Selahaddin Eyyubi yalnız dünün değil, bugünün de kahramanı

Selahaddin Eyyubi, Türk ve Ä°slam tarihinin en önemli simalarından, en büyük kahramanlarından birisidir. Haçlılarla yaptığı savaÅŸlar neticesinde kazandığı zaferler, Kudüs’ü fethederek Haçlıların elinden kurtarması hemen aklımıza geliveren baÅŸarılarıdır. Oysa onun en büyük baÅŸarısı, döneminde özellikle OrtadoÄŸu coÄŸrafyasında dağınık bir vaziyette olan, birbirleriyle mücadele halinde bulunan Müslümanları birleÅŸtirmesi ve Ä°slam birliÄŸini gerçekleÅŸtirmesidir. Derin Tarihdergisi, Ekim 2016 tarihli 55. sayısının kapak dosyasında “Selahaddin Eyyubi Ä°slam BirliÄŸinin Mimarı” baÅŸlığıyla bu konuyu iÅŸliyor. John Man,Ramazan ÅžeÅŸen ve Ä°hsan Süreyya Sırma yazı ve röportajlarıyla konuya katkı vermiÅŸler.

Prof. Dr. Ramazan ÅžeÅŸen, “Selahaddin Eyyubi ve OrtadoÄŸu’da Ä°slam BirliÄŸi” baÅŸlıklı yazısında, Selahaddin’in Haçlılarla mücadelesini, Fatımi hilafetine son vermesini, muazzam bir ordu ve devlet teÅŸkilatı kurmasını anlatır. Ama özellikle parçalanmış bulunan Müslümanların siyasi birliÄŸini yeniden saÄŸlamasına dikkat çeker. ÅžeÅŸen,Ä°madeddin Zengi ve oÄŸlu Nureddin Zengidönemlerinde Haçlılara karşı verilen mücadelede Müslümanlar lehine bir dönemin baÅŸladığını, bu mücadelenin Selahaddin Eyyubi devrinde doruk noktasına ulaÅŸtığını ifade eder. Selahaddin Eyyubi’nin Mısır’ı fethetmesinin Türk ve Ä°slam tarihinin en önemli olaylarından biri olduÄŸunu belirten ÅžeÅŸen, bunun neticesinde Türklerin Mısır, Hicaz, Yemen, Kuzey Sudan, Libya gibi Arap ülkelerine hâkim olduklarını ve bu sebeple de Ä°slam birliÄŸinin çabuk bir ÅŸekilde saÄŸlanmış olduÄŸunu belirtir. Selahaddin’in mücadelesinin tarihinin anlatıldığı yazının sonunda yazar, bu büyük mücadele adamının üstün vasıflarını sayıyor: “Selahaddin, Haçlılar karşısında Ä°slam’ın en büyük ve en ÅŸerefli kahramanı oldu… Herkes tarafından sevilen, insani meziyetleri yüksek, adil, affedici, bilgili ve dindar bir sultandı.”

Selahaddin Eyyubi yalnızca yaşadığı dönemin değil, bugünün de kahramanıdır

Selahaddin Eyyubi: GeçmiÅŸin ve GeleceÄŸin Hükümdarı isimli kitabın yazarı John Man ise yazısında, “Selahaddin Eyyubi’nin liderlik sırları nelerdir, nasıl yetiÅŸtirildi, hayallerini nasıl gerçekleÅŸtirdi, zor ve acımasızlığı rıza ile nasıl birleÅŸtirdi” gibi sorulara cevaplar arar, bu konulara açıklık getirir. Yazara göre Selahaddin Eyyubi yalnızca yaÅŸadığı dönemin deÄŸil, bugünün de kahramanıdır. O, liderlik sırrı olarak iki farklı liderlik ÅŸeklini benimsemiÅŸtir. Bunlardan birisi, ‘zor’ ve ‘diplomasi’yi baÅŸarıyla kullanmasıdır. Teorisyenlerin baÅŸarılı bir liderin dünyayı deÄŸiÅŸtirme arzusunu fitilleyecek düzeyde bir güvensizliÄŸin içinden çıktığını söylediklerini belirten yazar, liderlerin paranoya ya da suça meyletmeyecek güçlü bir iç dünyalarının da bulunması gerektiÄŸinin altını çizer. Selahaddin Eyyubi’nin bu vasıflara yani güvensizlik ortamı ve güç arasındaki dengeye en başından beri sahip olduÄŸunu belirten John Man’e göre ailesi ve dini ona güç veren ÅŸeylerdir. Güvensiz ortamın kaynağını ise yaÅŸadığı dönemdeki siyasi ve dini gerilimler oluÅŸturur. Sünniler, Åžiiler, Hıristiyanlar ve daha pek çok mahalli liderin arasındaki çatışmalar bu gerilimlere örnek olarak gösterilir yazıda.

Selahaddin’in liderliÄŸinin önemli unsurlarından bir diÄŸeri de, zorlukları paylaÅŸmaya her zaman hazır olmasıdır. Onun kendine taraftar topladığını, savaÅŸlara katıldığını hayatını riske attığını, paylaşılan acıların baÅŸarının teminatı olamayacağını ama acıları bölüşmeyi reddetmenin şüphesiz baÅŸarısızlığı getireceÄŸini ifade eden yazara göre Selahaddin, bu özelliÄŸiyle tarihin kaydettiÄŸi baÅŸka büyük liderler arasına adını yazdırmıştır.     

Batı kaynakları ondan ‘Büyük Selahaddin’ diye bahseder

Ä°hsan Süreyya Sırma Hoca da bizdeki tarih öğretiminin çarpıklığına dikkat çeker önce kendisiyle yapılan röportajda. Selahaddin Eyyubi’nin ne ilkokulda, ne ortaokul ve lise ve ne de üniversitede okutulmadığını söyler. Anadolu’yu allak bullak eden ve Ä°slam dünyasını iki asır meÅŸgul eden Haçlı seferlerinin de ülkemizde hakkıyla okutulmadığını açıklar. Kendisinin bu boÅŸluÄŸu doldurmak için Haçlılar üzerine kitap yazdığını ama Türkçede yeterince kaynak bulamadığını, bu hususta Arap ve Batı kaynaklarından faydalandığını üzülerek ifade eder.

Sırma Hocaya göre Selahaddin, Müslümanların ilk kıblesi olan Mescid-i Aksa’yı iÅŸgalci Haçlılardan kurtarmanın tek yolunun Müslümanları birleÅŸtirmek olduÄŸunu görmüştür ve bu yüzden büyük bir lider ve büyük bir kahramandır. Onun Haçlılara bile zulmetmediÄŸini, bu sebeple Batı kaynaklarında ona ‘Great Salahaddin’ yani ‘Büyük Selahaddin’ dendiÄŸini belirtir. Haçlılar Kudüs’ü aldıklarında oluk oluk kan akıtmışlardır. Selahaddin’in ise Kudüs’ü teslim aldığında hiç kimseye zarar vermemiÅŸ, sadece Mescid-i Aksa üzerindeki Haç’ı kaldırıp yerine tekrar Hilal koymuÅŸtur.

Selahaddin Eyyubi ve onun gibiler bizim tarihimizin ve medeniyetimizin yüz akı simalarıdır. 

Kaynak: dünyabizim