Sosyal Medya

Kürsü

Netanyahu ne yapsa, ne etse boÅŸ

19-11-2016 07:41

Kudüs'te eski şehrin sokaklarında ilerlerken birden üçlü bir tabela çıkar karşınıza. Biri Mescid-i Aksâ'yı, diğeri Kıyâme Kilisesi'ni, öbürü de Ağlama Duvarı'nı gösterir. Üç dinin kutsal mekânlarını birbirine dayayan tarih, kıyamete kadar yaşanacak çekişme ve tartışmaları da küçücük bir sur içinde üst üste düğümlemiştir.



 Ä°lginç bir ayrıntı olarak, her üç din de mensuplarını sesle ibadete çağırır. Müslümanlar minarelerinden ezan okurken, Hıristiyanlar çan çalar, Yahudiler de vakti ÅŸofar [genellikle koç boynuzundan yapılan bir çalgı] ya da trampetle bildirir. “Ä°htilaflar ÅŸehri Kudüs”te bazen öyle anlara tesadüf edersiniz ki, birbirine çok yakın wid-i Aksâ'da okunan akÅŸam ezanının birbirine karışma anını izlemek, ciltler dolusu dinler tarihi okumaya bedeldir. 
Ä°srail'de ezan sesini kısmaya yönelik tasarıyla ilgili tartışmaları izlerken, aklıma ister istemez Kudüs'teki kaotik ortam geldi. “Fazla gürültü çıktığı” gerekçesiyle üç dinden birinin sesini susturma giriÅŸimi, neresinden bakarsanız bakın, tam bir çılgınlık. Dahası, bu haliyle yasalaÅŸtığı takdirde tasarının önce çan, ardından da ÅŸofar sesinin kısılması için hukuki gerekçe oluÅŸturması mümkün. Nitekim Ä°srail SaÄŸlık Bakanı Yaakov Litzman da durumdaki garabeti fark ederek tasarıya ÅŸerh koydu, yeniden görüşülüp tartışılmasının önünü açtı. Ezan sesiyle ilgili düzenleme, böylece biraz daha ertelenmiÅŸ oldu. 
Tartışmaların ilk baÅŸladığı günden beri Filistinliler ayakta. En son geçtiÄŸimiz akÅŸam, Kudüs'te binlerce kiÅŸi evlerinin damlarına ve çatılarına çıkarak hep bir ağızdan ezan okudu. Ä°nsanın tüylerini diken diken eden, ezanın anlamı üzerine derinden düşündüren muhteÅŸem bir manzaraydı. 
***
Resmi açıklamalar ve teknik detaylar ne yönde olursa olsun, ezan tasarısı özellikle Kudüs'te müslümanların 'görünür' ve 'duyulur' olmasını engellemeyi amaçlıyor. Filistinlilere yönelik hiçbir düşmanlık fırsatını kaçırmayan mevcut Ä°srail kabinesi, tasarıya destek vererek zaten gergin olan durumu daha da içinden çıkılmaz hale getiriyor. YerleÅŸimcilere yeni tavizler ve iÅŸgal fırsatları sunmayı da ihmal etmeden üstelik. 
Ä°srail ÅŸu anda, tarihinin en provokatif baÅŸbakanı tarafından yönetiliyor. 1996-99'daki ilk baÅŸbakanlık döneminde, ÅŸimdiki Hamas lideri Hâlid MeÅŸal'i Ãœrdün'ün baÅŸkenti Amman'da öldürtmeye kalkışacak kadar kendini kaybeden ve büyük bir diplomatik kriz yaratan Benyamin Netanyahu, kontrolsüz adımlarına son sürat devam ediyor. Terörle baÅŸladığı kariyerini, birçok zikzakların ardından Nobel Barış Ödülü'yle sonlandırmayı beceren Menahem Begin'in dengesizliklerini bile solda sıfır bırakan bir üslupla karşı karşıyayız. 
Netanyahu'nun sadece Filistinliler nezdinde deÄŸil, bütün dünyada da soÄŸukluk hatta nefret uyandıran yönetim tarzı, yalnızca kiÅŸiliÄŸinden kaynaklanmıyor. Siyasi atmosferi mümkün olduÄŸunca gererek kendi halkını “düşman”a karşı birlik içinde tutmaya çalışan Netanyahu, yaklaÅŸan ve kaçınılmaz olan büyük çözülmeden Ä°srail'i bu ÅŸekilde korumayı amaçlıyor. 
Askeri gücüne ve arkasındaki uluslararası desteÄŸe raÄŸmen, Ä°srail toplumsal ve siyasal olarak çözülmeye yol açacak olan üç büyük handikapla karşı karşıya. Tamamen kendi bünyesinden kaynaklanan ve dışarıdan müdahale gerektirmeksizin ülkeyi içten içe kemiren bu problemler: 
1) Seküler ve dindar Yahudiler arasındaki çekiÅŸme ve nefret, 
2) AÅŸkenazi, Seferad, Mizrahi ve diÄŸer Yahudi grupların birbiriyle rekabeti; bunların adeta kast sistemini andıran ÅŸekilde bölünmüş olması, 
3) YerleÅŸimci iÅŸgalcilerin yarattığı askeri, siyasal, sosyal ve ekonomik gerilim. Ãœlke siyaseti, bu üç problem ve bunlardan kaynaklanan alt sorunlar elinde rehin kalmış durumda. Açıktan dillendiril(e)mese de, sık sık “OrtadoÄŸu'nun tek demokrasisi” diye Ä°slâm dünyasının başına kakılan 'Ä°srail projesi' çöküşe doÄŸru sürükleniyor. 
Ä°srail'e yakından bakan ve ülkedeki geliÅŸmeleri düzenli biçimde takip eden herkes, bu problemlerin artık tolere edilemeyecek boyutlara gelmeye baÅŸladığını görüyor. Netanyahu ve ekibi de görüyor. Son ezan yasağı giriÅŸiminde de olduÄŸu gibi, Netanyahu hızla yaklaÅŸan krizi öteleme adına Filistinlilere karşı düşmanlığı körükleyerek Ä°srail toplumunu zinde tutmaya çabalıyor. Gazze'ye uygulanan abluka, Filistinlilere reva görülen insanlık dışı muameleler, Ä°srail'in 'Siyonist' karakterinin sık sık vurgulanması vb. tamamen bu çerçevede anlaşılmalı. 
***
Tarihin bize öğrettiÄŸi bir gerçek var: Sosyal ve siyasal olarak kamplara ayrılan, toplumsal dokusu çatlayıp dağılan ülkeler, sadece askeri ya da teknolojik güçle uzun süre ayakta kalmayı baÅŸaramıyor. Ä°srail de, bu anlamda dikkat çekici ve ibret verici bir örnek olmaya doÄŸru ilerliyor. 
Sosyolojik ve tarihsel dinamikleri hakkıyla okuyan az sayıdaki insaflı Ä°srailli bilim adamı, akademisyen ve aktivist, devletlerinin gidiÅŸatıyla ilgili bu tehlike sinyallerini fark etmiÅŸ görünse de, yaptıkları uyarılara kulak veren yok. Ancak tarih, çabalarını ve anlatma gayretlerini sabırla kaydediyor. Gelecek nesiller, OrtadoÄŸu'nun başına gelen Ä°srail kazasına dair okumalar yaparken, onların bu döneme tuttuÄŸu ışıktan bolca yararlanacak. 
 
TAHA KILINÇ - YENİ ŞAFAK

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.