Zavallı İsrail!

ABD’de iÅŸler karışınca, özellikle Yahudi lobisinin desteklediÄŸi aday seçilemeyince iÅŸler iyiden iyiye karıştı.. Biden, Yahudi olmadığını ama Siyonist olduÄŸunu söyledi. Trump Ä°srail’i desteklemek konusunda güvence verme gereÄŸi duydu.. ABD ve Batıdaki çözülme Yahudiler için ciddi bir endiÅŸe kaynağı oldu.

Geçen gün William Engdahl diye bir adam A Haber’deydi. Bu ”derin adam” derin laflar etti. “ABD yüzyılı iflas etti” diyor. Bu aynı zamanda tabii ki kapitalizmin de iflası. Bu NATO’nun iflası, uluslararası düzenin iflası demek.. Uluslararası sistem çökerse, Ä°srail ayakta kalamaz..

Bize hep Ä°srail’in çok güçlü, dokunulamaz, yenilmez bir güç olduÄŸu anlatıldı. Gerçekte Ä°srail zavallı bir ülke.. Siyonist aÄŸababaları Newyork’ta, Londra’da yaşıyorlar.. Ä°srail’de yaÅŸayanlar Polonya, Rus, Alman, Ä°spanyol Yahudilerinin ayak takımı. Hele Rusya’dan, Balkanlar’dan gelenlerin Yahudi oldukları bile şüpheli. Afrika Yahudileri FalaÅŸa’lar zaten bir baÅŸka alem.. Arap Yahudileri, Kürt Yahudileri, Türk Yahudileri, Fars Yahudileri… Say sayabildiÄŸin kadar..

Ä°srail’de yaÅŸayan Yahudilerin hemen hemen tamamı birden fazla pasaport sahibi.. Yani Yahudi Patronların “kutsal ev”lerini koruması için kahyalık, bekçilik yapan adamlar. Pavyon kabadayılarının bakanlık yaptığı bir ülkeden söz ediyoruz.. Yahudilerin o eriÅŸilmez güç imajı da, o trajedisi de büyük ölçüde Holywood yapımı bir filmden ibaret..

İsrail diye bir devlet yok.. İngiliz şemsiyesi altında bölgede oluşturulan yönetim, uluslararası sistemin sıçrama tahtası görevi yapan bir Truva atı. Bu sistemin ileri karakolu..

Ä°srail gerçekten zavallı bir ülke.. GeleceÄŸi yok. Ä°srail halkı büyük ölçüde ateist. FuhuÅŸ, kumar alkol ve uyuÅŸturucu bataklığına saplanmış bir halk.. Orada bir kısım Irkçı Fanatik Siyonistler yanında ruhani bir hayat yaÅŸayan Rabbiler de var. Din, hayatlarında biraz milli, biraz folklorik, biraz kültürel bir anlam taşıyor.. Ä°srail’de solcular, liberaller, insan hakları savunucuları, ateistler, Marksistler, her düşünceden insanlar var.. Tek bir Yahudi, Musevi ya da Ä°srailli yok.

Ä°srail gelecek hayallerini kaybetti. Bölgede çıkacak kapsamlı bir savaşın Ä°srail’in sonu olacağını biliyor.. Onun için Ä°srail’de ne kadar yatırımcı varsa hepsi kendine gidecek bir yer arıyor.. Ä°srail’den kaçış baÅŸladı..

Ä°ngiltere, Ä°srail’in varlık ve güvenliÄŸini garanti altına almak için bir an evvel Abbas yönetimi ile anlaÅŸmasını istiyor. Çünkü gelecek günler Ä°srail için geçen günleri aratacak..

Ä°srail iÅŸgal ettiÄŸi topraklardaki uygulamaları ile uluslararası vicdanda bir türlü meÅŸruiyet kazanamadı. Aksine bir “terör devleti” görünümü kazandı. Kudüs ve Gazze’deki uygulamaları bu negatif görünümünü daha da net bir hale getirdi. Ä°srail artık yolun sonuna gelmiÅŸ gözüküyor..

ABD ve batı kendileri himmete muhtaç bir dede görünümündeyken, Ä°srail’e himmet etmeleri mümkün gözükmüyor.. Suriye’de bütün olumsuz ÅŸartlara raÄŸmen Müslümanlar pes etmedi. PYD, DAEÅž oyunu da tutmadı. Er ya da geç Müslümanlar iktidara gelecek. Mısır’da da durum aynen. Bu durum Ä°srail’in Ä°hvan’ın iÅŸgaline girdiÄŸini gösteriyor. Ä°hvan Ãœrdün’de de var, Lübnan’da da.. Ä°hvan iÅŸgal altındaki topraklarda da var. Gazze giderek Ä°srail’in bütününü temsil noktasına geliyor..

2013 seçimleri sonrasında Knesset’teki görünüme bakar mısınız? 120 kiÅŸilik parlamentoda en fazla sandalye Netenyahu’nun saÄŸcı Likut’una  ait. O da 31 sandalye. 2. Sırada Merkezdeki Yesh Atid 19, Avoda 15.. Mecliste temsil edilen 11 parti var: Habet 12, Ä°srail’de yaÅŸayan Sefarad kökenli dindar Yahudilerin partisi Shas 11, Yahadut 7, Balad 7, LBGT’ci, çevreci, sekülarist ve sol Meretz 6, İşçi Partisi ile birlikte radikal saÄŸa karşı mücadele amacıyla “Siyonist Kamp” olarak adlandırılan politik koalisyonu Hatnuah-İşçi Partisi koalisyonu 6, Filistinli Araplarla koalisyon kuran Sosyalist Hadash 4, Kadima 2 sandalyeye sahip. Yahudiler, ırkçı, milliyetçi, egosantirik bir topluluk. Kendi içinde de katı bir kast sistemine sahip. Dini, mezhebi, etnik anlamda farklılıklar gösterir.

OrtaçaÄŸ’ın sonunda Yahudilere Orta ve DoÄŸu Avrupa’da, yani Almanya ve Polonya’da yaÅŸayanlara AÅŸkenaz deniyordu., Müslüman hakimiyeti altındaki Ä°spanya ve Portekiz baÅŸta olmak üzere Akdeniz ülkelerine yaÅŸayanlara Sefarad deniyordu.. Bunlar da Reformist ve Ortodoks olarak anılır. Ya da Örfi/Gelenekçi ve mütedeyyin olarak anılır.

Evet “Kudüs Tapınağı” dönemindeki Yahudilik ile  Aydınlanma öncesi Rabinik Yahudilik ve günümüzdeki Ortodoks Yahudilik arasında bir devamlılık olduÄŸunu iddia ederler. Ortodoks YahudiliÄŸin büyük bölümü, ibn Meymun’un (Meymonides’in) Yahudi inancının 13 esasına dayalı belirli bir Yahudi teolojisine baÄŸlıdır. Ortodoks Yahudilik, Modern Ortodoks Yahudilik ve Haredi YahudiliÄŸi olmak üzere genelde (ve gayri resmi olarak) iki farklı üsluba ayrılır. Bu üsluplar arası felsefi farklılık genel olarak moderniteye uyum saÄŸlama ve Yahudilik dışı uygulamalardan etkilenme konusuna odaklanır. Daha çok yeme-içme, giyim, bazı seremoni ve ritüellere dayanır. Modern Ortodoks Yahudilik baÅŸka bir ÅŸey, Haredi Yahudilik denilen Ultra Ortodoks Yahudilik baÅŸka bir ÅŸeydir.. Yahudilerin bir kısmı fıkıhçı, bir kısmı esoterik, bir kısmı tarihselci, bir kısmı gelenekçi, bir kısmı rasyonalisttir.. Yani, bizdeki rivayet ve dirayet ayırımı onlarda da var..

Lubavitch Hasidler olmak üzere, kimi Haredi Yahudileri modern dünyaya daha açıktır, ancak onlar için modernitenin kabul edilmesi kendi içinde bir amaçtan ziyade Yahudi inancını geliÅŸtirmenin bir aracıdır. Yani modernitenin imkanlarından yararlanarak kendilerini daha kolay kabul ettirebileceklerini savunurlar.

Hasidik Yahudilik, Haredi YahudiliÄŸinin Haham Yisroel ben Eliezer’in (Baal Åžem Tov) öğretileri üzerine kurulu bir koludur. Hasidik felsefenin dayandığı Kabbala, Hasidik Yahudiler tarafından kutsal kitap kabul edilir.

ABD ve Kanada’nın dışında Masorti YahudiliÄŸi olarak da bilinen Muhafazakar Yahudilik, 1800’lü yıllarda, “Aydınlanma ve Yahudilerin serbestleÅŸmesinin getirdiÄŸi deÄŸiÅŸimlere Yahudiler tarafından verilen bir tepki olarak Avrupa ve Amerika BirleÅŸik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır.”Reformistler, Yeniden Yapılanmacı Yahudilik, Muhafazakar haham Mordechai Kaplan tarafından bir felsefe akımı olarak baÅŸlatılmış, sonrasında YahudiliÄŸin modern zaman için yeniden yorumlanmasına vurgu yapan bağımsız bir hareket halini almıştır.

Bu konu burada bitmeyecek. Yahudileri daha yakından tanımak için yarın da devam edelim. Selâm ve dua ile.

Abdurrahman Dilipak