"Kerkük'e ne Irak Ordusu gelsin ne de Haşdi Şabi"

IŞİD’i Musul’dan çıkartmak için BaÄŸdat yönetimine baÄŸlı güçler ve PeÅŸmergenin baÅŸlattığı operasyonun beÅŸinci gününde beklenmedik bir saldırı oldu. IŞİD, Kerkük’ü vurdu.

Kerkük’ün batı tarafını koruyan Kürdistan Demokratik Partisi'ne (KDP) baÄŸlı PeÅŸmerge güçlerinin komutanı Kemal Kerkuki, IŞİD’in bu son hamlesine ÅŸaşırmadığını söylüyor, “Böyle bir saldırıyı bekliyorduk” diyor. Kerkük’te bazı ihmaller ve yanlışlıklar olduÄŸunu kabul etse de IŞİD’ın tehlike olmaktan çıktığını savunuyor:

“DAÄ°Åž uÄŸraşıyor. Ancak bölgemizi ele geçiremez. Defaatle denediler ve kırıldılar. Geride çok cenaze bıraktılar, yapamadılar. DAÄ°Åž istiyor ki bu gibi eylemlerle Musul üzerindeki baskıyı azaltsın. Ama bizim çok PeÅŸmergemiz var ve eÄŸitimliler. Ä°yi silahları var. Onlardan hiç korkumuz yok. DAÄ°Åž’ı nasıl durduracağımızı öğrendik.”

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IBKY) BaÅŸkanı Mesut Barzani’nin silah arkadaşı ve eski Kürt Parlamento BaÅŸkanı Kemal Kerkuki, iki yıldır IŞİD'e karşı verilen askeri mücadelenin içinde. Komutasındaki cephe hattı Kerkük’ün Dibis ilçesinden baÅŸlayıp güneydeki Molla Abdullah bölgesine kadar uzanıyor.

Kerkük’ün batısındaki bu hat çok önemli. Kentin yıllardır savaÅŸlara ve mücadelelere konu olan doÄŸal zenginliklerinin kimin elinde olacağını bu cephe belirliyor. Bu konuda hedeflediÄŸi noktaya ulaÅŸsa da, Kerkuki Havice’deki IŞİD varlığından endiÅŸeli:

“Petrol bölgeleri, doÄŸal gaz, elektrik, su, yüksek noktalar... Hepsi bu kahraman PeÅŸmergelerin elinde. DAÄ°Åž ise Sünni Arapların bölgesinde, Havice çevresine yayıldılar. Halkla karıştıkları için, sivillere zarar olmasın diye ağır ilerliyoruz.”

Kerkük'ün batı cephesinde sıkıntıları olmadığını savunan Kerkuki, Musul operasyonu için takviye birlikler gönderdiklerini de söylüyor. 

HaÅŸdi Åžabi ve Irak Ordusu’nu istemiyoruz

Musul operasyonu baÅŸlamadan yalnızca iki gün önce Irak BaÅŸbakanı Haydar Ä°badi Kerkük’ü ziyaret etti. Valilikte yaptığı görüşmelerden sonra o da soluÄŸu stratejik batı cephesinde aldı. Kerkuki, harita üzerinde Ä°badi ve beraberindeki heyete, bölgedeki son durum hakkında bilgi verdi.

Irak BaÅŸbakanının IŞİD’e karşı yapılacak büyük operasyon öncesinde yaptığı bu ziyaret şüphesiz BaÄŸdat yönetiminin Musul’dan sonra Kerkük konusuna yöneleceÄŸinin en büyük iÅŸareti. Kerkuki’ye göre hem Ä°badi hem de HaÅŸdi Åžabi komutanı ve Bedir Tugayları lideri Hadi El Amiri, güçlerinin bölgeye gelmesi için teklifte bulundu:

“Irak BaÅŸbakanı Sayın Haydar Ä°badi geldi ve bölgeyi denetledi. Havice’nin kurtarılması ile ilgili süreç hakkında konuÅŸurken, buraya takviye Irak gücü gönderebileceklerini söylediler. Biz yeterli sayıda PeÅŸmergemiz olduÄŸunu ve baÅŸka hiç bir güce ihtiyaç duymadığımızı söyledik.”

Kerkuki PeÅŸmerge, Irak Ordusu ve HaÅŸdi Åžabi’nin  birbirine karışmasını sakıncalı buluyor. Emir komuta zincirinin ve sorumluluk hissinin zarar göreceÄŸini düşünüyor.

Taraflardan birinin yapacağı olumsuz davranışın bütün ortaklara mal olmasından endişeleniyor. Bir grubun, başarısızlıklarını diğer grupların üzerine yıkacağına ve bunun da IŞİD karşıtı cepheye zarar vereceğine inanıyor.

Konu ‘ÅŸimdilik’ teklif olarak kaldı. Kerkuki de ‘ÅŸimdilik ihtiyacımız’ yok diyerek diplomatik bir dille teklifi geri çevirdi. Ama Musul operasyonu tamamlandıktan sonra Ä°badi’nin ve Amiri’nin bölgeyi yeniden ziyaret edeceÄŸini öngörmek çok da zor deÄŸil.

IŞİD’in kalesi Havice

Havice, Kerkük’ün batısında, Musul’un güneyinde... Bölgedeki IŞİD varlığı hem Kerkük’ün güvenliÄŸi hem de Musul operasyonunun selâmeti açısından kritik bir nokta.

Birçok askeri uzman, Havice alınmadan Musul operasyonunun başlatılmasını taktik bir hata olarak değerlendiriyor. Zira Irak güçleri her an arkalarında bıraktıkları önemli bir düşman unsurunun tehdidi altında olacak.

Öyle anlaşılıyor ki Merkezi Irak hükümeti ve Bölgesel Kürt Yönetimi arasında Havice ile ilgili tam bir mutabakat saÄŸlanmadı. Kerkuki ‘Åžimdiye kadar BaÄŸdat yönetimi ile birkaç görüşme yapıldı, ancak somut bir anlaÅŸma saÄŸlanmadı. Biz açıkça burada ordu ve HaÅŸdi Åžabi gücüne ihtiyaç duymadığımızı söyledik. Onlar Havice’nin kendi taraflarına düşen alana istedikleri kadar güç yığsınlar. Oradan istedikleri kadar DAÄ°Åž’i vursunlar. Ama buraya karışmasınlar’ sözleriyle Havice’deki ‘taktik tercihin’ BaÄŸdat ve Erbil arasındaki ‘siyasi’ hilaflar nedeniyle yapıldığını açıkça ortaya koyuyor.

Batı ve kuzey cephesinde KDP Peşmergeleri, güney ve doğu cephesinde Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Peşmergleri, güneyde Türkmen ve Arap Haşdi Şabi güçleri...

Buna bir de Musul operasyonu nedeniyle kuzeye kaydırılan Irak Ordu birlikleri eklendi. Kerkük’ün etrafındaki bu güçler IŞİD’e karşı savaÅŸmak dışında çok az konuda anlaşıyor. IŞİD tehdidi bittiÄŸinde de, aslında hepsinin üzerinde hem fikir olduÄŸu belki de tek konu ortadan kalkmış olacak...

Kaynak: Al Jazeera