Diyanet'ten 'Hz. Muhammed' filmiyle ilgili açıklama

Filme onay verildiÄŸi ve bütçesine destek saÄŸlandığı yönündeki iddiaların doÄŸru olmadığı belirtilen açıklamada filmle ilgili deÄŸerlendirmede de bulundu. 

Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı Basın ve Halkla Ä°liÅŸkiler MüşavirliÄŸi'nden yapılan açıklamada   şöyle denildi:

"GeçtiÄŸimiz günlerde gösterime giren 'Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi' isimli Hz. Peygamberin (SAS) doÄŸumu ve çocukluÄŸunu konu alan sinema filmi ile ilgili gündeme gelen dini ve toplumsal hassasiyetler dikkate alınarak aÅŸağıdaki deÄŸerlendirmenin kamuoyu ile paylaşılması uygun görülmüştür.

1. Tarih boyunca bütün peygamberlerin dinî, edebî ve sanatsal eserlere konu edildiÄŸi bilinen bir gerçektir. Hem batıda hem de doÄŸuda bu kabil sanatsal eserlerin dinen meÅŸru görülüp görülemeyeceÄŸi öteden beri tartışılagelmiÅŸtir. Bilhassa orta çaÄŸda Batı muhitlerinde bu konu çokça tartışılmıştır. Böyle bir tartışmanın geçmiÅŸte olduÄŸu gibi günümüzde de devam ettiÄŸi ve muhtelif vesilelerle tekrarlandığı bilinmektedir. Bunda yadırganacak bir durum yoktur.

2. Ä°slam'ın ana yolunu oluÅŸturan anlayış, baÅŸlangıçtan itibaren Hz. Peygamberin (SAS) resim ve portresinin yapılmasını uygun görmemiÅŸtir. Hatta bu yaklaşımı ilk Müslüman neslin önde gelen simaları için de sergilemiÅŸtir. Ä°slam pagan kültürünü ve putperestliÄŸi reddetmiÅŸ, Allah'ın tevhid ve tenzihini en temel inanç ilkesi olarak kabul etmiÅŸtir. Allah'ın tecsim ve teÅŸbihini ÅŸiddetle reddetmiÅŸ bir dinin mensupları olarak Müslümanların büyük çoÄŸunluÄŸu inanç konusunda önceki milletlerin düştüğü hataya düşmemek için Hz. Peygamberin (SAS) müşahhaslaÅŸtırılmasını Diyaneten ve edeben uygun görmemiÅŸtir. Bunda kendisinden önceki peygamberlerin ve azizlerin ikonlaÅŸtırılmasının ve bir nevi perestiÅŸe konu edilmesinin payının büyük olduÄŸu herkesçe bilinen bir gerçektir. Müslümanlar bu konuda aynı yanlışa yol açmamak için çok daha hassas davranmış; bunun yerine Hz. Peygamberin (SAS) fiziksel özelliklerini tasvir eden ÅŸemâil türü kitaplar kaleme almış ve bunu estetik konusu yapan hilye-i saadetler meydana getirmiÅŸlerdir.

3. Hz. Peygamberin (SAS) hayatı modern zamanlarda tiyatro ve sinema gibi sanat dallarına da konu edilmiÅŸ, Müslümanlar, yukarıda ifade edilen hassasiyetlerinin bir gereÄŸi olarak bu sanat dallarında da Hz. Peygamberin (SAS) fizik ve sureti hakkında zihinlerde bir resim ve imge oluÅŸmamasına büyük özen göstermiÅŸlerdir. Batıda hastalıklı bir durum olarak ortaya çıkan Ä°slâmofobik bazı sözde sanat ürünleri, Müslüman kitlelerde bu konudaki hassasiyet ve duyarlılığı derin bir kaygı ve tedirginliÄŸe dönüştürmüştür.

4. Bahse konu film, her ne kadar Hz. Peygamberin (SAS) hayatının ilk evrelerine iliÅŸkin tarihsel gerçekliÄŸi yansıtma iddiası taşısa da filmin kimi bölüm ve sahnelerinde tarihsel gerçeklikten ciddi biçimde uzaklaşıldığı ve hayali unsurlara yer verildiÄŸi müşahede edilmektedir. Filmde geniÅŸ Müslüman camianın hassasiyetleri konusunda özenli olmaya gayret edilmiÅŸse de muteber Ä°slâm tarihi kaynaklarında bulunmayan hususlara önemli oranda yer verilmiÅŸtir. Ayrıca bu film örneÄŸinde de görüldüğü gibi hiçbir senaryonun tam anlamıyla Hz. Peygamberin hayatını ihata edemeyeceÄŸi ve bu konudaki sanatsal, edebi ürünlerin ancak kiÅŸilerin tasavvuru ile sınırlı kalacağı bir kez daha görülmüştür.

5. Filmde önceki peygamberlerin hayatlarında var olduÄŸu kabul edilen bazı anlatı ve olaÄŸandışı tasvirlerin, muhtemelen senaryoyu güçlendirmek amacıyla Hz. Peygamberin (SAS) hayatına da yansıtıldığı görülmektedir. Batı muhitlerinde yaygınlaÅŸan Ä°slamofobik nefreti izale etme çabası takdir edilmekle birlikte, Ä°slam'ın erken dönemine ait kimi genel kabul görmüş bilgilerle uyuÅŸmayan ve tarihi gerçekliÄŸi zorlayan kurgusal unsurlar dikkat çekmektedir.

6. Filmin senarist ve yönetmeni, BaÅŸkanlığımız temsilcileri ile henüz film senaryo aÅŸamasında iken bazı temasları olmuÅŸ, BaÅŸkanlığımızca senaryonun sorunlu kısımlarına dair düşünceler bu meyanda paylaşılmış ve görüldüğü kadarıyla bu tespit ve deÄŸerlendirmelerin bir kısmı dikkate alınmıştır. Filmin senaryosunda yönetmeninin ve çekildiÄŸi coÄŸrafyanın dini-kültürel ufkunun dışına çıkma çabası görülmekle beraber, bu ufku aÅŸmada ve bütün müslümanların ortak hissiyatına tercüman olmada zorlandığı deÄŸerlendirilmiÅŸtir.

7. Ä°slâm dünyasının belki de tarihinin en zorlu süreçlerinden geçtiÄŸi bir dönemde bahse konu filmi gerekçe göstererek ayrıştırıcı ve ötekileÅŸtirici yaklaşımlardan, mezhepçi söylemlerden ÅŸiddetle kaçınılmalıdır.

8. BaÅŸkanlığımızın söz konusu filme onay verdiÄŸi ve filmin bütçesine destek saÄŸladığı yönündeki haberlerin asılsız olduÄŸu ve hiçbir ÅŸekilde gerçeÄŸi yansıtmadığı bilinmelidir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur."