'Musul varoluşsal krizdi, ulusararası tezgaha döndü'

"Irak'ta her devlet DEAŞ bahanesiyle kendi çıkarlarının peşinde koşuyor. Musul'da yaşanan bir sistem kriziyken, bölge uluslararası tezgahların olduğu bir krize dönüştü" Bu ifadeler eski Amerikalı diplomat ve ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi James Franklin Jeffrey'e ait.

Foreing Policy'de bir yazı kaleme alan James F. Jeffrey, Musul'da yaşanan operasyonların bir güç rekabetine dönüştüğünü belirtti. Irak'ın geleceği ile ilgili de karamsar olduğunu belirten Jeffrey, "Ortadoğu'nun Suudi Arabistan'dan sonra en büyük petrol rezervine sahip ülkesi Irak'ta eğer anayasal ve sistemsel bir birleşme olmazsa mezhepsel bir şiddetin pençesine düşebilir" uyarısında bulundu.

IRAK'TAKÄ° KRÄ°Z BÄ°R SÄ°STEM KRÄ°ZÄ°

Tarihsel süreçlerin ele alındığında Irak'ın bir kriz ülkesi olarak nitelendirilmeye çok müsait olduğunu savunan Jeffery, Irak'ın geleceğinde istikrarı görmenin zor olacağını da vurguladı. Jeffrey "Irak'ın bazı müttefikleriyle birlikte savaşa girmesi sonucunda sağlıklı bir Irak devleti ortaya çıkmayacak" ifadesini kullandı.

MUSUL SADECE IRAK'I DEĞİL, BÖLGEYİ DE İLGİLENDİRİYOR

Jeffrey'e göre, Irak'taki Musul operasyonu sadece bu ülkeyi değil, bölgesel rakip ve güçleri de ilgilendirdiğini vurguluyor. Jeffrey, ABD, Rusya, Suudi Arabistan, İran ve Türkiye'nin bölgede farklı vizyonlarının olduğunu ve bu durumun Irak'ı içinden çıkılmaz hale getirdiğini belirtiyor

TÜRKİYE DE BÖLGEDE BÜYÜK ROL OYNUYOR

James Jeffrey, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliği ile birlikte Türkiye'nin bölgesel bir güç rolü üstlendiğini vurgulayarak "Yüzyıllardır bu bölge, İran ve Türklerin Irak çekişmesine sebep oluyor. Türkiye, Barzani ile yakın ilişkiler kurarak hem bölgedeki İran tehlikesine hem de PKK'nın güçlenme emarelerine bariyer çekiyor. Türkiye de IKBY'ye petrol ve gaz fırsatları sunarken, Barzani yönetimi de Türkiye'ye askeri üsler sağlıyor" ifadesini kullandı.

IRAK'TA IŞİD SONRASI SENARYO: PEŞMERGE-Şİİ SAVAŞI

Son iki yıldır Irak ordusu, Peşmerge ve Şii milislerin IŞİD'e karşı başlattığı saldırılarda ilerlemeler devam ederken ABD basını, yakın dönemde DEAŞ'ın gücünü kaybederek haritadan sileneceğini ancak Irak'ın yeni çatışmalara gebe olduğunu konuşuyordu.

Washington Post gazetesi yazarı Liz Sly, Irak'ta Şiilerin ve Kürtlerin ortak düşmana karşı ittifak hareket ettiğini ancak DEAŞ sonrası dönemde kendi aralarında çatışma ihtimalinin çok yüksek olduğunu, bununla ilgili senaryoların Washington kulislerinde konuşulduğunu söylemişti. Sly yazısında "Irak'ta iki yıl önceki kasvetli hava, sınırın bir bölgesinde IŞİD, diğer bölgesinde Peşmerge ve Irak ordusu şeklindeydi. Ülkede son yıllarda Şii milisler ile Kürtler arasında ittifak vardı. ABD desteğiyle de bu ittifak başarılı oldu. Ufukta görünen şey, IŞİD'in yakında haritadan silinmesi olacak. Fakat Irak kendi içerisinde çatışma ve yeni sorunlar da barındıracağı kesin. Savaş boyunca Bağdat yönetimi ile Kürt yönetimi arasında sorunlar halının altında itildi. Fakat güç, arazi, para ve petrol dağıtımı gibi büyük sorunlar devam ediyor" ifadelerine yer vermişti.

JAMES JEFFREY KÄ°MDÄ°R?

James Franklin Jeffrey, Amerikalı diplomat ve ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi. Türkiye'de görevlendirilmeden önce, George W. Bush başkanlığı döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini yürüten Jeffrey, 2008 yılı itibariyle Amerika Birleşik Devletleri'nin Ankara Büyükelçisi olarak göreve başlamıştı. James F. Jeffrey iyi derecede Almanca, Fransızca ve Türkçe bilmektedir. Daha öncede çeşitli görevler dolayısıyla da Türkiye'de bulunan Jeffrey, son olarak Amerikan Dışişleri Bakanlığı Irak Özel Temsilciliği görevini yürütmekteydi.