Politika nasıl üretiliyor? - Kemal Öztürk

Ankara'dan beni mutlu eden bir telefon aldım. Geçen hafta“Avrupa'da neler oluyor" baÅŸlıklı (17.11.2016)yazımdan sonra BaÅŸbakanlık Dış Ä°liÅŸkiler BaÅŸkanı Dr. Gürsel Dönmez'di arayan. Sabah uzman ekiple yaptığı analiz ve deÄŸerlendirme toplantısı sorası aradı. “Avrupa'da dipten gelen ciddi bir sarsıntı var. Tsumaniye hazır olun" tezime tarih verdi. “4 Aralık Avusturya seçimleri, bahsettiÄŸin tsunami tarihi olabilir" dedi.

BaÅŸbakanlıkta beyin fırtınası 

Beni mutlu eden ÅŸey ÅŸuydu: Dostum Gürsel Dönmez, düzenli olarak, ekibiyle beyin fırtınası yapıyor, tüm dünyadaki geliÅŸmeleri analiz ediyor ve bunu rapor haline getirip üst makamlara iletiyordu. Daha çok mutlu olduÄŸum ÅŸey ise, bu toplantılar ve raporlar, tespitlerden ibaret deÄŸildi. Rapor gelecek için bir perspektif, olabilecek muhtemel senaryoları da içeriyordu. 

Dönmez ve ekibinin öngörüsü, yakın vadede Avrupa'da siyasi tsunami yaşanacağı ve bunun tüm kıta Avrupa'sını etkisi altına alacağı yönündeydi. Bu beyin fırtınalarının ve öngörülerin, Başbakanlık ekibi tarafından yapılması ve bir yazarı arayarak fikir alışverişinde bulunmaları ne kadar da takdire şayan.

Merak ettiğim şuydu: Üretilen bu fikirler, öngörüler ve tutum belirleme raporları ne kadar dikkate alınıyor?

Politika üretim bandı var mı?

Aslında politika üretim bandı diyebiliriz buna. Açık kaynaklardan veriler toplanıyor, özel kaynaklardan gelenlerle birleÅŸtiriliyor, sonra uzmanlar tarafından analiz yapılıyor ve ortaya bir hammadde çakıyor. Bu hammadde karar vericiler, yani üst düzey yöneticiler, siyasiler tarafından sahada iÅŸlenirse, iÅŸte o zaman politika üretimi tamamlanmış oluyor. 

Dış politika sahasında yaÅŸanan bu üretim bandı iç politikada var mı? Yasama ve yürütme erkinin acaba politika üretme bantları bulunuyor mu? Her iki erkte çalışan biri olarak, çok da iç açıcı bir durumda olduÄŸumuzu söyleyemem. 

Bunun yansımalarını zaten hep birlikte görüyoruz. 

Çocuk istismarı teklifi nasıl hazırlandı?

Geçen haftanın en önemli tartışması olan, çocuk istismarı yasa teklifi, sanırım politika üretimi konusunda nasıl eksiÄŸimizin olduÄŸunu gösterdi hepimize. Teklifin içeriÄŸinde maddi hatalar vardı, zamanlaması felaketti ve toplumsal bir soruna çözüm bulacağı yerde, yeni sorunlar üretecek kadar hatalıydı. Buna tam zamanında en saÄŸlıklı, aklı başında yapıcı bir eleÅŸtiri getiren KADEM'i tebrik etmek lazım. 

Meclis'te iyi yetişmiş uzmanlar var. Bu uzmanların görevi, yasama faaliyetine teknik destek vermektir. Bülent Arınç zamanında, Dr. Ahmet Yıldız tarafında yeniden kurulan ve güçlendirilen bir de araştırma merkezi var. Tüm dünyadan örnekleri inceleyerek önerilerde bulunabilen bu ekipler ve merkez yasa yapıcıların emirinde.

Anlaşılan o ki, teklifi hazırlayan milletvekilleri, Meclisteki bu uzmanlardan ve araştırma ekibinden yeterince faydalanmadı. Yazıyı yazdığım esnada yanımda olan ceza hukukçusu Prof. Dr. Mahmut Koca metindeki teknik hatalara dikkat çekti. Oysa Meclisteki uzamanlar, bu hataları atlamazdı.

Yürütmenin hazırlıkları yeterli miydi?

BaÅŸbakanlığın, Adalet Bakanlığının hem siyasi, hem de hukuk alanında çok sayıda uzmanı var. Onlara da bu konuda çok danışıldığını sanmıyorum. 

Öte yandan siyasi iradenin teklifi Meclise getirme şekli, zamanlaması, iletişim planlaması, sivil toplum örgütleriyle paylaşması ve toplumu hazırlaması da yeterince iyi değildi.

Çocuk istismarı konusunda 3 bin ailenin maÄŸdur olduÄŸu, çocukların babasız kaldığı ve büyük sıkıntılar çekildiÄŸi doÄŸru. Bu aileler sadece AK Parti'ye deÄŸil, diÄŸer partilere de gitmiÅŸ ve bir çözüm istemiÅŸler. Aslında ortak bir mutabakatın olduÄŸu da söyleniyor. 

Ancak nasıl oluyorsa, mesele kimsenin istemediği bir yere gelip patlıyor. Sonra krizi yönetmek için uğraşıyor herkes. Oysa krizi önlemek için uğraşmak lazımdı.

Profesyonel sistemler, uzman kiÅŸiler nerede?

Bizim politika üretim bantlarına ihtiyacımız var. Gürsel Dönmez'in ekibi gibi, iç politikada, sosyal konularda, yasama erkinde nitelikli ekipler olsa, analizler yapsa, öngörülerde bulunsa, uzmanlarla meseleyi tartışsa, bu tür krizler daha az olacaktır. İstişare etmek, danışmak, destek almak neden zor geliyor Ankara'dakilere acaba?

Ancak ben siyasi liderlere bir konunun nasıl aktarıldığını, politikaların nasıl üretildiÄŸini yakından biliyorum. Çok girmeyeyim bu konuya. AK Parti, 15. Yılında artık daha profesyonel sistemler kurarak, uzman ekipler yetiÅŸtirerek, kurumsallaÅŸmasını tamamlamış olmalıydı. Ne yazık ki bu dönemde yasama ve yürütme alanında nitelik sorunu daha fazla göze çarpıyor. 

Eğer kabul ederlerse, Dr. Gürsel Dönmez'in beyin fırtınası yaptığı genç uzaman ekibiyle en kısa zamanda tanışmak ve bir toplantılarına katılmak istiyorum. Yaptıkları şey nadir görülen, kıymetli bir politika üretim çalışması çünkü.

KEMAL ÖZTÜRK - YENİ ŞAFAK