İşte Musul'da olmak için 5 önemli dayanak...

Türkiye'nin Musul Operasyonu’nun dışında bırakılması için harcanan yoÄŸun çabalar CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın kararlı duruÅŸu sayesinde boÅŸa çıkarılırken Türkiye’nin Irak ve Suriye’de attığı adamların 5 temel dayanağı olduÄŸu üzerinde duruluyor. Uzmanlar CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın Musul’un Misak-ı Milli sınırları içinde yer aldığını hatırlatarak, kente karşı Türkiye’nin tarihi sorumluluÄŸuna vurgiu yapmasının da önemi üzerinde duruyor.

17 Åžubat 1920’de ilan edilen Misak-ı Milli’de Musul’la ilgili sorun çözülememiÅŸ ve konu Milletler Cemiyeti’ne taşınmıştı. Milletler Cemiyeti’nin 1925’te yayınladığı raporda, Musul ÅŸartlı olarak Irak’a verilmiÅŸti. Bölgede yaÅŸayanların azınlık haklarının ve özel mülkiyet haklarının korunması koÅŸuluyla Irak’a bırakılmıştı.

Uzmanlar, Musul’daki azınlık haklarının çiÄŸnenmesi, demografik yapının bozulması halinde Türkiye’nin müdahale hakkı doÄŸacağı görüşünde. SETA Dış Politika Uzmanı Can Acun, yaptığı deÄŸerlendirmelerde ÅŸunlara deÄŸindi: “Temelde OrtadoÄŸu’da ÅŸu anda defacto etkinlik kuran taraflar elde ettikleri kazanımları ‘bir oldu bitti’ye getirmiÅŸ durumda. Yani defacto kazanımlar yaÅŸanıyor, uluslararası hukukun aslında temelde çok belirleyici olmadığını görüyoruz. Güç siyaseti konuÅŸuluyor. Türkiye artık sahada askeri açıdan hem Suriye’de hem Irak’ta kendisini göstermek durumunda kaldı. Defacto ÅŸekilde attığı adımlarla kendisine raÄŸmen Irak ve suriyede bir dizayn yapılamayacağını muhataplarına gösterdi.”

1- MUSUL’UN YÃœZÃœ ANADOLU’YA DÖNÃœK

“Musul tarih boyunca yüzü hep Anadolu’ya dönük olmuÅŸtur. Nihayetinde Irak’ı var eden üç tane temel eyalet var. Basra, Musul ve BaÄŸdat... Bunlar Osmanlı’nın önemli eyaletleriydi. Ve Musul’un, BaÄŸdat ve Basra’nın dışında kültürel açıdan da ekonomik açıdan da, siyasal açıdan da yönü her zaman Anadolu coÄŸrafyasına bakmıştır. Bu açıdan Türkiye için çok önem arz ediyor. Yine bölgenin demografik yapısı içerisinde Türkmenlerin olması Türkiye açısından önem arz etmekte.”

2- TÃœRKÄ°YE’YE TERÖR Ä°HRACI

“Tabi bunun ötesinde Türkiye’nin Musul a yönelik temel hassasiyetlerini jeopolitik bir merkezde okumak gerekiyor. Anadolu coÄŸrafyasının güvenliÄŸi açısından Türkiye’nin Musul da etkinlik kurabilmesi çok önem arz ediyor. Suriye, Irakta daha önce benzer ÅŸekilde gördüğümüz gibi bu bölgelerde yaÅŸanan istikrarsızlık, bir ÅŸekilde bu istikrarsızlığın ve terörün, kaosun, ÅŸiddetin Türkiye’ye ihraç edilmesini beraberinde getiriyor. Dolayısıyla Türkiye, ulusal güvenliÄŸini saÄŸlamak açısından Suriye’de Halep merkezli nasıl harekete geçtiyse Irak’ta da Musul merkezli harekete geçmiÅŸ durumda açıkcası.”

3 - ÖNLEYİCİ VURUŞ DOKTRİNİ GEÇERLİ

“Uluslararası hukukta mesela ABD’nin geliÅŸtirdiÄŸi önleyici vuruÅŸ doktirini vardır. Bu kapsamda kendisine açık bir tehdit hissettiÄŸi zaman uluslararası sınır ötesi operasyon yapılabileceÄŸi söylenir bir ÅŸekilde uluslararası hukukta ortaya konulmaya çalışılmıştı.”

4 - BM 51’Ä°NCÄ° MADDE

Bunların ötesinde yine BM’nin 51’inci Maddesi’ne dayanan meÅŸru müdafaa hakkı var. EÄŸer sizin ülkenizde baÅŸka bir ülke de konuÅŸlu terör eylemleri gerçekleÅŸirse açık saldırılar yaÅŸanırsa buna yönelik önleyici adımlar atmanız meÅŸru müdafaa kapsamında deÄŸerlendiriliyor ve uluslararası hukukta ‘casus’ yani ‘adil savaÅŸ’ mantığı içerisinde deÄŸerlendirilebilecek bir olgu olarak görülüyor. Türkiye bu baÄŸlamda tezkereler çıkararak hem Irak hem Suriye’ye uzun suredir müdahalede bulunuyordu. Bunu da uluslararası hukuk çerçevesinde deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸini düşünüyor. 

5- DEAŞ KOALİSYONU İÇİNDE YERALIYOR

“DEAÅž’le mücadele için BM gözetiminde uluslararası koalisyon oluÅŸturulmuÅŸ durumda. Türkiye bu uluslararası koalisyonla da paralel bir biçimde hem Suriye’de hem Irak’ta adımlar atmakta. Türkiye’nin BaÅŸika’daki kampı, uluslararası koalisyonun dışında tutulmaya çalışılıyor. Ancak bununla beraber Türkiye koalisyonun bir parçası olarak da hareket ediyor.”

Kaynak: Star