Hukukçular: Önerge geri çekilsin

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş ve bazı milletvekilleri tarafından Perşembe günü Meclis'e cinsel istismar suçuyla ilgili önerge verildi. Önergeye göre, "cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir neden olmaksızın, 16 Kasım 2016'ya kadar işlenen cinsel istismar suçunda, mağdurla failin evlenmesi durumunda CMK'deki koşullara bakılmaksızın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, hüküm verilmişse cezanın infazının ertelenmesine" karar verilecek. Genel Kurul'da tartışmalara yol açan düzenleme kabul edildi. Ancak, düzenlemenin içinde yer aldığı tasarının tümü üzerinde yapılan oylamada toplantı yeter sayısı bulunamadığı için henüz kanunlaşmadı.

Düzenlemeye tepki gösteren kesimler oldu. Sosyal medyada imza kampanyaları baÅŸlatıldı. Adalet Bakanı Bekir BozdaÄŸ, "düzenlemenin sadece evlenmiÅŸ, ama yaÅŸ ÅŸartı nedeniyle nikah yapmamış olanların resmi nikahla evlenmeleri halinde uygulanacağını" söyledi. Hukukçular ve kadın hakları savunucularına göre düzenleme hemen geri çekilmeli. 

Tablo 16-17 yaş aralığındaki kız çocuklarını kapsıyor.

 

 

"Evlenmesi öngörülen çocuklar 15 yaşın altındakiler"

Antalya Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu Üyesi Avukat Aylin Onursev, "15 yaş altındaki çocuklarda rıza kesinlikle söz konusu değildir. Uluslararası sözleşmelerle de biz bunu böyle kabul ettik. Düzenleme ise 15 yaş altında çocukların rızası vardır" diyor. Onursev, düzenleme yasalaşırsa bunun zorla evlendirmelere sebep olacağını vurgulayarak şöyle konuşuyor:

"TCK’ya göre, 15 yaşından küçük ya da 15-18 yaÅŸ arasında olsa da fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneÄŸi geliÅŸmeyen çocuklara yönelik her türlü cinsel davranış ve  15-18 yaÅŸ arasında çocuklara yönelik cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen baÅŸka bir nedene dayalı olarak gerçekleÅŸtirilen cinsel davranışlar, cinsel istismar suçu. Önergede bahsedilen, cinsel iliÅŸkide ‘rızası’ varsayılan çocuklar. TCK 104. madde gereÄŸince, 'cebir, tehdit ve hile olmaksızın, on beÅŸ yaşını bitirmiÅŸ olan çocukla cinsel iliÅŸkide bulunmak' rıza ile cinsel iliÅŸki suçunu oluÅŸturuyor. Oysa, önergede rıza ile cinsel iliÅŸki suçundan deÄŸil, cinsel istismar suçundan bahsediliyor. Dolayısıyla, önergede cinsel istismara uÄŸrayıp da evlenmesi öngörülen çocuklar, yalnızca 15 yaşın altındaki çocuklar. "

"Ne geçici, ne de sınırlı olur"

Ä°stanbul Ãœniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Adem Sözüer, önerilen  maddenin kanunlaÅŸması halinde bunun belirli kiÅŸilerle sınırlı olmayacağının altını çiziyor. Sözüer, düzenlemenin kalıcı olma tehlikesine de dikkat çekiyor: 

"Cinsel istismar suçunu iÅŸleyen herkes yararlanacak. MaÄŸdur, 'Benim rızam vardı ve evleniyorum' dediÄŸi zaman bundan yararlanmayacak kiÅŸi yok. Bunun belirli bir sayıda kiÅŸiyle sınırlı olması mümkün deÄŸil. 'Geçici maddedir' diyorlar. Bu da mümkün deÄŸil. Gerçekten yaşı uygun olmadığı halde aileleri tarafından kanuna aykırı evlendirilen kiÅŸiler sorunsa ve bu sorun da devam ettiÄŸi sürece, 'Bizi de affedin' denecek. EÄŸer, 13-15 yaşındaki iki çocuk aileleri tarafından geleneksel ÅŸekilde karı koca yapılıyor ve erkek ceza alıyorsa, bunun çözümü kanunda var. Bu yaÅŸtaki iki çocuk suç iÅŸlediÄŸi bilinci ile hareket etmediÄŸi için cinsel istismardan ceza verilemez. Ama verilmiÅŸse, herkese af deÄŸil, kanundaki bu maddenin uygulanmasını saÄŸlamak lâzım. Ya da, sadece o çocukların cezalandırılmasını önleyici düzenleme yapmak gerekli. Bu düzenlemede ne bir yaÅŸ farkı var, ne bir fail sayısının farkı var.  Ayrıca, 'Çocuklar kaçtılar, evlendiler' denilen olayların çoÄŸu rıza dışı kaçırmalardır. Tecavüzden sonra aileler utanç duyduÄŸu için imam nikahıyla evlendirip kurtulmaya çalışıyorlar. Olayların çoÄŸu da zannedildiÄŸi gibi masum deÄŸil. Uygulamada herkes bunu biliyor."

"Kız çocukları öyle ya da böyle razı edilecek"

Eski Aile Hâkimi Eray Karınca, düzenlemeyi "utanç verici" olarak deÄŸerlendiriyor. Karınca, cinsel ÅŸiddet suçlarında faillerin genelde kollandığını ve bu düzenlemenin durumu daha da zorlaÅŸtıracağını söylüyor: 

"Mevcut tecavüzler meÅŸrulÅŸtırılıyor. Tecavüzcüyle evlendirmeye geri döndürdüğü için utanç verici. Öyle ya da böyle o kız çocuÄŸu ailesi ve çevresi tarafından râzı edilecek. Belirli bir tarih sınırı koyuyorlar ama böyle bir delik açıldığında büyür. Ä°lerde de buna benzer düzenlemeler yapılır ve bu legalleÅŸir tekrar. SoruÅŸturma ve kovuÅŸturma aÅŸamalarında cinsel ÅŸiddet suçlarında makamlar genellikle faili kollama eÄŸilimindeler.  Bir süre sonra bu yargılamalar failden sonra maÄŸdurun yargılandığı yargalamalara dönüşüyor.  Düzenleme yasalaşırsa rızası var mı, yok mu konusunda çocuÄŸun canı çıkar. Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi SözleÅŸmesi (CEDAW) ile nasıl baÄŸdaÅŸtıracaklar bu yapılanı? SözleÅŸme, 'Kız çocuklarını koruyacaksın' diyor. 

"Yıllarca tecavüzcüsüyle evlendirilen kadınların ızdırabını dinledim"

Kamer Vakfı Kurucusu Nebahat Akkoç, bakanın bahsettiği mağduriyetlerin çözümünün genel bir üslûpla yazılmış bir önerge olamayacağını vurguluyor:

"AK Parti döneminde elde edilen en önemli kazanımlardan biri geri alınıyor. Tecavüzcüsüyle evlendirilenlerin serbest bırakılmasını kastediyorum. Bu, ayrıca Türkiye'nin Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığı Önleme SözleÅŸmesi ve Avrupa Konseyi SözleÅŸmesi’ndeki  imzalarının boÅŸa çıkması demektir.  Bakan'ın anlattığına benzer  maÄŸduriyetler var. Tanık oldum buna, ama bu maÄŸduriyeti gidermenin yolu, böyle genel bir üslûpla hazırlanmış bir önerge ve yasa deÄŸiÅŸikliÄŸi deÄŸildir.  Yıllarca tecavüzcüsüyle evlenmek zorunda  bırakılmış kadınların ızdırabını dinledim ve tanığı oldum. Hiçbir kadın rızasıyla evlenmedi. Ben tanığım. Çağırsınlar kadın kuruluÅŸlarını, söz konusu maÄŸduriyetlerin nasıl giderileceÄŸini hep birlikte bulalım."