini bir muhtevaya sahiptir. Mesela Ä°slam’ın ilk dört halifesinden bahsedilirken “RaÅŸid halifeler” ifadesi kullanılır ki bu “Âkil halifeler” demek deÄŸildir.

Sorunun önemli ölçüde evlilik söz konusu olduğunda kişilerin reşid olup olmadığına bakıp bakmadığımız noktasında toplandığı söylenebilir.

Peki rüşd nasıl tespit edilecek?

Türkiye’de veya dünyada bunun bir kriteri yok. Biz sadece kadın veya erkeÄŸin “rüşd sahibi olduÄŸunu farz ediyoruz” ve evlilik kararı veriyoruz.

Acaba rüşd yaşı nedir? 14 mü, 24 mü?

Bakıyorsunuz “çocuk” diye nitelediÄŸiniz kiÅŸi, 14’ünde reÅŸid olmuÅŸ ama 24’ünde, 34’ünde, 64’ünde birisi rüşdüne ermemiÅŸ. Olmaz mı? Engelli bir kız çocuÄŸuna tecavüz eden adam, 80’inde olsa ne yazar? Adam mıdır o? Yoksa hayvandan daha rezil bir mahluk mu?

Olay sadece evlilik baÄŸlamında ele alınıyor. Halbuki, iÅŸin bir baÅŸka boyutunda “cinsellik” gibi disipline edilmediÄŸi takdirde insanı her türlü vahÅŸetin içine sürükleyecek olan güdünün nasıl terbiye edildiÄŸi konusu var.

Sorun dünyada da kendi ülkemizde de şu:

İnsanların, iklime, coğrafyaya ve cinsiyete göre farklılaşmakla birlikte 10-15 yaşları arasında büluğa erdiği, yani cinselliklerinin uyandığı söylenebilir. Son zamanlarda medya vs.deki uyarıcıların, beslenmenin etkisiyle büluğ yaşının çok daha aşağılara indiği tarzında da bir kanaat var.

Şimdi dünya, uyanan bu cinselliğin evlilik zamanına kadar kişi hayatında nasıl varolacağı meselesiyle ilgileniyor. Cinsellik potansiyel olarak var. Bu kaçınılmaz. Peki nasıl yansıyacak bu erkek- kadın ilişkilerine...

Bu dönemde ortaya çıkan en derin problem, “istenmeyen hamilelik” ve ondan kurtulma yöntemi olarak kürtajla çocuk aldırma olayı. Her iki durumun varlığı da bir gerçek. Özellikle Batı’da (bizde ne kadar oldu bilmiyorum) annelerin evden çıkarken kızlarına prezervatif vermelerinin istenmeyen hamilelikleri önleyemediÄŸi ve “çocuk anne” olgusunun Batı’yı sarstığı biliniyor. Bu tarzdaki bir cinsellik yöneliÅŸine halen bizde tepkilerin geliÅŸmemiÅŸ olması da ÅŸaşırtıcıdır.

Meseleye Ä°slam’ın getirdiÄŸi ölçülere gelmeden bile, insani - toplumsal duyarlılıkla ele alınması kaçınılmaz bir yığın sorun var.

Eğer insanlarımıza veya insanlığa, büluğ ile birlikte rüşdü de kazandıramazsak, bunun içinden tecavüz de çıkar, aile dağılmaları da, istismar da... Her türlü rezillik de...

Bir yandan kötü adamı kontrol altına almaya çalışıp, diğer yandan dizginsiz bir cinselliği savunmak ise en çarpıcı çelişkiyi oluşturuyor.

Ahmet TAÅžGETÄ°REN - STAR