8 Başlıkta ABD seçimi

Peki ABD’de başkanlık seçim sistemi nasıl işliyor ?

1- Farklı zaman dilimleri nedeniyle göründüğünden daha karışık bir seçim sistemi var

Salıncak eyaletler (swing states), Genel Kurul, taahhütlü delegeler, taahhütlü olmayan, süper delege, Alaska ve Hawai’yi de sayarsak farklı zaman dilimleri derken ABD’de de seçim sistemi göründüğünden daha karmaşık bir tabloyla karşımızda.

Euronews seçim günü ne zaman, hangi bölgeye ve neden daha dikkatli bakmanız gerektiğini sağlayacak bir kılavuz hazırladı.

2- ABD’de farklı zaman dilimleri nasıl?

ABD’de farklı saat dilimleri

3- E-posta ile verilenler dahil yaklaşık 46 milyon kişi sandık başına gidecek ancak 50 farklı eyalette sandıktan çıkan oyların teker teker sayılması ve bu aşamanın doğal olarak uzun sürmesi, gerilimi de beraberinde getirecek

Asya, Afrika ve Avrupa’da bir çoğumuz 8 Kasım’da yapılacak seçim sonuçlarından habersiz uyuyor olacağız.

Kısaltmalar:

• Doğu Zaman Dilimi: (EST, Eastern Time Zone) Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’nın doğu bölümü, Güney Amerika Kıtası ve Karayipler’i kapsayan zaman dilimi.
• Orta Avrupa Zaman Dilimi: (CET)
• ‘Türkiye Saati İle’: (TSİ)

4- Zaman dilimlerine göre seçim süreci nasıl işleyecek?

• ABD’de saat 06:00 (EST) iken Avrupa’da 12:00 CET

ABD’nin doğu bölümünde seçim büroları kapılarını sabah 6’da açmış olacak. Yani Avrupa saatiyle saat 12’de, Türkiye saatiyle öğle 14:00’de seçmen oy kullanmaya gidebilecek. Ancak ABD içerisinde de en az 3 saatlik zaman farkı olduğunu da hesaba katarsak her eyaletin aynı saatte sandık başına gidemeyeceğini belirtmekte fayda var.

• 19:00 EST – 01:00 CET- 03:00 TSİ

İlk açılan seçim büroları yerel saatle 19:00’da Georgia eyaletinde kapanmış olacak. Indiana, Kentucky, Güney Carolina, Vermont ve Virginia gibi bazı ana salıncak eyaletler seçimlerde belirleyici bir rol oynayacak.

Türkiye’de bu süreçte saat gece 3’ü bulmuş olacak.

• 20:00 EST – 02:00 CET- 04:00 TSİ

Sandıklar açılmaya başladıkça henüz kesin olmayan sonuçlar ve tahminler gerilimin daha da artmasına neden olacak. Florida da dahil olmak üzere 16 eyalette seçim büroları kapıları saat 20:00’da kapatacak.

• 21:00 EST – 03:00 CET- 05:00 TSİ

Sonuçların heyecanla beklendiği ikinci bir dalga bu saatte yaşanacak. Zira 14 eyalet daha seçim bürolarını kapatmış olacak.

• 23:00 EST – 05:00 CET- 07:00 TSİ

ABD’de nüfusu en kalabalık eyaletlerin başında gelen Kaliforniya ve dört farklı eyalette seçim büroları kapanmış olacak.

Ancak o saatlerce sonuçlar aşağı yukarı kesinleşmiş sayılacak.

2000 yılında seçimleri kaybeden aday Florida’da oyların yeniden sayılması için müracaatta bulunmuş ancak George W. Bush oy sayımını durdurmak için Yargıtay’a başvurmuştu.

2000 yılında seçimleri kaybeden aday Florida’da oyların yeniden sayılması için müracaatta bulunmuş ancak George W. Bush oy sayımını durdurmak için Yargıtay’a başvurmuştu.

5- Salıncak eyaletler (Swing States) hangileri?

Seçim sonuçları üzerinde belirleyici rol oynadıklarından bu eyaletlere “salıncak eyaletler” veya “anahtar eyaletler” ismi veriliyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 50 eyalet ve başkent Washington’ın yer aldığı Kolumbiya Bölgesi bulunuyor. Bu eyaletlerin sadece bir kaçında yapılan anketler ABD başkanının şimdiden kim olacağını anlamaya yetiyor.

Başkan adayları da aynı şekilde çabalarını salıncak eyaletler üzerinde yoğunlaştırıyor.

Diğer eyaletlere ise kesin gözüyle bakılıyor, seçim öncesi anketler ve ön seçimlerde elde edilen sonuçlar genel olarak nihai kararı yansıtıyor.

Bu yıl en kritik salıncak eyaletlerin Florida, Ohio ve Pennsylvania olacağı tahmin ediliyor.

Wisconsin, New Hampshire, Minnesota, Iowa, Michigan, Nevada, Colorado ve Kuzey Karolina yakından takip edilmesi gereken diğer salıncak eyaletler.

Haritada salıncak eyaletler farklı bir renkle boyalı değil. Cumhuriyetçi eyaletler kırmızı, demokrat eyaletlerse maviyle belirtildi.

6- Son anketler ne diyor?

ABD’de Washington Post gazetesi ile ABC kanalı tarafından yaptırılan son kamuoyu yoklamaları Demokrat Parti’nin adayı Hillary Clinton’ın Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump ile arayı biraz daha açtığını ortaya koyuyor.

Sonuçları Pazar günü açıklanan ankete göre, Clinton oyların yüzde 48’ini, Trump ise oyların yüzde 43’ünü aldı. Araştırmaya bin 685 seçmenin katıldığı belirtildi.

7- Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üçte biri

8 Kasım’da seçmenler aynı zamanda Temsilciler Meclisi’nin her iki yılda bir tamamen yenilenen 435 temsilcisini seçecek. Bunun yanı sıra 100 senatörden oluşan Senato üyelerinin de 34’ü yenilenecek. Senato’nun üçte biri her iki yılda bir yenileniyor. Bir senatörün görev süresiyse 6 yıl.

8- ABD seçimleri neden hep Salı gününe denk geliyor ?

ABD seçimleri her defasında Kasım ayının ilk salı gününe denk gelir. Zira bu zaman dilimi genel olarak çiftçiler için hasattan sonra sakin bir dönem olarak belirlendi.

ABD ilk kurulduğunda oy verme ve seçilme hakkı, sadece toprak ve mal sahibi olanlara tanınan bir imtiyazdı. Cumartesi günleri çiftçiler ürettikleri malları pazara getiriyorlardı. Pazar günleri ise kilisede vakit geçiriyordu.

Seçimin 1 Kasım’da olmasına da imkan yoktu; çünkü 1 Kasım Katoliklerin ‘All Saints Day’ tatiliydi. Geriye Kasım ayının ilk pazartesisini takip eden salı günü kalıyordu. Kasım ayının ilk salı günü böylece geleneksel hale geldi