Demokrasi öldü mü, yoksa yeniden mi doğuyor?

Amerikan elitlerigösteri düzenliyor. Olaylara kan bile sıçradı.
Haklarıdır, düzenlerler. Ama bu hali demokratik teori ve yapı içinde nereye yerleÅŸtireceÄŸiz? Neticede, bildiÄŸimiz demokratik düzenin bir uzantısı/ sonucu olarak Trump ortaya çıktı. Ona oy verenler uzaydan gelmediler. Onları Amerikan toplumu üretti. Sorun demokraside mi?

BahsettiÄŸim bu demokratik yapıyı daha baÅŸtan reddeden bir yaklaşım var. Profesör Jason Brennan bu anlayışın başını çekiyor. Daha önce iki kitap yazdı. Ä°lk yapıtında demokrasinin bugünkü haline, yani sadece dört yılda bir yapılan seçimlerle birisini/ bir partiyi yönetici olarak seçmenin 'sakıncalarına' deÄŸindi. Ä°kinci kitabında zorunlu oy konusuna karşı çıktı.
Yeni yayınlanan Demokrasiye Karşı'da (Against Democracy) ek olarak da 'epistokrasi'nin (yani bilginlerin yönetimde olduÄŸu rejim) demokrasiden iyi olduÄŸunu, liberalizmin temel dayanağı olan ortak akılla /kamu aklı (public reason) ile epistokrasinin, uyumsuzolduÄŸunu söyleyenleri reddedip Ã¶rtüşebildiÄŸini ileri sürüyor.
Brennan'ın bütün bu görüşlerini getirip üstüne oturttuÄŸu zemin ÅŸu: yurttaÅŸlık erdemi/ erdemli yurttaÅŸlık (civic virtue) artık siyasette deÄŸil, siyaset dışı alanlarda cereyan ediyor. Ben de bu yönde birçok yazıyı bu köşede bir durum tespiti olarak daha önceleri yazmıştım. Hele teknolojiye baÄŸlı yeni bir beyaz yakalılar sınıfının yani 'yeni elitlerin' doÄŸduÄŸu bir dünyada bu gerçek, haydi haydi geçerli.

Daha çok uzatabileceÄŸim, hayati derecede önemli olan bu tartışmayı kesip ÅŸuraya geleceÄŸim: mevcut ÅŸartlar altında, dünya ciddi bir tartışmaya sürükleniyor: yenidemokrasi!
Anlaşılan, mevcut demokratik yapı yetersiz. Demokrasinin iki önemli özelliÄŸi var. Birincisi, daha iyisi henüz bulunamadığı için en iyi rejimdir denir. Ä°kincisi, demokrasi ikinci en iyidir. Daha iyisi beklenir, aranır. (Derrida buna 'gelecek demokrasi' (democracy to come) der.)
EÄŸer bugünkü yapı yetersizse bu demokrasiden vazgeçmek için bir neden olamaz. Daha iyi demokrasiyi bulmak ve kurmak için yararlanılır o yetersizlik koÅŸulundan. Bu da baÅŸka düzlemlere bakmayı gerektiriyor. Onların başında çok yakında daha fazla karşılaÅŸacağımız bir tartışma geliyor. Demokrasinin niteliÄŸi.

Yani, ÅŸu epistokrasi tartışmaları gibi daha ileri aÅŸamaları bırakırsak, bundan böyle demokrasi cephesi bile kendi içinde bölünecek. Kimse kategorik olarak karşı olmasa da,demokrasinin seçim- halk Ã§oÄŸunluÄŸu olduÄŸunu iddia edenlerle yani popülistlerledemokrasinin daha farklı bir süreç olduÄŸunu öne sürenler yani elitistler arasındaki tartışmaya dönüşecek iÅŸ. Bir manada demokrasiyi elit yönetimi olarak tanımlayan Platongeri geliyor. Trump'ın seçimi hayli zamandır bekleyen bu tartışmayı alevlendirecek. Ama bitirmeyecek.
Neden bitirmeyeceÄŸini de gelecek yazıda sol meselesini ele alarak yazayım, öylelikle ben kendi tartışmamı bitireyim.

HASAN BÃœLENT KARAMAN - SABAH